Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Włodzimierz Ryms po rozpoznaniu w dniu 23 września 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia [...]- Stowarzyszenia W. z siedzibą w W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 kwietnia 2016 r., sygn. akt IV SA/Wa 453/16 w zakresie odmowy dopuszczenia do udziału w sprawie ze skargi W. Sp. z o.o. z siedzibą w W. na uchwałę Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia [...] lipca 2015 r., nr [...] w przedmiocie ustanowienia pomników przyrody postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 26 kwietnia 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił dopuszczenia [...] - Stowarzyszenia W. z siedzibą w Warszawie do udziału w sprawie ze skargi W. Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie na uchwałę Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia [...] lipca 2015 r. w przedmiocie ustanowienia pomników przyrody. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że z przedstawionego przez Stowarzyszenie statutu nie wynika, aby udział w postępowaniu sądowoadminstracyjnym dotyczył jego celów statutowych. Wymienione w § 5 statutu cele, na które powołało się Stowarzyszenie, nie obejmuje prowadzenia działalności w zakresie występowania przed sądami administracyjnymi. Ponadto cele te są zbyt ogólne, aby mogły służyć do uzasadnienia udziału Stowarzyszenia w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Wniosek Stowarzyszenia o dopuszczenie do postępowania w charakterze uczestnika został zgłoszony w sprawie ze skargi na uchwałę Rady m. st. Warszawy w sprawie pomników przyrody położonych na terenie D. podjętą na podstawie art. 44 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie przyrody. Analiza celów Stowarzyszenia prowadzi do wniosku, że są to w zasadzie postulaty dotyczące szeroko (ogólnie) rozumianej ochrony środowiska, a nie ochrony przyrody i nie znajdują powiązania z działaniami na rzecz ochrony przyrody i z celami tej ochrony. Ponadto do oceny, czy spełnione zostały przesłanki z art. 33 § 2 ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.), dalej P.p.s.a. nie wystarczy samo stwierdzenie, że sprawa dotyczy zakresu statutowej działalności, ale koniczne jest wskazanie, że udział organizacji ma na celu ochronę obiektywnego porządku prawnego. Stowarzyszenie we wniosku nie podjęło próby wykazania, jakie to wartości wynikające z obiektywnego porządku prawnego, w tej konkretnej sytuacji, doznałyby wzmocnionej ochrony właśnie poprzez jego udział w postępowaniu. Istotą udziału organizacji społecznej w postępowaniu sądowoadministracyjnymi nie jest zaspokojenie partykularnych interesów samej organizacji, ale zapewnienie szeroko pojmowanej kontroli społecznej nad postępowaniem.
W zażaleniu na to postanowienie skarżące Stowarzyszenie, wnosząc o jego uchylenie, podniosło, że od kilku lat jest uczestnikiem Komisji Dialogu Społecznego ds. Środowiska Przyrodniczego działającej przy Biurze Ochrony Środowiska m.st. Warszawy. Komisja Dialogu Społecznego ds. Środowiska Przyrodniczego została powołana przez organizacje pozarządowe zajmujące się szeroko pojętą problematyką ochrony dziedzictwa przyrodniczego Warszawy, zasobów środowiska i jego jakości. Stowarzyszenie aktywnie uczestniczy w tej Komisji, m.in. zajmując się kwestiami pomników przyrody, a w szczególności drzew. Wśród celów statutowy Stowarzyszenia wymienione są: ochrona krajobrazu, ochrona środowiska (§ 5 ust. 2 Statutu), czy racjonalne zarządzenie nieruchomościami wspólnymi z uwzględnieniem ochrony krajobrazu, ochrony środowiska (§ 5 ust 3 Statutu). Stowarzyszenie nie występuje w tych sprawach w interesie własnym, lecz w dobrze pojętym interesie społecznym. W interesie społecznym znajduje się ochrona drzew, które pełnią bardzo ważną rolę dla szeroko rozumianego środowiska naturalnego, w tym dla oczyszczania powietrza, nawilżania go i chłodzenia. Niewymienienie wśród celów statutowych Stowarzyszenia "występowania przed sądami administracyjnymi", wynika z tego, że występowanie przed sądami administracyjnymi nie jest celem działania Stowarzyszenia, lecz narzędziem do realizacji jego statutowych celów, w tym odnoszących się do ochrony środowiska i krajobrazu.