Sprawa ze skargi Elżbiety Z. na pismo Krajowej Rady Sądownictwa (...) w przedmiocie wyjaśnienia stosunków służbowych
Tezy

Krajowa Rada Sądownictwa nie ma kompetencji do podejmowania indywidualnych rozstrzygnięć /decyzji administracyjnych/ w sprawach dotyczących niezawisłości sędziowskiej.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Elżbiety Z. na pismo Krajowej Rady Sądownictwa (...) w przedmiocie wyjaśnienia stosunków służbowych - odrzuca skargę.

Uzasadnienie

Elżbieta Z., sędzia Sądu Rejonowego w C., pismem z 7 lipca 1999 r. zwróciła się do Krajowej Rady Sądownictwa o zajęcie stanowiska w kilku kwestiach, dotyczących jej stosunków służbowych z przełożonym. W szczególności chodziło o rozstrzygnięcie, czy kierowane pod jej adresem uwagi i zarzuty dotyczące zgłoszenia zdania odrębnego od orzeczenia sądu, a także zarzuty stanowiące uzasadnienie odwołania z funkcji przewodniczącego wydziału nie godzą w zasadę niezawisłości sędziowskiej.

Krajowa Rada Sądownictwa poinformowała Elżbietę Z., że po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego w tej sprawie uznała, iż nie dopuszczono się ze strony przełożonego sędziego naruszenia zasady niezawisłości sędziowskiej, ani też sędzia Elżbieta Z. nie naruszyła zasad etyki zawodowej.

Elżbieta Z. określając tę odpowiedź KRS jako decyzję, zaskarżyła ją do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zarzuciła, że Krajowa Rada Sądownictwa naruszyła przepisy prawa materialnego i przepisy procedury administracyjnej przyjmując, że w rozpatrywanej sprawie nie naruszono w stosunku do skarżącej gwarantowanej sędziemu w konstytucji niezawisłości sędziowskiej.

W odpowiedzi na skargę Krajowa Rada Sądownictwa wniosła o jej odrzucenie. Według niej stanowisko KRS wyrażone w zaskarżonym piśmie nie jest czynnością ani aktem z zakresu administracji publicznej, o których mowa w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o NSA. KRS wypowiadając się w tej sprawie realizowała jedynie swoje uprawnienia określone w art. 1 ust. 2 i art. 2 ust. 5 ustawy o KRS z dnia 20 grudnia 1989 r.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał tę skargę za niedopuszczalną.

Skarga dotyczy bowiem pisma Krajowej Rady Sądownictwa potraktowanego przez skarżącą jako decyzja administracyjna, a zawierającego w swej treści stwierdzenie, że kierowane pod jej adresem uwagi i zarzuty ze strony przełożonych nie naruszają zasady niezawisłości sędziowskiej. Stanowisko KRS stanowi jedynie odniesienie się do przedstawionych temu organowi okoliczności faktycznych, nie jest zaś wypowiedzią organu administracyjnego, mającą wagę bezpośredniego, a nawet pośredniego rozstrzygnięcia o prawach skarżącej.

Z ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa /Dz.U. nr 73 poz. 435 ze zm./ wynika, że głównym celem działania tego organu jest strzeżenie niezawisłości sędziowskiej i niezależności sądów /art. 1 ust. 2 ustawy/. Nie można jednakże na tej tylko podstawie przypisywać wypowiedziom KRS na temat niezawisłości sędziowskiej charakteru decyzji administracyjnych albo czynności publicznoprawnych, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o NSA. Przemawia za tym ustawa o KRS, nie przewidując kompetencji KRS do podejmowania jakichkolwiek rozstrzygnięć albo czynności w indywidualnych sprawach, dotyczących tej materii.

Żądania skarżącej mieszczą się w dyspozycji art. 69 par. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych /Dz.U. 1994 nr 7 poz. 25 ze zm./. Przepis ten pozwala sędziemu na wnoszenie żądań, przedstawień i zażaleń związanych z jego stanowiskiem tylko w drodze służbowej. Zakazuje natomiast zwracania się w takich sprawach do instytucji i osób postronnych oraz ich publicznego ujawniania. Natomiast żądania sędziego, mające charakter roszczenia ze stosunku pracy, podlegają ochronie sądowej /par. 2 art. 69 tej ustawy/.

Krajowa Rada Sądownictwa, reprezentująca również samorządy sędziowskie, niewątpliwie nie jest instytucją postronną w rozumieniu art. 69 par. 1 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych. Nie można zatem uznać za niedopuszczalne zwracanie się sędziów ze swymi sprawami zawodowymi do tego organu. Przepisy art. 69 par. 1 i 2 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych pozwalają wnioskować, że żądania, przedstawienia i zażalenia sędziego związane z jego stanowiskiem, nie mające postaci roszczenia ze stosunku pracy, nie są rozpoznawane na drodze sądowej. Wypowiedzi organów służbowych w takich sprawach też więc nie podlegają zaskarżeniu do sądu. Konsekwentnie w ten sam sposób należy traktować stanowisko KRS, zawierające ocenę zachowania skarżącej i jej przełożonych.

Strona 1/1