Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku Agnieszka Dusza-Kasprzyk po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2009r.na posiedzeniu niejawnym wniosku F. B. o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi na działalność Starosty Powiatowego w przedmiocie udzielania pozwoleń wodnoprawnych postanawia: odmówić przyznania F. B. prawa pomocy przez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego.
Wnioskiem z dnia 16 kwietnia 2009r. F. B. zwrócił się z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego. W uzasadnieniu wniosku wskazał, iż jest emerytem, wspólne gospodarstwo domowe prowadzi z żoną, która nie posiada żadnego źródła dochodu. Dochód rodziny wynosi 1403 zł miesięcznie. Mieszkają w mieszkaniu będącym własnością syna, jednak prowadzą odrębne gospodarstwo domowe.
Z zeznania podatkowego za rok 2008 wynika, iż łączny dochód rodziny wnioskodawcy wyniósł 15716,64 zł. Skarżący załączył umowę na dwie pożyczki gotówkowe: jedna z dnia 9 września 2009r. na kwotę 5051,64 zł ( gdzie miesięczna kwota do spłaty wynosi 180 zł) i druga z dnia 22 lutego 2008r. na kwotę 7031,54 zł ( gdzie miesięczna kwota do spłaty wynosi 350 zł). Skarżący wskazał, iż ponosi opłatę ok. 50 zł za prąd miesięcznie i 40 zł za gaz. Wysokość utrzymania dwóch kotów wynosi dwie puszki dziennie po 3,89 zł sztuka. Dziennie koty potrzebują dwóch puszek co generuje koszt na poziomie 7,78 zł przez 30 dni w miesiącu, daje kwotę 233,40 zł. Skarżący wskazał, iż około 250 zł miesięcznie wydaje na leki, gdyż powodowane jest to stanem zdrowia.
Stosownie do art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (§ 2), natomiast prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (§ 3). W przypadku osób fizycznych prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246 § 1 pkt 1) a w zakresie częściowym - gdy osoba ta wykaże, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (pkt 2 cyt. wyżej przepisu).
Wyżej powołane unormowania winny być odczytywane w kontekście treści art. 199 ustawy procesowej, zgodnie z którym strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Należy zatem przyjąć, iż zwolnienie z obowiązku uiszczenia opłat sądowych oraz ponoszenia kosztów zastępstwa procesowego stanowi wyjątek od reguły wykonania przez stronę tego obowiązku, który sprzyja rozwadze w wyborze sądowej drogi dochodzenia swoich praw. W konsekwencji przepisy ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, określające przesłanki przyznania prawa pomocy nie mogą być interpretowane według reguł wykładni rozszerzającej. Nadto zastosowanie przez ustawodawcę wskazanej wyżej formuły uregulowania instytucji prawa pomocy obliguje wnioskodawcę do zachowania szczególnej staranności przy wykazywaniu podstaw, które uzasadniają jego żądanie.