Starszy referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gliwicach Łukasz Strzępek po rozpoznaniu w dniu 28 czerwca 2018 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi B. T. na postanowienie Wojewody Śląskiego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania w sprawie zatwierdzenia projektu scalenia gruntów w kwestii wniosku skarżącego o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata z urzędu. postanawia: oddalić wniosek o przyznanie prawa pomocy
Na druku urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy skarżący zwrócił się o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie fachowego pełnomocnika (adwokata z urzędu). W druku podał, że wraz z żoną, w oparciu o umowę dożywocia zamieszkuje u syna, jednakże zobligowany jest partycypować w kosztach utrzymania domu. Skarżący zaznaczył, że w skład jego majątku wchodzi samochód [...] o wartości około 5000 zł, z którego skarżący i jego małżonka korzystają w razie potrzeby dojazdu do lekarza. Skarżący i jego małżonka utrzymują się ze świadczeń emerytalnych w łącznej wysokości 3465 zł. Do ponoszonych co miesiąc wydatków skarżący zaliczył koszty mieszkania w kwocie 1200 zł; koszty utrzymania - 1600 zł; zakup lekarstw - 400 zł; inne wydatki (dojazdy do lekarzy - 300 zł.
Pismem z dnia 5 czerwca 2018 r. wnioskodawca został wezwany do uprawdopodobnienia okoliczności podniesionych we wniosku poprzez:
- udokumentowanie wysokości wydatków związanych z utrzymaniem się, tj., opłat za energię elektryczną, dostawy wody, odbiór śmieci, usługi telekomunikacyjne, wykup lekarstw, rehabilitacja itp.,
- nadesłanie kopii umowy dożywocia w oparciu o którą wnioskodawca zamieszkuje w należącym do Syna budynku mieszkalnym.
W odpowiedzi, w piśmie procesowym z dnia 17 czerwca 2018 r. oświadczył, że nie przechowuje żadnych paragonów, rachunków lub faktur, w oparciu o które możliwe byłoby udokumentowanie kosztów utrzymania i życia, jak również, że "nie będzie się wywnętrzał jaka jest moja sytuacja".
Rozpoznając wniosek zważono, co następuje:
Stosownie do art. 243 §1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.) - zwanej dalej P.p.s.a., stronie na jej wniosek może być przyznane prawo pomocy. Zgodnie zaś z art. 245 §1 przywołanej regulacji, prawo pomocy może zostać udzielone w zakresie całkowitym lub częściowym.
Przyznanie prawa pomocy w formie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia fachowego pełnomocnika z urzędu może nastąpić wobec osoby fizycznej, która wykaże że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania sądowego (art. 246 § 1 pkt 1 P.p.s.a.). Należy przy tym wyraźnie podkreślić, że skorzystanie z tej formy prawa pomocy zostało przewidziane dla osób, które znajdują się w wyjątkowo trudnym położeniu materialnym a z przedstawionych okoliczności wynika, że nawet przy najdalej idących wysiłkach nie są w stanie samodzielnie wygospodarować środków na ten cel.
W pierwszej kolejności wskazać przyjdzie, że przy ocenie wniosku o przyznanie prawa pomocy zasadnicze znaczenie mają informacje uzyskane od strony na temat jej statusu materialnego. Nieprzypadkowo bowiem ustawodawca w art. 246 § 1 pkt 1 P.p.s.a. posłużył się zwrotem "wykaże". Oznacza to, że to na osobę ubiegającą się o przyznanie prawa pomocy został przerzucony ciężar przedstawienia swojej sytuacji materialnej w taki sposób, aby przekonać o zasadności złożonego wniosku. Instrumentem służącym wyjaśnieniu wątpliwości w tym zakresie jest wezwanie, o którym mowa w art. 255 P.p.s.a. Uzyskanie dodatkowego oświadczenia strony lub dokumentów źródłowych dotyczących jej stanu majątkowego w trybie art. 255 P.p.s.a. służy uzupełnieniu stanu wiedzy sądu o sytuacji strony (por. postanowienie NSA z dnia 28 stycznia 2009 r. sygn. akt II GZ 332/08 - System Informacji Prawniczej Lex nr 551914). Konsekwencją uchylenia się od tego obowiązku lub udzielenia niekompletnych informacji może być odmowa przyznania prawa pomocy (tak orzekł NSA np. w postanowieniu z dnia 30 lipca 2009 r. sygn. akt I FZ 180/09 - Lex nr 552208, w postanowieniu z dnia 28 lipca 2009 r. sygn. akt I OZ 744/09 - Lex nr 552504, w postanowieniu z dnia 23 marca 2012 sygn. akt I OZ 184/12 - 1136769 oraz w postanowieniu z dnia 28 marca 2012 r. sygn. akt I OZ 182/12 - Lex 1136768).