Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Rafał Wolnik (spr.), po rozpoznaniu w dniu 15 września 2010 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi P.S.(S.) o wznowienie postępowania sądowego zakończonego wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 23 czerwca 2008 r., sygn. akt II SA/Gl 957/07 w sprawie ze skargi P, S, na decyzję Wojewody [...] z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie odszkodowania za nieruchomość zajętą pod drogę publiczną p o s t a n a w i a: odrzucić skargę o wznowienie postępowania.
Wyrokiem z dnia 23 czerwca 2008 r., sygn. akt II SA/Gl 957/07 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę P. S. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...]r., nr [...] utrzymującą w mocy decyzję Prezydenta Miasta Ruda [...] z dnia [...] r., nr [...]umarzającą jako bezprzedmiotowe postępowanie wszczęte z wniosku skarżącego o ustalenie i wypłatę odszkodowania za zajęte pod drogę publiczną działki o nr [1] i [2], położone przy ul. [...] i [...] w R. Powołane rozstrzygnięcie uprawomocniło się z dniem [...]r.
Pismem z dnia [...]r. P. S. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach skargę o wznowienie postępowania zakończonego wyżej wymienionym wyrokiem, wnioskując o wznowienie postępowania w sprawie o sygn. II SA/Gl 957/07 oraz o uchylenie kończącego ją orzeczenia. Skarżący jako podstawę wznowienia wskazał wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 stycznia 2010 r. w sprawie o sygn. akt I OPS 3/09, dotyczący odmowy ustalenia odszkodowania za nieruchomość zajęta pod drogę publiczną, wydany w jego ocenie w takiej samej sprawie i uznający takie same roszczenia jak jego za słuszne. Skarżący zwrócił się o wydanie wyroku zgodnego z wskazanym powyżej rozstrzygnięciem sądu wyższej instancji. Nadto skarżący podniósł, iż Wojewoda [...] na podstawie powołanego orzeczenia zobowiązał właściwe podległe mu organy do wypłaty odszkodowań osobom będącym w analogicznej sytuacji jak skarżący.
Przewodniczący Wydziału zarządzeniem z dnia [...]r. wezwał stronę skarżącą do usunięcia braków formalnych skargi o wznowienie postępowania, w terminie 7 dni, pod rygorem jej odrzucenia, poprzez: dokładne wskazanie podstawy wznowienia, a jakiej mowa w treści art. od 271 do 273 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., podanie okoliczności stwierdzających zachowanie terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania sądowego oraz nadesłanie odpisu skargi, tj. pism z [...]r., poświadczonych za zgodność z oryginałem lub własnoręcznie podpisanych, celem doręczenia uczestnikowi postępowania.
Odpowiadając na wezwanie skarżący w piśmie z dnia [...]r., jako podstawę wznowienia ponownie wskazał orzeczenie z dnia [...]r., zaś jako okoliczność stwierdzającą zachowanie terminu do wniesienia skargi o wznowienie podał, iż na początku roku dowiedział się, że takich spraw jak jego jest wiele, i że Naczelny Sąd Administracyjny ma zająć stanowisko w podobnej sprawie. W załączeniu skarżący przesłał odpisy pism z dnia [...]r.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:
Stosownie do treści art. 270 p.p.s.a., w przypadkach przewidzianych w dziale VII powołanej ustawy można żądać wznowienia postępowania, które zostało zakończone prawomocnym orzeczeniem. Wznowienie postępowania jest nadzwyczajnym środkiem prawnym, skierowanym przeciwko prawomocnemu orzeczeniu, który może być zastosowany wyłącznie z powodów ściśle określonych w ustawie. Po wniesieniu skargi o wznowienie postępowania Sąd dokonuje jej kontroli z punktu widzenia zachowania warunków formalnych określonych w art. 279 p.p.s.a. Stosownie do powołanego przepisu skarga o wznowienie postępowania powinna zawierać między innymi podstawę wznowienia i jej uzasadnienie oraz okoliczności stwierdzające zachowanie terminu do wniesienia skargi. Na podstawie art. 280 § 1 p.p.s.a. sąd bada na posiedzeniu niejawnym, czy skarga jest wniesiona w terminie i czy opiera się na ustawowej podstawie wznowienia. W braku jednego z tych wymagań sąd skargę o wznowienie postępowania odrzuca, a w przypadku ich spełnienia - wyznacza rozprawę. Na żądanie sądu zgłaszający skargę o wznowienie postępowania obowiązany jest uprawdopodobnić okoliczności stwierdzające zachowanie terminu lub dopuszczalność wznowienia (art. 280 § 2 p.p.s.a.). Postawy wznowienia zostały zawarte w art. 271 - 273 p.p.s.a. Pierwszy ze wskazanych przepisów stanowi, iż można żądać wznowienia postępowania z powodu nieważności: a) jeżeli w składzie sądu uczestniczyła osoba nieuprawniona albo jeżeli orzekał sędzia wyłączony z mocy ustawy, a strona przed uprawomocnieniem się orzeczenia nie mogła domagać się wyłączenia; b) jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej albo nie była należycie reprezentowana lub jeżeli wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możności działania; nie można jednak żądać wznowienia, jeżeli przed uprawomocnieniem się orzeczenia niemożność działania ustała lub brak reprezentacji był podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdziła dokonane czynności procesowe. Art. 272 § 1 p.p.s.a. stanowi z kolei, że można żądać wznowienia postępowania w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie Nadto, w takiej sytuacji skargę o wznowienie postępowania wnosi się w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Jeżeli w chwili wydania orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego orzeczenie sądowe nie było jeszcze prawomocne na skutek wniesienia środka odwoławczego, który został następnie odrzucony, termin biegnie od dnia doręczenia postanowienia o odrzuceniu (art. 272 § 2 p.p.s.a.). Można również żądać wznowienia postępowania w przypadku, gdy potrzeba taka wynika z rozstrzygnięcia organu międzynarodowego działającego na podstawie umowy międzynarodowej ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską (art. 272 § 3 p.p.s.a). Natomiast zgodnie z treścią art. 273 § 1 p.p.s.a., można żądać wznowienia na tej podstawie, że: a) orzeczenie zostało oparte na dokumencie podrobionym lub przerobionym albo na skazującym wyroku karnym, następnie uchylonym; b) orzeczenie zostało uzyskane za pomocą przestępstwa. Można również żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu (art. 273 § 2 p.p.s.a.). Można także żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia prawomocnego orzeczenia dotyczącego tej samej sprawy. W tym przypadku przedmiotem rozpoznania przez sąd jest nie tylko zaskarżone orzeczenie, lecz są również z urzędu inne prawomocne orzeczenia dotyczące tej samej sprawy (art. 273 § 3 p.p.s.a.). Mając na uwadze powyższą regulację prawną stwierdzić należało, że rozpoznawana skarga o wznowienie postępowania nie została oparta na żadnej z ustawowych podstaw wznowienia, przewidzianych w ustawie - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Podstawy takiej nie stanowi z całą pewnością powoływanie się przez skarżącego na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 stycznia 2010 r., sygn. akt I OPS 3/09. Rozstrzygnięcie to bowiem nie zostało wydane w tej samej (tj. niniejszej) sprawie, a zatem brak jest tożsamości strony i przedmiotu postępowania, co wyklucza zastosowanie podstawy wznowienia z art. 273 § 3 p.p.s.a. Powoływanie się zatem na wyrok, który został wydany w konkretnej, indywidualnej innej sprawie w żaden sposób nie może mieć wpływu na zawisłą sprawę. W doktrynie i orzecznictwie dominuje stanowisko, że powołany przepis dotyczy wykrytego później prawomocnego orzeczenia dotyczącego tego samego stosunku prawnego, które było już prawomocne, zanim zapadło orzeczenie w postępowaniu, którego wznowienia się żąda. Orzeczenie to musi dotyczyć tej samej sprawy, tj. musi zachodzić tożsamość przedmiotu i stron postępowania. A zatem chodzi o sytuację, w której w późniejszym postępowaniu należało zgłosić zarzut powagi rzeczy osądzonej. Jednakże taka okoliczność w rozpoznawanej sprawie nie zachodzi. Wskazana przez skarżącego podstawa żądania wznowienia nie mieści się w zamkniętym katalogu przesłanek warunkujących dopuszczalność wznowienia postępowania. Wyżej przedstawione wyliczenie ma charakter taksatywny i niedopuszczalna jest jakakolwiek interpretacja rozszerzająca w tym zakresie.