Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie WIkp. - Jarosław Piątek po rozpoznaniu w dniu 10 października 2008 r. w Gorzowie WIkp. na posiedzeniu niejawnym wniosku [...] o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia radcy prawnego w sprawie ze skargi na decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Z. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego postanawia: oddalić wniosek.
25 września 2008 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wikp. wpłynęła skarga D.B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] sierpnia 2008 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego. Skarżąca złożyła również wniosek o przyznanie prawa pomocy na urzędowym formularzu PPF w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia radcy prawnego. W uzasadnieniu wniosku skarżąca wskazała, iż otrzymuje zasiłek stały w wysokości 324 zł oraz zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 153 zł. D.B. oświadczyła, że nie posiada majątku ani oszczędności. Skarżąca podkreśliła, że wnosi o ustanowienie radcy prawnego wyłącznie pod warunkiem, że pełnomocnik spełni jej żądanie tzn. uzyska korzystny dla niej wyrok sądu. Nadto wskazała, że w innym przypadku należy uznać jej wniosek za niebyły.
Zgodnie z art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. -dalej zwanej p.p.s.a.), prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w toku postępowania. Wniosek o udzielenie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych nie mógł zostać uwzględniony, już z tej tylko przyczyny, że D.B. z mocy ustawy jest zwolniona od obowiązku uiszczenia tychże kosztów (art. 239 pkt 1 a p.p.s.a.). W konsekwencji należało odmówić udzielenia prawa pomocy w tym zakresie.
Odnośnie wniosku skarżącej o przyznanie prawa pomocy w zakresie ustanowienia pełnomocnika należy wskazać, że zgodnie z art. 262 p.p.s.a. przepisy o przyznaniu prawa pomocy, w zakresie dotyczącym zastępstwa prawnego na zasadach prawa pomocy, mają odpowiednie zastosowanie do stron korzystających z ustawowego zwolnienia od obowiązku uiszczania kosztów sądowych. Sąd (referendarz sądowy) ustanawia zawodowego pełnomocnika w przypadku spełnienia przesłanek określonych w przepisie art. 246 p.p.s.a. W przedmiotowej sprawie nie zachodzi jednak potrzeba zbadania czy skarżąca spełnia określone w cyt. przepisie przesłanki. Wynika to z faktu, że w niniejszej sprawie przeciwko uwzględnieniu wniosku skarżącej stoi na przeszkodzie inna okoliczność. D.B. domaga się bowiem ustanowienia pełnomocnika wyłącznie pod warunkiem, iż pełnomocnik spełni jej określone żądanie, tj. uzyska korzystny dla niej wyrok sądu.
W tym kontekście należy podkreślić, że ustawodawca regulując instytucję prawa pomocy w zakresie ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika ograniczył rolę sądu do niezbędnego minimum. Jego zaangażowanie sprowadza się tylko i wyłącznie do ustalenia istnienia przesłanek jej przyznania (art. 246 p.p.s.a.) i w konsekwencji ustanowienia pełnomocnika. Z zakresu kognicji sądu wyłączone są więc kwestie zakresu pełnomocnictwa, osoby pełnomocnika, jak również jego przynależności korporacyjnej - wyrażając swoje preferencje personalne strona może wskazać na adwokata lub na radcę prawnego (czy też w zależności od charakteru sprawy na doradcę podatkowego albo rzecznika patentowego).
Jest to pierwszy etap postępowania w przedmiocie udzielenia prawa pomocy (następnymi są: wyznaczenie pełnomocnika przez organ korporacyjny; zawiadomienie sądu i strony o wyznaczeniu pełnomocnika; udzielenie przez stronę pełnomocnictwa wyznaczonemu - lub też innemu - pełnomocnikowi; złożenie pełnomocnictwa - najpóźniej przy pierwszej czynności procesowej (zob. Wojciech Kręcisz, glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 lutego 2008 r., II FZ 4/2008, OSP 2008 nr 6, poz. 65).
Konstatując należy stwierdzić, że nie jest możliwe ustanowienie pełnomocnika w sposób uwzględniający żądanie D.B.. Już tylko na marginesie należy wskazać, że pełnomocnik winien działać z należytą starannością, lecz nie może wobec strony zobowiązać się w sposób prawnie skuteczny, iż uzyska korzystne dla niej orzeczenie sądu.
Z uwagi na powyższe orzeczono jak w sentencji postanowienia.