Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. - Jarosław Piątek po rozpoznaniu w dniu 19 października 2012 r. w Gorzowie Wlkp. na posiedzeniu niejawnym wniosku J.R. o udzielenie prawa pomocy w zakresie ustanowienia adwokata w sprawie ze skargi na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania p o s t a n a w i a: ustanowić adwokata.
2 października 2012 r. do tut. Sądu wpłynął wniosek J.R. o przyznanie prawa pomocy złożony na urzędowym formularzu PPF w zakresie ustanowienia adwokata.
W uzasadnieniu wniosku skarżąca podała, że otrzymuje emeryturę w wysokości 1.236,04 zł. J.R. wskazała, że otrzymuje również świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dwóch wnuczek własnej wysokości 1.320 zł.
W uzupełnieniu złożonego wniosku skarżąca przedstawiła ponoszone wydatki związane z eksploatacją domu (energia elektryczna 146 zł, gaz - 65 zł, opał - 3.500 zł) i zakupem leków (50 zł). J.R. podała, że ponosi znaczne wydatki związane z leczeniem małoletnich wnuków. Skarżąca oświadczyła również, że spłaca pożyczkę.
Wniosek zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 - dalej zwanej p.p.s.a.), prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w toku postępowania.
Należy zauważyć, że skarżąca z mocy ustawy jest zwolniona od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych (art. 239 pkt 1 lit. a p.p.s.a.).
Przepisy o przyznaniu prawa pomocy, w zakresie dotyczącym zastępstwa prawnego na zasadach prawa pomocy, mają odpowiednie zastosowanie do stron korzystających z ustawowego zwolnienia od obowiązku uiszczania kosztów sądowych (art. 262 p.p.s.a.).
W myśl art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a. prawo pomocy w zakresie częściowym przysługuje osobie fizycznej wówczas, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3 p.p.s.a.).
Instytucja pomocy prawnej jest wyjątkiem od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez same strony. Celem przyznania prawa pomocy jest zapewnienie realizacji konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które ze względu na brak odpowiednich środków nie są w stanie ponieść, miedzy innymi kosztów sądowych (wpisu) czy kosztów wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika.
Należy podkreślić, iż co do zasady, prawo pomocy obejmuje osoby nie osiągające żadnych dochodów lub osiągające dochód wybitnie niski, który nie pozwala na uiszczenie kosztów, nawet przy poczynionych oszczędnościach w wydatkach koniecznych. Tak więc przepisy o prawie pomocy mają zastosowanie wyłącznie do osób, które mimo największych starań nie mogą poczynić oszczędności i ponieść kosztów postępowania sądowego.
Zwraca się także uwagę w literaturze, iż prawo pomocy ma służyć najuboższym, to jest podmiotom, dla których konieczność ponoszenia kosztów związanych z postępowaniem sądowym oznaczałaby faktyczne ograniczenie lub pozbawienie prawa do sądu (zob. H.Knysiak-Molczyk, Przesłanki przyznania prawa pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym, Przegląd Prawa Publicznego 2007, nr 4, s. 36-39).
Z przedłożonych dokumentów wynika, że J.R. otrzymuje emeryturę w wysokości 1.236,04 zł (netto). Skarżąca pełni funkcję rodziny zastępczej wobec A.R. i A.R. i z tego tytułu otrzymuje miesięcznie kwotę 1.320 zł.
Z oświadczenia skarżącej wynika, że ponosi znaczne wydatki na zakup leków dla swoich wnuków. Skarżąca spłaca również pożyczkę, której miesięczna rata wynosi 98,58 zł. J.R. oświadczyła, że posiada 2.000 zł oszczędności, ale są one przeznaczone na nabycie zimowej odzieży dla podopiecznych.
W świetle zasad doświadczenia życiowego nie powinna budzić wątpliwości teza, że posiadane przez skarżącą środki pieniężne pozwalają jedynie na zabezpieczenie podstawowych potrzeb jej rodziny. Dodatkowy wydatek związany z ustanowieniem pełnomocnika mógłby narazić skarżącą na poniesienie uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Z tych względów uznano, że wniosek J.R. o przyznanie prawa pomocy w zakresie ustanowienia adwokata wyczerpuje ustawową przesłankę o której mowa w art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a.
Z uwagi na powyższe orzeczono jak w sentencji postanowienia.