Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ireneusz Fornalik po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2012 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi C.N. oraz D.N. na decyzję Dyrektora Centrum Pomocy Rodzinie i Polityki Społecznej z dnia [...] roku nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku celowego p o s t a n a w i a : 1. odrzucić skargę, 2. odmówić przyznania prawa pomocy.
Decyzją z dnia [...] lipca 2012 roku nr [...] Dyrektor Centrum Pomocy Rodzinie i Polityki Społecznej, działając z upoważnienia Prezydenta Miasta odmówił przyznania C.N. zasiłku celowego z przeznaczeniem na zakup posiłku lub żywności w ramach programu wieloletniego "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" dla C.N., D.N. oraz A.N..
Od powyższej decyzji C.N. oraz D.N. wnieśli w ustawowym terminie wynikającym z art. 129 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Jednocześnie decyzję Dyrektora Centrum Pomocy Rodzinie i Polityki Społecznej z dnia [...] lipca 2012 roku nr [...] zaskarżyli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, wnosząc również o przyznanie pełnomocnika z urzędu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje
Skargę należało odrzucić.
Badanie merytorycznej zasadności skargi poprzedza analiza jej dopuszczalności. Zgodnie z art. 52 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270), dalej w skrócie p.p.s.a., skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie (art. 52 § 2 p.p.s.a.).
Stosownie do treści art. 15 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 ze zm.) postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne. Zgodnie z art. 127 § 1 i § 2 k.p.a. od decyzji wydanej w pierwszej instancji stronie służy odwołanie tylko do jednej instancji, do rozpatrzenia którego właściwy jest organ administracji publicznej wyższego stopnia. Decyzja organu wyższego stopnia, tj. organu odwoławczego jest decyzją ostateczną (art. 16 § 1 k.p.a.) i właśnie od tego rodzaju rozstrzygnięcia stronie przysługuje skarga do sądu administracyjnego.
W niniejszej sprawie zauważyć należy, że skarga wniesiona została w istocie od rozstrzygnięcia, które w obrocie prawnym już nie istnieje. Jak wynika bowiem z akt sprawy, decyzją z dnia [...] października 2012 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze uchyliło tą decyzję w całości i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Decyzja Kolegium jest decyzją ostateczną, wywołującą bezpośredni skutek w obrocie prawnym. Tym samym w chwili wniesienia skargi, nie istniał już przedmiot zaskarżenia, co uzasadnia odrzucenie skargi na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a.
Na marginesie jedynie zaznaczyć przyjdzie, że wniesienie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargi na decyzję organu pierwszej instancji (w tym przypadku Dyrektora Centrum Pomocy Rodzinie i Polityki Społecznej), co do zasady należy uznać za obarczone wadą w postaci niewyczerpania środków zaskarżenia w rozumieniu art. 52 p.p.s.a., tym bardziej, że decyzja organu pierwszej instancji zawierała prawidłowe pouczenie o przysługującym stronie środku zaskarżenia - odwołaniu do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, które należało wnieść za pośrednictwem organu pierwszej instancji w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Jest to jedna z przyczyn niedopuszczalności skargi, o jakiej mowa w art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a. (B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2009, s. 194).
Mając na uwadze powyższe, wniesiona skarga nie mogła zostać rozpoznana pod względem merytorycznym i Sąd był zobligowany do jej odrzucenia.
Jeżeli chodzi o wniosek skarżących o przyznanie prawa pomocy, stosownie do treści art. 243 § 1 p.p.s.a. prawo to może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w toku postępowania. Prawo to obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 244 § 1 p.p.s.a.). Jednakże w myśl art. 247 p.p.s.a. prawo pomocy nie przysługuje stronie w razie oczywistej bezzasadności jej skargi. W orzecznictwie sądowym panuje zgodny pogląd, że o oczywistej bezzasadności skargi można mówić, gdy bez potrzeby głębszej analizy prawnej nie ulega najmniejszej wątpliwości, że nie może ona zostać uwzględniona. Chodzi więc o taką sytuację, w której obowiązujące prawo jasno i jednoznacznie wyklucza możliwość uwzględnienia żądania skarżącego (postanowienie NSA z 14 marca 2012 r., II GZ 82/12, LEX nr 1121172), zaś stan faktyczny i prawny danej sprawy nie budzi najmniejszych wątpliwości co do braku szans na jej uwzględnienie (postanowienie NSA z 28 lutego 2012 r., II FZ 109/12, LEX nr 1121093). Przepis art. 247 p.p.s.a. znajduje zastosowanie przede wszystkim w sytuacjach, w których skarga kwalifikuje się do odrzucenia (postanowienie NSA z 22 lutego 2012 r., I OZ 1110/11, LEX nr 1120723), co ma miejsce w niniejszej sprawie.