Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Żak po rozpoznaniu w dniu 26 września 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku A. G. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi A. G. na uchwałę Rady Miejskiej w Staszowie z dnia 27 lutego 2013 r. nr XXXV/337/13 w przedmiocie zamiaru przekazania prowadzenia Publicznej Szkoły Podstawowej i Przedszkola w Wiśniowej postanawia: zwolnić skarżącą od kosztów sądowych w całości.
Postanowieniem z dnia 14 sierpnia 2014 r. Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Kielcach oddalił wniosek skarżącej A. G. o zwolnienie od kosztów sądowych.
W sprzeciwie od ww. postanowienia wnioskodawczyni podniosła, że od dnia 17 sierpnia 2014 r. jest osoba bezrobotną bez prawa do zasiłku. Dodatkowo z powodu braku pieniędzy zmuszona była zrezygnować z usług telewizyjno-internetowych.
Zgodnie z art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej "p.p.s.a.", w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, postanowienie przeciwko któremu został wniesiony traci moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez sąd.
Wojewódzki Sąd Administracyjny, zważył, co następuje.
Wniosek zasługuje na uwzględnienie.
Instytucja prawa pomocy ma na celu umożliwienie dochodzenia swoich praw przed sądem osobom o bardzo niskich dochodach lub całkowicie tych dochodów pozbawionych, które z uwagi na swą sytuację materialną nie są w stanie pokryć kosztów związanych z postępowaniem sądowym. W myśl art. 245 § 1-3 p.p.s.a. prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie m.in. adwokata. Z kolei prawo pomocy z zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części, albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków, lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.
Przesłanki regulujące przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej zawarte są w art. 246 §1 pkt 1 i 2 p.p.s.a., zgodnie z którym przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym następuje w przypadku gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Z kolei prawo pomocy w zakresie częściowym Sąd przyznaje, gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Prawo pomocy jest zatem instytucją stanowiącą wyjątek od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez strony postępowania. Z tego względu przesłanki zastosowania tej instytucji winny być interpretowane w sposób ścisły. Udzielenie prawa pomocy jest formą dofinansowania strony postępowania z budżetu państwa i powinno mieć miejsce tylko w sytuacjach, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Strona występująca na drogę postępowania sądowego winna mieć świadomość obowiązku ponoszenia kosztów tego postępowania i wnosząc o zwolnienie z tego obowiązku uprawdopodobnić w sposób wiarygodny i rzetelny, że zachodzą przesłanki do uwzględnienia wniosku. Jedynym kryterium oceny wniosku o przyznanie prawa pomocy jest kryterium majątkowe. Sąd nie kieruje się w tym zakresie zasadami słuszności, lecz bada stan majątkowy i rodzinny wnioskodawcy.