Referendarza sądowego w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Kielcach Dnia 23 sierpnia 2013 r. Referendarz sądowy Małgorzata Długońska po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Klubu o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi Klubu i E. P. na uchwałę Rady Miasta Kielce z dnia 14 marca 2013 r. nr XLII/767/2013 w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu "Kielce Wschód - Obszar III.3 Ostrogórka - Wojska Polskiego" na obszarze miasta Kielce postanawia: I. oddalić wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. II. oddalić wniosek o ustanowienie adwokata
Klub, zwany dalej Klubem złożył urzędowy formularz PPPr wnosząc o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi Klubu i E.P. na uchwałę Rady Miasta Kielce z dnia 14 marca 2013 r. nr XLII/767/2013 w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu "Kielce Wschód - Obszar III.3 Ostrogórka - Wojska Polskiego" na obszarze miasta Kielce.
Ze złożonego formularza i statutu wynika, że Klub jest stowarzyszeniem działającym na rzecz ochrony środowiska, utrzymuje się ze składek członkowskich. Stowarzyszenie nie wykazało żadnego majątku, ostatni rok obrotowy zamknęło zyskiem w wysokości 240 zł, w dacie składania wniosku na rachunku bankowym Klubu była kwota 150 zł . Wnioskodawca nie wykazał żadnych środków trwałych ani innych składników majątkowych.
Przepis art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) dalej zwanej "p.p.s.a." stanowi, iż prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 2 p.p.s.a). Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3 p.p.s.a).
Zgodnie z art. 246 § 2 p.p.s.a. osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, prawo pomocy może być przyznane:
1) w zakresie całkowitym - gdy wykaże, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania:
2) w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.
Należy podkreślić, że zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie przyjmuje się, że osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej obowiązana jest wykazać nie tylko, że nie ma odpowiednich środków na poniesienie kosztów postępowania, ale także że nie posiada ich, chociaż podjęto wszelkie niezbędne działania zmierzające do ich pozyskania (por. J.P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2010, wyd. LexisNexis, str. 568, jak też postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 stycznia 2009 r., sygn. akt II OZ 20/09 oraz z dnia 26 stycznia 2009 r., sygn. akt II OZ 28/09, opublikowane na stronie http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
W rozpatrywanej sprawie wniosek o przyznanie prawa pomocy podlega oddaleniu. Zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855) - majątek stowarzyszenia powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z własnej działalności, dochodów z majątku stowarzyszenia oraz z ofiarności publicznej. Podobnie § 36 statutu Klubu przewiduje, iż jego majątek powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, ofiarności publicznej, dochodów z własnej działalności. Zatem strona ma możliwość uzyskania środków finansowych na prowadzenie działalności, w tym na prowadzenie procesów sądowych. Natomiast fakt, że świadomie z niej nie korzysta, tak jak w niniejszym przypadku (pobiera składki kwartalnie według stawki ustalonej przez samego członka - § 17 statutu Klubu, nie pozyskuje darowizn, nie prowadzi działalności gospodarczej) nie może przemawiać za uprzywilejowanym traktowaniem wniosku o przyznanie prawa pomocy, z czego władze Stowarzyszenia powinny sobie zdawać sprawę. Skoro Klub zakładany był w określonym celu, to jego forma prawna, zakres działalności, a przede wszystkim podstawy finansowania powinny zostać tak określone, by cel ten mógł być realizowany bez przerzucania ciężaru funkcjonowania Stowarzyszenia na Państwo. Wnosząc skargę do Sądu w ramach realizacji celów statutowych, Klub powinno liczyć się z koniecznością poniesienia kosztów sądowych i zgromadzić odpowiednie środki finansowe na ten cel (np. przez zwiększenie wysokości składek, pozyskanie darowizn itp.).