Wniosek Stowarzyszenia o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi na uchwałę Rady Miasta Kielce Nr XXXI/576/2012
Uzasadnienie strona 2/2

1) w zakresie całkowitym - gdy wykaże, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania:

2) w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.

Udzielenie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest formą dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie swego udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Opłaty sądowe stanowią bowiem rodzaj danin publicznych, a zwolnienia od ich uiszczenia stanowią odstępstwo od konstytucyjnego obowiązku ich powszechnego i równego ponoszenia, wynikającego z art. 84 Konstytucji RP.

Zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (t. j. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855), - majątek stowarzyszenia powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z własnej działalności, dochodów z majątku stowarzyszenia oraz z ofiarności publicznej. Podobnie § 44 statutu Stowarzyszenia przewiduje, iż majątek Stowarzyszenia powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów dotacji i ofiarności publicznej oraz wpływów z działalności statutowej.

Odnosząc powyższe uregulowania do sprawy niniejszej należy, stwierdzić, że Stowarzyszenie mając zapewnioną w ustawie oraz statucie możliwość uzyskiwania środków finansowych na pokrycie wydatków związanych z działalnością statutową nie może przerzucać kosztów prowadzonego przez siebie postępowania sądowoadministracyjnego na rzecz Skarbu Państwa. Przyznanie wnioskowanego prawa pomocy prowadziłoby bowiem do sytuacji, w której działalność stowarzyszenia byłaby finansowana ze środków publicznych (w zakresie wzmiankowanych kosztów postępowania), to z kolei prowadziłoby do zaprzeczenia zasady, że organizacja społeczna powinna prowadzić działalność w oparciu o własne środki finansowe oraz majątek. Stowarzyszenie zakładając sobie pewne cele, jasno i precyzyjnie określiło sposób pozyskania środków, z których te cele będą realizowane, jednocześnie jako Stowarzyszenie o niewielkiej liczbie członków, i wyjątkowo niskiej składce członkowskiej w rezultacie niskim dochodzie musi liczyć się z trudną sytuacją w prowadzeniu działalności statutowej i podjąć odpowiednie kroki w kierunku uzyskania majątku np. poprzez zwiększenie liczby członków lub zdecydowane podwyższenie składki członkowskiej. Wysokość składek członkowskich jest dobrowolną decyzją członków Stowarzyszenia i nie może oznaczać przerzucenia na Skarb Państwa ciężaru finansowania postępowania sądowego. Ponadto stowarzyszenie może zwiększyć swój majątek poprzez otrzymywanie darowizn, spadków, zapisów, prowadzić działalność gospodarczą dla uzyskania środków finansowych na działalność statutową.

Podkreślić należy, że skoro Stowarzyszenie nie wykorzystuje przewidzianych prawem możliwości zgromadzenia środków finansowych, nie może skutecznie domagać się przyznania prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych. Przerzucanie ciężaru funkcjonowania Stowarzyszenia na Państwo, np. poprzez zwolnienie od kosztów sądowych rodzi bowiem ten skutek, że faktycznie działalność stowarzyszenia staje się finansowana ze środków publicznych, a to prowadzi do zaprzeczenia zasady, że stowarzyszenie prowadzi działalność na bazie własnego majątku. Natomiast stowarzyszenie, nawet o niewielkiej liczbie członków i o niskich dochodach - jakim jest skarżące Stowarzyszenie, musi liczyć się z trudną sytuacją w prowadzeniu działalności, dla której zostało utworzone i podjąć odpowiednie kroki w kierunku uzyskania majątku.

Konkludując należy zatem stwierdzić, że faktyczny brak środków finansowych i majątku trwałego w sytuacji niewykorzystywania przez Stowarzyszenie możliwości gromadzenia majątku nie stanowi przesłanki do przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych, w sytuacji gdy samo Stowarzyszenie nie stara się o ich pozyskanie. Stowarzyszenie inicjując postępowanie sądowoadministracyjne, a następnie uczestnicząc w nim powinno przewidzieć obowiązek ponoszenia związanych z nim kosztów.

W tym stanie rzeczy uznano, że strona skarżąca nie spełnia przesłanek uzasadniających zwolnienie od kosztów sądowych, w związku z czym postanowiono jak w sentencji na podstawie art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 ustawy p.p.s.a.

Strona 2/2