Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Agnieszka Góra po rozpoznaniu w dniu 16 lipca 2009r na posiedzeniu niejawnym wniosku K.P. o ustanowienie adwokata w sprawie skargi na decyzję Wojewody z dnia 16 września 2008r. Nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania p o s t a n a w i a ustanowić dla skarżącej adwokata z urzędu, którego wyznaczy Okręgowa Rada Adwokacka w K.
W dniu 8 lipca 2009r. skarżąca K.P. złożyła ponowny wniosek o przyznanie prawa pomocy, jednakże tym razem w zakresie ustanowienia adwokata z urzędu w sprawie swej skargi na decyzję Wojewody z dnia [...] września 2008r. wydaną w przedmiocie umorzenia postępowania.
Skarżąca domaga się ustanowienia adwokata z uwagi na niskie dochody, samotność, zły stan zdrowia i wydatki z tym związane. Wskazuje, iż utrzymuje się jedynie z renty w wysokości [...] zł. Dodatkowo podnosi argumenty odnoszące się do merytorycznych kwestii jej skargi na decyzję Wojewody i w konsekwencji wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 7 maja 2009r. oddalającego jej skargę na przedmiotową decyzję organu II instancji.
Zdaniem orzekającego, wniosek skarżącej zasługuje na uwzględnienie.
Z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy wynika, iż skarżąca prowadzi gospodarstwo domowe samodzielnie. Źródłem jej utrzymania jest renta wypłacana z ZUS w wysokości [...] zł. Z oświadczenia skarżącej wynika ponadto, iż jest ona osobą chorą, leczoną w przychodni Chorób Płuc i Gruźlicy [...]. Jak wskazuje , w utrzymaniu pomaga jej syn mieszkający w innej miejscowości.
Z oświadczenia skarżącej znajdujących się w aktach sprawy wynika także, iż posiada ona dom o pow. 71,45 m2. Wykazuje również nieruchomość rolną o pow. 0,65 ha. Skarżąca nie wykazuje faktu posiadania cennych ruchomości ani oszczędności. Nie posiada konta bankowego, rachunków, papierów wartościowych, nie posiada również samochodu.
Instytucja przyznania prawa pomocy stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. Ubiegający się o taką pomoc winien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa.
Zgodnie z art. 246 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - prawo pomocy w zakresie całkowitym może być przyznane osobie, która wykaże, iż nie ma jakichkolwiek dochodów do pokrycia kosztów postępowania, natomiast w zakresie częściowym - gdy wykaże, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu siebie i rodziny.
Użyte w art. 246 ustawy sformułowanie "gdy osoba wykaże" oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, iż znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Powołany przepis nie pozostawia wątpliwości co do tego, że inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki pozytywne dla uwzględnienia wniosku, spoczywa na wnioskodawcy.
Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest więc formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Kluczową zaś rolę dla oceny możliwości płatniczych skarżącego ma fakt, iż zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy powinna być rozpatrywana w dwóch aspektach - z uwzględnieniem z jednej strony wysokości obciążeń finansowych, jakie strona musi ponieść w konkretnym postępowaniu, z drugiej strony jej możliwości finansowych.