Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Monika Rudzka po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2010 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku W.W. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi na decyzję Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w K. z dnia 16 września 2010 r. Nr: [...] w przedmiocie udzielenia pozwolenia wodnoprawnego p o s t a n a w i a oddalić wniosek skarżącego o zwolnienie od kosztów sądowych
W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu sądowego w kwocie 300 zł od skargi na decyzję Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w K. z dnia [...] września 2010 r. Nr: [...]w przedmiocie udzielenia pozwolenia wodnoprawnego skarżący W.W. złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy obejmującego zwolnienie od kosztów sadowych.
Z danych zawartych w formularzu wniosku wynika, że skarżący prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z rodzicami A.W. i S.W. Ich miesięczny dochód wynosi [...] zł i stanowi go wynagrodzenie za pracę skarżącego w wysokości [...]zł, świadczenie emerytalne jego matki w wysokości [...] zł oraz świadczenie rentowe ojca w wysokości [...] zł. W skład majątku skarżącego wchodzi dom o powierzchni 100 m² oraz nieruchomość rolna wielkości 3,9 ha. Skarżący dysponuje akcjami [...] o wartości 5.600 zł. Jest on właścicielem ciągnika, rok produkcji 1976, o wartości 5.000 zł oraz samochodu marki [...], o wartości 3.000 zł.
Uzasadniając wniosek o przyznanie prawa pomocy skarżący podniósł, iż jego sytuacja finansowa i majątkowa nie pozwala na uiszczenie wpisu sądowego w kwocie 300 zł bez uszczerbku w utrzymaniu siebie i rodziny. Wynagrodzenie skarżącego pozwala zaspokoić podstawowe potrzeby życiowe rodziny. Gospodarstwo rolne generuje koszty, a nie przynosi żadnych dochodów. Z uwagi na trwające w pobliżu inwestycje - budowa drogi nr [...] oraz przygotowania do inwestycji, którą W.W. skarży, skarżący nie może racjonalnie wykorzystać gruntu rolnego. Brak zwolnienia od kosztów sądowych zamyka skarżącemu drogę do oceny poczynań administracji przez niezawisły i sprawiedliwy sąd.
Mając powyższe na uwadze, zważono, co następuje:
Na wstępie należy wyjaśnić, że zwolnienie od kosztów sądowych stanowi odstępstwo od generalnej zasady odpłatności wymiaru sprawiedliwości wyrażonej w art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami), zgodnie z którą strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Prawo pomocy jest szczególną instytucją postępowania przed sądami administracyjnymi, mającą na celu zagwarantowanie konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które nie są w stanie samodzielnie ponieść kosztów postępowania sądowego. Instytucja przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym, zgodnie z art. 246 § 1 wspomnianej ustawy przysługuje osobie fizycznej, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Prawo pomocy w zakresie częściowym, którego przyznania domaga się skarżący, obejmuje m. in. zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków (art. 245 § 3 ustawy).
Użyte w art. 246 ustawy sformułowanie "gdy osoba wykaże" oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. Przez uszczerbek utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, o którym mowa w powołanym przepisie, należy przy tym rozumieć zachwianie sytuacji materialnej i bytowej strony skarżącej w taki sposób, iż nie jest ona w stanie zapewnić sobie minimum warunków socjalnych.