Kraków dnia 14 marca 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Jacek Bursa po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2011 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi M.M. i J.M. na działanie Wojewody [ ] w przedmiocie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego postanawia: oddalić wniosek skarżącego J.M. o ustanowienie radcy prawnego
W dniu 25 stycznia 2011r. skarżący J.M. złożył wniosek o ustanowienie dla niego radcy prawnego z urzędu w sprawie skargi na działanie Wojewody [.....] . W uzasadnieniu swego wniosku podał argumentację dotyczącą merytorycznych kwestii związanych ze sprawą.
W ocenie Sądu powyższy wniosek skarżącego nie zasługuje na uwzględnienie. Z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy wynika, iż skarżący prowadzi gospodarstwo domowe z żoną. Jak wynika z formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy, pod adresem zamieszkania skarżącego zameldowana jest również jego córka - jednakże, jak oświadcza skarżący - prowadzi ona odrębne gospodarstwo domowe. Rodzina utrzymuje się z emerytury małżonki strony w kwocie 616 zł. Z oświadczenia skarżącego znajdującego się w aktach sprawy wynika także, iż posiada on dom o pow. 75 m2 oraz nieruchomość rolną o pow. 36 arów. Z uzasadnienia merytorycznego wniosku wynika, iż posiada on działki budowlane. Wnioskodawca nie wykazuje natomiast cennych ruchomości, ani oszczędności. Na wezwanie Sądu do uzupełnienia braków złożonego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy, skarżący wyjaśnił, iż wszystkie dochody osiągane przez małżonkę strony z tytułu emerytury przeznaczane są na utrzymanie domu, gospodarstwa oraz samochodu osobowego. Skarżący dołączył ponadto nakaz płatniczy dotyczący podatku od nieruchomości na kwotę 170 zł oraz przekaz pocztowy dotyczący świadczenia emerytalnego małżonki na kwotę 616,72 zł.
Wobec powyższego należy wskazać, że instytucja przyznania prawa pomocy stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. Ubiegający się o taką pomoc winien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa. Zgodnie z art. 246 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - prawo pomocy w zakresie całkowitym może być przyznane osobie, która wykaże, iż nie ma jakichkolwiek dochodów do pokrycia kosztów postępowania, natomiast w zakresie częściowym - gdy wykaże, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu siebie i rodziny. Użyte w art. 246 ustawy sformułowanie "gdy osoba wykaże" oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, iż znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Powołany przepis nie pozostawia wątpliwości co do tego, że inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki pozytywne dla uwzględnienia wniosku, spoczywa na wnioskodawcy.
Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest więc formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Kluczową zaś rolę dla oceny możliwości płatniczych skarżącego ma fakt, iż zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy powinna być rozpatrywana w dwóch aspektach - z uwzględnieniem z jednej strony wysokości obciążeń finansowych, jakie strona musi ponieść w konkretnym postępowaniu, z drugiej strony jej możliwości finansowych.