Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Monika Rudzka po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2011 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Stowarzyszenia [...] w K. o ustanowienie adwokata w sprawie skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 27 kwietnia 2010 r. Nr: [...] w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania p o s t a n a w i a oddalić wniosek Stowarzyszenia [...] w K. o ustanowienie adwokata
W dniu 11 stycznia 2011 roku do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wpłynął wniosek Stowarzyszenia [...] w K. o przyznanie prawa pomocy obejmującego ustanowienie adwokata z urzędu w sprawie skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] kwietnia 2010 r. Nr: [...] w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania.
We wniosku wskazano, iż Stowarzyszenie prowadzi działania na rzecz największego zwartego kompleksu łąkowego w K. , jego cennej flory i fauny, terenów zielonych prawo i lewobrzeżnych rzeki [...], zgodnie z ustaleniami studium zagospodarowania przestrzennego z 2003 roku. Prowadzi też działania na rzecz ochrony klimatu miasta. Stowarzyszenie jest organizacją społeczną zrzeszającą mieszkańców K. . Przychód roczny ze składek członkowskich (1 zł na kwartał) wynosi 116 zł. Stowarzyszenie nie posiada środków umożliwiających zatrudnienie prawnika w sprawie.
Mając na uwadze powyższe zważono, co następuje:
Przyznanie osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym zgodnie z art. 246 § 2 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30.8.2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) następuje w określonych przypadkach. W zakresie całkowitym, gdy podmiot ten wykaże, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania. W zakresie częściowym natomiast, gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania. W niniejszej sprawie wnioskodawca domaga się przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym ustanowienie adwokata z urzędu.
W ocenie orzekającego Stowarzyszenie [...] w K. nie wykazało, że spełnia przesłanki o których mowa w art. 246 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, od których zaistnienia zależy przyznanie podmiotowi prawa pomocy.
Jak wynika z akt sprawy wnioskodawca jest stowarzyszeniem zwykłym. Zgodnie z art. 42 ust. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855) stowarzyszenie zwykłe uzyskuje środki na swoją działalność ze składek członkowskich. Z brzmienia tego przepisu wynika, że składki członkowskie są wyłącznym źródłem dochodów stowarzyszenia zwykłego. Zatem osoby zakładające takie stowarzyszenie, mając na uwadze powyższą okoliczność, winny wziąć pod uwagę własną sytuację materialną i podjąć decyzję czy sytuacja ta pozwala im na prowadzenie tego rodzaju działalności. Nie jest bowiem dopuszczalne przerzucanie ciężaru kosztów związanych z prowadzoną działalnością na współobywateli na etapie aktywnej realizacji założonych celów (czynny udział w postępowaniu sądowoadministracyjnym).
W ocenie orzekającego ustalając wysokość składek członkowskich Stowarzyszenie winno zadbać, aby kwoty uzyskane z tego tytułu zapewniły prawidłowe jego funkcjonowanie i realizowanie działalności statutowej, w zakresie której wchodzą również sprawy sądowe, które zazwyczaj wymagają ponoszenia odpowiednich kosztów. Z treści uchwały nr [...] podjętej w dniu 3 listopada 2007 roku w sprawie wysokości składki członkowskiej wynika, że kwota składki członkowskiej wynosi 1 zł na kwartał od każdego członka Stowarzyszenia [...]. Roczny przychód Stowarzyszenia ze składek członkowskich wynosi 116 zł. Ustalenie wysokości składek na tak niskim poziomie nie może oznaczać przerzucenia na Skarb Państwa ciężaru finansowania postępowania sądowego. Przerzucanie bowiem ciężaru funkcjonowania Stowarzyszenia na Państwo, np. poprzez ustanowienie pełnomocnika z urzędu, rodzi bowiem ten skutek, że faktycznie działalność stowarzyszenia staje się finansowana ze środków publicznych, a to prowadzi do zaprzeczenia zasady, że stowarzyszenie prowadzi działalność na bazie własnego majątku.
Stowarzyszenie, nawet o niewielkiej liczbie członków i o niskich dochodach, musi liczyć się z trudną sytuacją w prowadzeniu działalności, dla której zostało utworzone i podjąć odpowiednie kroki w kierunku uzyskania majątku. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej przewiduje bowiem prawo obywateli do zrzeszania się m.in. w stowarzyszenia, jednakże nie gwarantuje wszystkim stowarzyszeniom prawa do finansowania ich działalności przez Państwo (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 grudnia 2006 r. sygn. akt II OZ 1433/06 niepubl.).
W tej sytuacji orzekający doszedł do wniosku, że brak jest podstaw do przyznania skarżącemu Stowarzyszeniu prawa pomocy, skoro nie wykorzystało ono przewidzianych w prawie możliwości na zgromadzenie środków finansowych, choćby w postaci pobierania wyższych składek członkowskich.
Mając powyższe orzeczono jak w sentencji postanowienia na podstawie art. 245 § 2, art. 246 § 2 pkt 1 w zw. z art. 258 § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).