Kraków, dnia 15 marca 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Mirosław Bator po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2016 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku M. B. i F. B. o wstrzymanie wykonania decyzji w sprawie ze skargi M. B. i F. B. na decyzję Wojewody [...] z dnia 16 grudnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie zezwolenia na niezwłoczne zajęcie nieruchomości postanawia: wstrzymać wykonanie zaskarżonej decyzji
M. B. i F. B. pismem z dnia 5 stycznia 2016 r. wnieśli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na decyzję Wojewody [...] z dnia 16 grudnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie zezwolenia na niezwłoczne zajęcie nieruchomości. W treści skargi zawarli wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji w całości na podstawie art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. - dalej powoływana jako P.p.s.a.) jednakże wniosek ten nie zawierał uzasadnienia. Skarżący podnieśli, że wniosek został uzasadniony w piśmie z dnia 5 stycznia 2015 r. skierowanym do organu administracyjnego. We wskazanym piśmie podnieśli, że w związku z niebezpieczeństwem wyrządzenia znacznej szkody i spowodowania trudnych do odwrócenia skutków konieczne jest wydanie postanowienia o wstrzymaniu wykonania decyzji z dnia 16 grudnia 2015 r. Stwierdzili, że niezwłoczne zajęcie nieruchomości i dokonanie stosownych robót stanowi sytuację nieodwracalną. Trudno sobie bowiem wyobrazić możliwość przywrócenia stanu przed robotami w związku z charakterem i zakresem przedmiotowej inwestycji. Wykreuje to sytuację faktów dokonanych bez względu na wynik kontroli sądowej decyzji. Wykonanie decyzji oraz następne jej uchylenie w toku kontroli sądowej doprowadzić może do sytuacji, gdzie mimo braku podstawy prawnej zostanie przeprowadzona inwestycja, której skutki są nieodwracalne lub co najmniej trudne do odwrócenia.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 61 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze. zm.), powoływanej dalej jako P.p.s.a., wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego aktu lub czynności. Jednakże w myśl art. 61 § 3 P.p.s.a. po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, o których mowa w § 1, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania. Odmowa wstrzymania wykonania aktu lub czynności przez organ nie pozbawia skarżącego złożenia wniosku do sądu. Dotyczy to także aktów wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach tej samej sprawy.
Przechodząc do oceny zasadności samego wniosku o wstrzymanie zauważyć trzeba, że przepis art. 61 § 3 P.p.s.a. zawiera zamknięty katalog przesłanek pozytywnych warunkujących wstrzymanie wykonania zaskarżonego rozstrzygnięcia: niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody oraz spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Podstawową przesłanką zastosowania instytucji ochrony tymczasowej jest zatem istniejące realnie niebezpieczeństwo zaistnienia takiej szkody (majątkowej, a także niemajątkowej), która nie będzie mogła być wynagrodzona przez późniejszy zwrot spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia ani też nie będzie możliwe przywrócenie rzeczy do stanu pierwotnego, z uwagi na utratę przedmiotu świadczenia, który w skutek swych właściwości nie może być zastąpiony jakimś innym przedmiotem, a jego wartość nie przedstawiałaby znaczenia dla skarżącego lub poniesie on straty na życiu lub zdrowiu (por. postanowienia NSA: z 25 października 2005 r. I OZ 1074/05; z 20 grudnia 2004 r., GZ 138/04). Nieodwracalny skutek z kolei to takie następstwo, konsekwencja, efekt, rezultat jakichś działań, których nie będzie można cofnąć lub których nie da się usunąć (zob. Popularny słownik języka polskiego pod red. B. Dunaja, Warszawa 2000, s. 365 i 644). Omawiana instytucja ma na celu ochronę strony przed wystąpieniem nieodwracalnych skutków lub znacznej szkody przed zbadaniem przez sąd administracyjny legalności zaskarżonego aktu lub czynności. W orzecznictwie i literaturze konsekwentnie podkreśla się, że to na wnioskodawcy spoczywa obowiązek szczególnie wnikliwego uzasadnienia wniosku o wstrzymanie danego aktu, tak aby przekonać sąd o zasadności zastosowania ochrony tymczasowej. Jednocześnie, brak uzasadnienia takiego wniosku nie jest brakiem którego uzupełnienia winien żądać sąd. Uzasadnienie wniosku powinno odnosić się do konkretnych zdarzeń (okoliczności) pozwalających wywieść, że w stosunku do wnioskodawcy wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu lub czynności jest zasadne. Obowiązkiem strony jest więc poparcie wniosku twierdzeniami, tezami oraz stosownymi dokumentami. Nie jest bowiem wystarczające, by okoliczności przemawiające za wstrzymaniem wykonania wspomnianego aktu lub czynności występowały w sprawie - sąd musi mieć o nich wiedzę i możliwość zweryfikowania tej wiedzy, a dostarczenie odpowiednich informacji i dokumentów w tym zakresie obciąża stronę. Przy czym sąd administracyjny w razie braku takich dokumentów, czy to w aktach sprawy, czy też z powodu niedołączenia ich do wniosku nie jest uprawniony, przed rozpoznaniem wniosku o wstrzymanie do wzywania strony o ich przedstawienie. W przypadku bowiem wniosku o wstrzymanie zaskarżonego aktu lub czynności prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie przewiduje - jak choćby w ramach instytucji prawa pomocy - możliwości skorzystania z uzupełniającego postępowania dowodowego (por. postanowienia NSA: z 26 listopada 2007 r., II FZ 338/07; z 29 maja 2009 r., I FZ 148/09; z 10 grudnia 2010 r., II FZ 536/10; z 1 marca 2011 r., II FZ 17/11; z 8 października 2013 r., II OZ 839/13; z 13 sierpnia 2009 r., I OZ 779/09; z 3 grudnia 2009 r., I OZ 1101/09; z 6 maja 2014 r., I OZ 341/14; B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, wydanie 4, Wolters Kluwer 2011, s. 229).