Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Monika Rudzka po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2015 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku W. A. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi W. A. na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w W. z dnia 23 grudnia 2014 r. Nr: [...] w przedmiocie odmowy przyznania uprawnień kombatanckich p o s t a n a w i a I) oddalić wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych; II) ustanowić dla skarżącego adwokata, którego wyznaczy Okręgowa Rada Adwokacka w K.
W dniu 20 marca 2015 roku do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wpłynął wniosek skarżącego W. A., na urzędowym formularzu PPF" o przyznanie prawa pomocy obejmującego zwolnienie w całości od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata z urzędu.
We wniosku skarżący oświadczył, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym wraz z żoną E. A., córką M. A. ur. 1984 r. oraz wnukiem T. ur. 2013 r. Ich miesięczny dochód wynosi 4.168,19 zł i stanowi go emerytura skarżącego w wysokości 2.307,76 zł, emerytura jego żony w wysokości 1.460,43 zł oraz zasiłek wychowawczy pobierany przez córkę w wysokości 400 zł. W skład majątku wnioskodawcy wchodzi mieszkanie spółdzielcze o powierzchni 68m². Nie dysponuje on zasobami pieniężnymi, ani cennymi przedmiotami o wartości powyżej 3000 euro.
Uzasadniając wniosek o przyznanie prawa pomocy W. A. podniósł, iż jest emerytem, inwalidą [...] grupy. Na jego utrzymaniu pozostaje córka przebywająca aktualnie na urlopie wychowawczym. Miesięczne wydatki skarżącego przedstawiają się następująco: lekarstwa 400 zł, czynsz 700 zł, media 150 zł. Wnioskodawca dodał, iż cierpi na cukrzycę, nefrostomię, astmę i ma sztuczną zastawkę sercową.
Mając powyższe na uwadze, zważono, co następuje:
Prawo pomocy jest szczególną instytucją postępowania przed sądami administracyjnymi, mającą na celu zagwarantowanie konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które nie są w stanie samodzielnie ponieść kosztów postępowania sądowego.
Przyznanie prawa pomocy, zgodnie z art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej: p.p.s.a.) przysługuje osobie fizycznej, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (prawo pomocy w zakresie całkowitym), lub gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (prawo pomocy w zakresie częściowym). Przez uszczerbek utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny należy przy tym rozumieć zachwianie sytuacji materialnej i bytowej strony skarżącej w taki sposób, iż nie jest ona w stanie zapewnić obie minimum warunków socjalnych. Użyte w art. 246 p.p.s.a. sformułowanie "gdy osoba wykaże" oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym.
W orzecznictwie sądowym prezentowane jest stanowisko, że przyznanie prawa pomocy powinno mieć charakter wyjątkowy i winno być stosowane w stosunku do osób charakteryzujących się ubóstwem (przykładowo do takich osób można zaliczyć bezrobotnych bez prawa do zasiłku lub osoby ze względu na okoliczności życiowe pozbawione całkowicie środków do życia). Strona będąca osobą fizyczną powinna partycypować w kosztach postępowania, jeżeli ma jakiekolwiek środki majątkowe, w szczególności posiada stały miesięczny dochód przewyższający ustalone minimalne wynagrodzenie za pracę (post. NSA z dnia 22 grudnia 2002 r., OZ 862/04, niepubl.).