Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Agnieszka Góra po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2010r na posiedzeniu niejawnym wniosku A. P. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi na uchwałę Rady Miasta Krakowa z dnia 4 listopada 2009r. Nr LXXXIV/1100/09 w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego p o s t a n a w i a I. zwolnić skarżącą w 1/2 części od wpisu sądowego, należnego od złożonej skargi , II. w pozostałej części oddalić wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.
W dniu 25 maja 2010r. skarżąca A. P. złożyła wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi na uchwałę Rady Miasta Krakowa z dnia 4 listopada 2009r. podjętą w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Skarżąca domaga się zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych z uwagi na niskie dochody, duże koszty utrzymania, pomoc niepracującemu synowi.
Zdaniem orzekającego, wniosek skarżącej zasługuje w części na uwzględnienie.
Z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy wynika, iż skarżąca prowadzi gospodarstwo domowe z dorosłą córką oraz dorosłym synem. Źródłem utrzymania rodziny wnioskodawczyni jest jej emerytura w wysokości 1140,00 zł oraz wynagrodzenie za pracę córki w kwocie 1400 zł.
Z oświadczenia skarżącej znajdującej się w aktach sprawy wynika także, iż posiada ona dom w K. na Al. [...] o pow. 160 m2 oraz 7 arów nieruchomości rolnej. Dodatkowo skarżąca wskazuje współudział w nieruchomości rolnej o pow. 21 arów. Skarżąca nie wykazuje innych cennych ruchomości ani oszczędności. Wskazuje natomiast na wydatki, i tak : prąd 86,18 zł, MPO 74,90 zł, gaz 303,34 zł, lekarstwa 200,00 zł, wyżywienie 900,00 zł, telefon 143,37 zł.
Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. Ubiegający się o taką pomoc winien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa.
Zgodnie z art. 246 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - prawo pomocy w zakresie całkowitym może być przyznane osobie, która wykaże, iż nie ma jakichkolwiek dochodów do pokrycia kosztów postępowania, natomiast w zakresie częściowym - gdy wykaże, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu siebie i rodziny.
Użyte w art. 246 ustawy sformułowanie "gdy osoba wykaże" oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, iż znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Powołany przepis nie pozostawia wątpliwości co do tego, że inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki pozytywne dla uwzględnienia wniosku, spoczywa na wnioskodawcy.
Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest więc formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Kluczową zaś rolę dla oceny możliwości płatniczych skarżącego ma fakt, iż zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy powinna być rozpatrywana w dwóch aspektach - z uwzględnieniem z jednej strony wysokości obciążeń finansowych, jakie strona musi ponieść w konkretnym postępowaniu, z drugiej strony jej możliwości finansowych.