Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Monika Rudzka po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2009 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku S. F. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w W. z dnia 13 marca 2009 r. Nr: [...] w przedmiocie pozbawienia uprawnień przysługujących wdowie po kombatancie p o s t a n a w i a oddalić wniosek skarżącej o zwolnienie od kosztów sądowych
Wraz ze skargą do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w W. z dnia [...] marca 2009 r. Nr: [...] w przedmiocie pozbawienia uprawnień przysługujących wdowie po kombatancie S. F. złożyła wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w całości.
We wniosku o przyznanie prawa pomocy skarżąca oświadczyła, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z synem A. F.. Miesięczny dochód skarżącej wynosi 1.956,49 zł i stanowi go renta rodzinna. W skład majątku skarżącej wchodzi mieszkanie o powierzchni 36 m-. Wnioskodawczyni nie posiada zasobów pieniężnych, jak również przedmiotów wartościowych.
Uzasadniając wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych skarżąca podniosła, iż ze świadczeń emerytalno - rentowych, które uzyskuje nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych w zainicjowanej sprawie. Skarżąca ma 80 lat, cierpi na choroby serca (migotanie przedsionków), naczyń, jak również układu stawowo - kostnego. Wydatki na leczenie obciążają dochody skarżącej. Poza mieszkaniem uzyskanym w ramach Spółdzielni "[...]" skarżąca nie posiada żadnego istotnego majątku, który mógłby zostać spieniężony, jak również oszczędności w gotówce. Całość dochodu pochłaniają koszty stałe (mieszkanie i media) oraz koszty wyżywienia i leczenia. Nadto skarżąca przyjęła pod swój dach rozwiedzionego syna, który obciążony alimentami, nie miał gdzie się podziać. Skarżąca nie wie ile zarabia syn (pracuje jako pracownik fizyczny w hucie "A"), gdyż przez okres wspólnego zamieszkiwania niezajętą część wynagrodzenia wydawał on "na życie" i do kosztów ponoszonych przez skarżącą nie dokładał się. Syn również nie posiada żadnych oszczędności. Na stałe koszty utrzymania skarżącej składają się: czynsz za mieszkanie ok. 280 zł, media ok. 125 zł, ubezpieczenie 25 zł kwartalnie, ubezpieczenie mieszkania 100 zł rocznie, leczenie minimum 50 zł miesięcznie oraz doraźnie odpłatne leczenie.
Mając na uwadze powyższe zważono, co następuje:
Prawo pomocy jest szczególną instytucją postępowania przed sądami administracyjnymi, mającą na celu zagwarantowanie konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które nie są w stanie samodzielnie ponieść kosztów postępowania sądowego. Instytucja przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym, zgodnie z art. 246 § 1 wspomnianej ustawy przysługuje osobie fizycznej, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Prawo pomocy w zakresie częściowym, którego przyznania domaga się skarżąca, obejmuje m. in. zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków (art. 245 § 3 ustawy).
W orzecznictwie sądowym prezentowane jest stanowisko, że przyznanie prawa pomocy powinno mieć charakter wyjątkowy i winno być stosowane w stosunku do osób charakteryzujących się ubóstwem (przykładowo do takich osób można zaliczyć bezrobotnych bez prawa do zasiłku lub osoby ze względu na okoliczności życiowe pozbawione całkowicie środków do życia). Strona będąca osobą fizyczną powinna partycypować w kosztach postępowania, jeżeli ma jakiekolwiek środki majątkowe, w szczególności posiada stały miesięczny dochód przewyższający ustalone minimalne wynagrodzenie za pracę (post. NSA z dnia 22 grudnia 2002 r., OZ 862/04, niepubl.). Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2008 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2009 roku (M.P. z 2008 r. Nr 55, poz. 499), od dnia 1 stycznia 2009 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 1.276 zł.