Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w osobie Referendarz Sądowego Renaty Ranickiej po rozpoznaniu w dniu 16 lipca 2010 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku K.K. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi na postanowienie [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia 29 kwietnia 2010 r. Nr: [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia zażalenia p o s t a n a w i a zwolnić skarżącą od kosztów sądowych
Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wpłynął wniosek K.K. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi na postanowienie [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia 29 kwietnia 2010 r. Nr: [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia zażalenia.
Z oświadczenia zawartego we wniosku o przyznanie prawa pomocy wynika, iż skarżąca prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z córką S.K. oraz wnuczką U.P. . Ich miesięczny dochód brutto wynosi 1.339,69 zł i stanowi go emerytura skarżącej w wysokości 839,69 zł i wynagrodzenie za pracę wnuczki w wysokości 500 zł. Córka skarżącej jest osobą bezrobotną. W skład majątku skarżącej wchodzi nieruchomość rolna wielkości około 1 ha. Skarżąca nie posiada innego majątku, oszczędności, jak również przedmiotów wartościowych o wartości powyżej 3000 euro.
Uzasadniając wniosek o przyznanie prawa pomocy skarżąca podniosła, iż jej sytuacja materialna jest ciężka. Skarżąca jest emerytką pobierającą świadczenie emerytalne w wysokości 754,49 zł netto. Ze względu na stan zdrowia na lekarstwa wydaje miesięcznie około 200 zł. Na utrzymaniu skarżącej pozostaje bezrobotna córka, nie uzyskująca żadnych dochodów, cierpiąca na cukrzycę. Dochody netto wnuczki wynoszą około 200 zł. W takiej sytuacji materialnej skarżąca nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Mając powyższe na uwadze, zważono, co następuje:
Zwolnienie od kosztów sądowych stanowi odstępstwo od generalnej zasady odpłatności wymiaru sprawiedliwości wyrażonej w art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami), zgodnie z którą strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Zatem instytucja prawa pomocy winna być stosowana jedynie w przypadkach wyjątkowych, gdy wnioskodawca nie posiada żadnych lub wystarczających możliwości sfinansowania kosztów postępowania.
Zgodnie z art. 246 § 1 przedmiotowej ustawy przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym przysługuje osobie fizycznej, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Prawo pomocy w zakresie częściowym, którego przyznania domaga się skarżąca, obejmuje m. in. zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków (art. 245 § 3 w/w ustawy). Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądami administracyjnymi jest formą dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno sprowadzać się do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu jest rzeczywiście obiektywnie niemożliwe. Zwolnienie od kosztów sądowych - co do zasady - powinno dotyczyć przede wszystkim osoby fizyczne znajdujące się w ubóstwie, które z uwagi na swoją sytuację materialną i życiową nie są w stanie ponieść kosztów sądowych i dlatego postępowanie z ich udziałem winno kredytować państwo.
W ocenie orzekającego skarżąca uwiarygodniła w sposób wystarczający i skuteczny, że nie posiada środków na pokrycie kosztów zainicjowanego postępowania sądowego. Miesięczne dochody brutto skarżącej wynoszą 839,69 zł. Na jej utrzymaniu pozostaje bezrobotna córka. Dochody brutto pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym wnuczki skarżącej wynoszą 500 zł. Z powyższego wynika, że trzyosobowa rodzina utrzymuje się ze środków finansowych w wysokości 1.339,69 zł brutto (na jedną osobę przypada zatem kwota 446,56 zł brutto). Skarżąca jest osobą schorowaną, stan jej zdrowia wymaga ponoszenia wydatków na konieczne leczenie. Wnioskodawczyni nie posiada przy tym oszczędności, ani przedmiotów wartościowych, które mogłyby zostać spieniężone celem pokrycia kosztów sądowych. Przedstawiona sytuacja materialna pozwala na stwierdzenie, że skarżąca spełnia przesłanki przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji postanowienia na podstawie art. 245 § 3, art. 246 § 1 pkt 2 w zw. z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami).