Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Monika Rudzka po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2009 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku M. B. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia 30 czerwca 2008 r., Nr: [...] w przedmiocie przedłużenia terminu ważności decyzji p o s t a n a w i a zwolnić M. B. od kosztów sądowych
Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wpłynął wniosek M. B. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia 30 czerwca 2008 r. Nr: [...] w przedmiocie przedłużenia terminu ważności decyzji.
We wniosku skarżąca oświadczyła, że prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe. W skład majątku wnioskodawczyni wchodzi dom oraz nieruchomość wielkości 17 arów we współwłasności. Skarżąca nie deklaruje posiadania oszczędności, jak również przedmiotów o wartości powyżej 3000 euro. W listopadzie 2008 roku skarżąca została zwolniona z pracy, a jej dochód stanowi obecnie zasiłek chorobowy w wysokości 566,55 zł. W tej sytuacji skarżąca nie jest w stanie opłacić kosztów sądowych. Środki, które obecnie uzyskuje wystarczają jedynie na skromną egzystencję. Brakuje jej środków na wykupienie leków.
Wykonując wezwanie referendarza sądowego do uzupełnienia danych zawartych we wniosku o przyznanie prawa pomocy M. B. wyjaśniła, że współwłaścicielami 17 arowej działki są w - części T. i J. S. Miesięczny koszt utrzymania (śmieci, podatek, woda, prąd) wynosi około 180 zł. Skarżąca załączyła kserokopie następujących dokumentów: przekazu pocztowego opiewającego na kwotę [...] zł stanowiącego potwierdzenie wysokości pobieranego zasiłku chorobowego za okres od 1 grudnia 2008 r. do 27 stycznia 2009 r., faktury z dnia [...] lutego 2009 r. za energię elektryczną opiewającej na kwotę 80,38 zł oraz faktury z dnia [...] stycznia 2009 r. za dostawę wody opiewającej na kwotę 34,63 zł.
Mając na uwadze powyższe zważono, co następuje.
Celem instytucji prawa pomocy jest zapewnienie osobie wnioskującej szeroko rozumianego prawa do sądu, a więc możliwości skorzystania ze wszystkich przysługujących stronie uprawnień, jeżeli znajduje się ona w położeniu uniemożliwiającym poniesienie we własnym zakresie związanych z tym kosztów. Z dyspozycji art. 243 § 1 oraz art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami) wynika, że właściwy sąd administracyjny może na wniosek strony przyznać jej prawo pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. W niniejszej sprawie skarżąca domaga się przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie w całości od kosztów sądowych.
Instytucja przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym, czyli w myśl art. 245 § 3 przywołanej ustawy obejmującym m. in. zwolnienie od opłat sądowych i wydatków, przysługuje osobie fizycznej, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 ustawy). Użyte w art. 246 ustawy sformułowanie "gdy osoba wykaże" oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. Należy przy tym podkreślić, że cytowany przepis stanowi odstępstwo od zasady ustanowionej w art. 199 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnym, zgodnie z którym strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Przytoczone we wniosku okoliczności powinny zatem uzasadniać wyjątkowe traktowanie, o jakim mowa w powołanym wyżej przepisie. Udzielenie stronie prawa pomocy jest formą jej dofinansowania z budżetu państwa. Powinno mieć zatem miejsce jedynie w tych sytuacjach, w których zdobycie przez stronę środków finansowych na udział w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście obiektywnie niemożliwe.
W ocenie orzekającego skarżąca uwiarygodniła w sposób wystarczający, że nie posiada środków na pokrycie kosztów sądowych w sprawie. Za taką decyzją przemawiał fakt, z dniem 30 listopada 2008 roku skarżąca została zwolniona z pracy. Obecnie jedynym źródłem jej utrzymania jest zasiłek chorobowy w wysokości [...] zł. Uzyskiwane środki z trudem wystarczają na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, nie ma zatem możliwości poczynienia z nich jakichkolwiek oszczędności. W obecnej sytuacji finansowej skarżąca nie jest zatem w stanie pokryć kosztów sądowych we własnym zakresie bez uszczerbku we własnym utrzymaniu.
W powyższych względów orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 258 § 2 pkt 7 w zw. z art. 245 § 3, art. 246 § 1 pkt 2, ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami).