Dnia 6 marca 2014 roku Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Łodzi - Wydział II - Leszek Foryś po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2014 roku na posiedzeniu niejawnym wniosku J.H. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi J.H. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ł. z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie nakazu dokonania rozbiórki rozbudowanej części obiektu stawowego postanawia 1/ przyznać skarżącemu prawo pomocy w zakresie częściowym poprzez ustanowienie adwokata 2/ oddalić wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych lf
II SA/Łd 176/14
Uzasadnienie
J.H. zwrócił się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi o zwolnienie go od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata, w sprawie z jego skargi na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ł. z dnia [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki rozbudowanej części obiektu stawowego.
Ze złożonego na urzędowym formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej oraz z oświadczenia o stanie rodzinnym i majątkowym wynika, że skarżący prowadzi gospodarstwo domowe z żoną. Skarżący jest współwłaścicielem połowy domu o powierzchni 109 m2 wraz z połową działki siedliskowej. Utrzymuje się z emerytury w wysokości 2698 zł brutto (1791,57 zł netto). Żona otrzymuje emeryturę w wysokości 815,09 zł netto. W uzasadnieniu wniosku skarżący podał, że jest osobą niepełnosprawną na skutek obrażeń odniesionych w wypadku samochodowym, przebył również udary. Dodał, że koszty leczenia wyczerpują jego dochody, musi przy tym płacić miesięcznie alimenty. Oświadczył ponadto, że nie zatrudnia i nie pozostaje w innym stosunku prawnym z adwokatem i radcą prawnym.
Referendarz sądowy zważył, co następuje:
Z treści przepisów art. 243 § 1, art. 244 § 1, art. 245, art. 246 oraz art. 252 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), dalej p.p.s.a., wynika, że osobie fizycznej może być przyznane na jej wniosek prawo pomocy w zakresie całkowitym, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, w zakresie częściowym zaś, gdy wykaże że nie jest w stanie uiścić pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Wykazanie powyższych okoliczności powinno nastąpić poprzez złożenie na urzędowym formularzu stosownego oświadczenia obejmującego dokładne dane o stanie rodzinnym i majątkowym. Od Sądu zależy uznanie oświadczenia za wystarczające dla przyznania prawa pomocy we wskazanym zakresie.
Prawo pomocy jest instytucją stanowiącą wyjątek od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez strony postępowania. Z tego względu przesłanki zastosowania tej instytucji winny być interpretowane w sposób ścisły. Udzielenie prawa pomocy jest formą dofinansowania strony postępowania z budżetu państwa i powinno mieć miejsce tylko w sytuacjach, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe.
W rozpoznawanej sprawie kwestią wymagającą rozważenia jest prawo skarżącego do przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie pełnomocnika. Biorąc zaś pod uwagę informacje przedstawione przez skarżącego należy stwierdzić, że wniosek zasługuje na uwzględnienie jedynie w części dotyczącej ustanowienia adwokata. Niewątpliwie bowiem wykazane dochody nie pozwalają na wynajęcie we własnym zakresie profesjonalnego doradcy. Tym niemniej jednak, w ocenie referendarza sądowego, skarżący nie wykazał, by uiszczenie kosztów sądowych mogło spowodować uszczerbek w koniecznym utrzymaniu jego i żony. Nie można bowiem tracić z pola widzenia faktu, że dochód małżeństwa wynosi ok. 3500 zł brutto. Daje to podstawy do stwierdzenia, że strona jest w stanie uiścić koszty sądowe wymagane w postępowaniu sądowym, w tym wpis od skargi w wysokości 500 zł. Należy przy tym dodać, że przyszłe i ewentualne inne koszty postępowania (opłata kancelaryjna za sporządzenie uzasadnienia wyroku, w przypadku oddalenia skargi, wyniosłaby 100 zł, a ewentualny wpis od skargi kasacyjnej - 250 zł) byłyby rozłożone w czasie, co niewątpliwie pozytywnie wpływa na możliwości ich pokrycia przez stronę. Oceny tej nie zmienia fakt, że skarżący zmuszony jest ponosić znaczne koszty leczenia (które określił na 620 zł), jak również uiszcza alimenty (434 zł). Pozostałe koszty utrzymania, w tym domu (765 zł miesięcznie) i koszty związane z prowadzeniem postępowań administracyjnych, w których skarżący jest stroną (300 zł), również nie stanowią okoliczności szczególnych, którym należałoby przyznać pierwszeństwo przed obowiązkiem ponoszenia kosztów w sprawie zainicjowanej wniesieniem skargi. Instytucja prawa pomocy nie bez przyczyny określana jest często mianem "prawa ubogich". Prawo pomocy powinno być udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł stałego dochodu i bez majątku oraz pozbawionych (obiektywnie) możliwości uzyskania środków na ten cel z jakichkolwiek źródeł. Uszczerbek w majątku strony, który wiąże się wyłącznie z obniżeniem, choćby niezbyt wysokiej, stopy życiowej nie uzasadnia przyznania prawa pomoc.
Wobec powyższego, na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 i art. 258 § 2 pkt 7 p.p.s.a., orzeczono jak w postanowieniu.
lf