Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Krystyna Sidor po rozpoznaniu w dniu 4 lipca 2012r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi T. I. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...]., nr [...] w przedmiocie przywrócenia do stanu poprzedniego działki poprzez wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom - w zakresie sprzeciwu skarżącego T. I. od postanowienia referendarza Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 27 lutego 2012r., sygn. akt II SA/Lu 26/12 w przedmiocie prawa pomocy p o s t a n a w i a ustanowić dla T. I . adwokata, którego wyznaczy Okręgowa Rada Adwokacka .
Skarżący T I. wnosił o przyznanie mu prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata. We wniosku skarżący wskazał, że prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wraz z żoną - oboje mają po 75 lat i są inwalidami I grupy - cierpią na liczne schorzenia, z powodu których ponoszą znaczne wydatki i wymagają opieki, którą sprawuje ich dorosła córka. Utrzymują się wyłącznie z emerytur w łącznej wysokości 3740, 01 zł brutto, z czego miesięczne wydatki ich 3-osobowej rodziny obejmujące opłaty za energię, wodę, ścieki, gaz, nieczystości, leczenie, konieczne remonty i ubezpieczenie budynku mieszkalnego - wynoszą ok. 1500 zł; córka - w związku z koniecznością sprawowania opieki nad rodzicami - nie pracuje. Skarżący wraz z rodziną zamieszkuje w domu o pow. 57 m2, jest ponadto właścicielem nieruchomości rolnej o pow. 0, 49 ha, poza tym nie posiada żadnego majątku.
Postanowieniem z dnia 27 lutego 2012r. referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie przyznał skarżącemu prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i odmówił przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie stwierdzając, że skarżący - po uiszczeniu niezbędnych wydatków w wysokości 1500 zł - ma możliwość samodzielnie opłacić adwokata.
Od postanowienia tego skarżący złożył sprzeciw, domagając się przyznania mu prawa pomocy w zakresie całkowitym. Wyjaśnił, że nie jest w stanie ponieść kosztów ustanowienia adwokata tj. ok. 300 zł, gdyż kwota emerytur, z których się utrzymuje jego trzyosobowa rodzina, na to nie pozwala. Skarżący wyjaśnił, że za przyznaniem mu prawa pomocy w zakresie całkowitym przemawiają także względy społeczne - to, że dotychczas nie korzystał z pomocy państwa i zdrowotne - fakt, że oboje z żoną są inwalidami I grupy. Zdaniem skarżącego, zarówno wydatki na remont, jak i na ubezpieczenie budynku mieszkalnego są wydatkami koniecznymi.
W wykonaniu wezwania Sądu skarżący złożył pismo z dnia 14 kwietnia 2012r., uzupełniając informacje dotyczące jego sytuacji materialnej. Skarżący szczegółowo wskazał kwoty miesięcznych wydatków: gaz - 250zł, energia elektryczna - 200 zł, opłata za wodę i odprowadzanie ścieków - 150 zł, opłata za wywóz nieczystości - 60 zł, opłata za telefon - 60 zł, podatek od nieruchomości - 20 zł, węgiel - 500 zł, leki - 200 zł, ubrania, buty, bielizna itp. - 250 zł, środki czystości - 60 zł, inne nieplanowane wydatki - 100 zł, co łącznie daje kwotę 1850 zł.
Skarżący wyjaśnił również, że córka zamieszkuje wspólnie z nim i z jego żoną, ale nie posiada własnych dochodów ani odrębnego majątku - nie pracuje, ani nie podejmuje prac dorywczych, gdyż opiekuje się rodzicami. Córka nie mieszka z mężem (jest z nim w separacji), ma syna, który studiuje i utrzymuje się samodzielnie.
Mając powyższe na uwadze Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2012r. przyznał skarżącemu prawo pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i odmówił przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie.
Po rozpoznaniu zażalenia skarżącego od tego postanowienia Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 20 czerwca 2012r., sygn. akt II OZ 514/12 uchylił je w punkcie II. Sąd ten wskazał, że kwota, którą rzeczywiście rozporządza rodzina skarżącego jest niższa niż ustalił Sąd I instancji i wynosi 2997 zł miesięcznie, co po odliczeniu miesięcznych wydatków daje kwotę 1147 zł przeznaczaną na wyżywienie trzyosobowej rodziny. Oceniając wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu Sąd I instancji powinien mieć również na uwadze wiek skarżącego oraz to, że jest on inwalidą I grupy.
Badając ponownie wniosek skarżącego o przyznanie prawa pomocy i mając na uwadze zalecenia Naczelnego Sądu Administracyjnego - Wojewódzki Sąd Administracyjny, zważył, co następuje:
Wniosek skarżącego T. I. o przyznanie prawa pomocy poprzez ustanowienie adwokata zasługuje na uwzględnienie (wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych został uwzględniony prawomocnym postanowieniem Sądu).
Przepis art. 246 ppsa przewiduje przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej na jej wniosek, w zakresie całkowitym w sytuacji, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (pkt 1), zaś w zakresie częściowym, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (pkt 2).
Jak wynika ze złożonych przez skarżącego oświadczeń - w tym również w zażaleniu do Naczelnego Sądu Administracyjnego - po uiszczeniu niezbędnych wydatków w wysokości 1850 zł pozostaje jego trzyosobowej rodzinie do dyspozycji kwota 1147 zł (ok. 2997 zł netto dochodu - 1850 zł = 1147 zł), którą przeznacza on wyłącznie na wyżywienie. Sytuacja materialna rodziny skarżącego uzasadnia więc uwzględnienie w całości jego wniosku o przyznanie prawa pomocy, ponadto skarżący jest osobą schorowaną - inwalidą I grupy, co dodatkowo przemawia za ustanowieniem dla niego profesjonalnego pełnomocnika.
Z powyższych względów należało orzec, jak w sentencji postanowienia.