Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Jacek Czaja po rozpoznaniu w dniu 19 września 2018 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi T. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...]., znak: [...] w przedmiocie specjalnego zasiłku celowego - w zakresie wniosku skarżącej o przyznanie prawa pomocy postanawia odmówić przyznania prawa pomocy.
Wyrokiem z dnia 22 listopada 2017 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie oddalił skargę T. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r., znak: [...] w przedmiocie specjalnego zasiłku celowego.
Wyrok uprawomocnił się 10 stycznia 2018 r. (k. 33).
W dniu 11 września 2018 r. skarżąca wniosła o przyznanie jej prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez ustanowienie adwokata.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Zgodnie z art. 247 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1302 ze zm., dalej: "P.p.s.a."), prawo pomocy nie przysługuje stronie w razie oczywistej bezzasadności jej skargi. Nawet zatem, jeśli zachodzą przesłanki związane z trudną sytuacją materialną strony, określone w art. 246 P.p.s.a., oczywista bezzasadność skargi wyłącza możliwość przyznania stronie prawa pomocy.
W niniejszej sprawie wyrok sądu oddalający skargę T. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r., znak: [...] w przedmiocie specjalnego zasiłku celowego uprawomocnił się 10 stycznia 2018 r., ponieważ żadna ze stron nie wniosła skargi kasacyjnej.
Od prawomocnego wyroku sądu pierwszej instancji nie przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego, zatem ewentualna skarga kasacyjna T. W. od wyroku z dnia 22 listopada 2017 r. podlegałaby odrzuceniu jako niedopuszczalna na podstawie art. 178 P.p.s.a.
W tym stanie rzeczy wniosek skarżącej o przyznania prawa pomocy nie może zostać uwzględniony.
Podkreślić ponadto należy, że instytucja prawa pomocy jest wyjątkiem od generalnej zasady ponoszenia kosztów postępowania przez stronę i ma zastosowanie w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Instytucja ta, jako wyjątek od zasady odpłatności postępowania sądowego, służy realizacji konstytucyjnej zasady prawa do sądu. Niemniej jednak, każde prawo podmiotowe, w tym prawo do sądu, przyznane jest przez normę prawną w celu ochrony interesów uprawnionego. Prawo to powinno być więc wykonywane zgodnie z celem, na który zostało przyznane. W konsekwencji zachowanie, które formalnie jest zgodne z literą prawa, lecz sprzeciwia się celowi regulacji, nie może zasługiwać na ochronę (M. Warchoł, Pojęcie nadużycia prawa w procesie karnym, Prokuratura i Prawo, 2007/11/49; T. Cytowski, Procesowe nadużycie prawa, PS 2005/5/81). W tych kategoriach należy ocenić działania podmiotu, który inicjuje szereg postępowań sądowych w celu innym, niż ochrona swoich praw. Zakłada się, że działania strony, dla której inicjowanie postępowań sądowych nie służy ochronie naruszonych praw, a stanowi cel sam w sobie, uznane być musi za nadużycie prawa do sądu (por. postanowienie NSA z dnia 18 marca 2014 r., I OZ 175/14). Europejski Trybunał Praw Człowieka wielokrotnie zwracał uwagę, że określone działania strony w procesie można uznać za nadużycie prawa do sądu, którego wystąpienie uzasadnia odmowę przyznania prawa pomocy (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 grudnia 2017 r., II FZ 635/17 i z dnia 7 kwietnia 2016 r., I OZ 301/16 oraz powołane tam orzecznictwo i publikacje - Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych).