Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Olsztynie Krzysztof Nesteruk po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2016 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku S.S. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi S.S. na uchwałę Rady Miejskiej w "[...]" z dnia "[...]" nr "[...]" w przedmiocie rozwiązania "[...]" postanawia odmówić zwolnienia skarżącego od kosztów sądowych.
Na etapie wniesienia skargi S.S. wystąpił o przyznanie mu prawa pomocy w postaci zwolnienia od kosztów sądowych.
W uzasadnieniu stwierdził, iż obecnie nie pracuje i przebywa na zwolnieniu lekarskim. Kwota wpisu sądowego w wysokości 300 zł jest dla niego wysoka, ponieważ utrzymuje się z zasiłku chorobowego.
Jak wynika z zawartego we wniosku oświadczenia, skarżący prowadzi gospodarstwo domowe z żoną, jego majątek składa się z mieszkania (74 m2), garażu i samochodu osobowego m-ki "[...]" (2010 r.). Dochód miesięczny netto małżonków to 1850 zł zasiłku chorobowego skarżącego i 1900 zł wynagrodzenia za pracę żony. Zobowiązania i stałe wydatki to: 649,39 zł opłaty za mieszkanie, 320 zł raty kredytu mieszkaniowego, 92 zł opłaty za wodę, 69 zł - za media, 120 zł - za energię, 250 zł kosztów leczenia i 310 zł rocznej opłaty za użytkowanie wieczyste gruntów związanych z mieszkaniem i garażem.
Rozpatrując wniosek zważono, co następuje:
Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 199 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm; w skrócie p.p.s.a.), strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. W celu zagwarantowania konstytucyjnego prawa do sądu osobom ubogim, nie będącym w stanie samodzielnie ponieść kosztów postępowania sądowego, od zasady tej wprowadzony został wyjątek polegający na możliwości przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym.
Zwolnienie osoby fizycznej od kosztów sądowych w całości lub w części, stanowiąc przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, następuje gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 w związku z art. 245 § 3 p.p.s.a.).
Przez uszczerbek utrzymania koniecznego dla strony i jej rodziny rozumie się zachwianie sytuacji materialnej i bytowej w taki sposób, iż strona nie jest w stanie zapewnić sobie i rodzinie minimum warunków socjalnych (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 listopada 2011 r., sygn. akt I OZ 844/11, http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Nie wystarczy zatem wykazanie przez stronę, że poniesienie kosztów postępowania pogorszy sytuację materialną jej i jej rodziny. Strona wykazać powinna, że posiadane środki są tak skromne, że uiszczenie tych kosztów spowoduje uszczerbek w wydatkach na zaspokojenie najniezbędniejszych ich potrzeb, a ponadto, że środki, którymi dysponuje nie dają możliwości poczynienia jakichkolwiek oszczędności, które mogłyby być przeznaczone na ten cel. Prawo pomocy, zwane potocznie prawem ubogich, stanowi bowiem instytucję wyjątkową, dlatego też powinno być przyznawane wyłącznie, gdy strona istotnie nie posiada żadnych lub wystarczających możliwości sfinansowania kosztów postępowania, a zdobycie środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym było i jest dla niej obiektywnie niemożliwe. W konsekwencji, jeżeli strona ma środki majątkowe, a w szczególności posiada stały miesięczny dochód przewyższający ustalone minimalne wynagrodzenie za pracę, bądź też posiada majątek, szczególnie nieruchomości, to powinna partycypować w kosztach postępowania (zob. M. Niezgódka-Medek, [w:] B. Dauter,
B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011, s. 725-728 i powołane tam orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego).
Zdaniem referendarza, informacje przedstawione przez skarżącego nie przekonują, by znajdował się on w trudnej sytuacji materialnej, więc nie uzasadniają jego wyjątkowego traktowania. Dwuosobowe gospodarstwo domowe, dysponując stałymi miesięcznymi dochodami w łącznej kwocie 3750 zł netto, a w ramach majątku nie tylko własnym mieszkaniem, ale również garażem i samochodem, posiada obiektywnie rozumianą zdolność do wygospodarowania środków odpowiadających kosztom sądowym w niniejszej sprawie (300 zł wpisu, a w przyszłości ewentualnie
100 zł opłaty kancelaryjnej za odpis wyroku z uzasadnieniem i 150 zł wpisu od skargi kasacyjnej).
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji w oparciu o art. 258 § 2 pkt 7 p.p.s.a., powierzający referendarzowi sądowemu wydawanie na posiedzeniu niejawnym postanowień dotyczących prawa pomocy.