Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Olsztynie Krzysztof Nesteruk po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2017 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku D.P. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi D.P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w "[...]" z dnia "[...]" nr "[...]" w przedmiocie zasiłku celowego postanawia: 1) umorzyć postępowanie w zakresie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych; 2) odmówić ustanowienia dla skarżącego adwokata.
Po oddaleniu skargi D.P., skarżący zwrócił się wnioskiem z 2 stycznia 2017 r. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata. W uzasadnieniu stwierdził, iż ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności i otrzymuje zasiłek stały w wysokości 604 zł. Adwokat jest mu potrzebny, ponieważ zna reguły postępowania procesowego i posiada wiedzę z bieżącego orzecznictwa i doktryn. Zgodnie z oświadczeniem o stanie rodzinnym, majątku i dochodach, skarżący sam prowadzi gospodarstwo domowe. Nie posiada żadnych nieruchomości (zajmuje "mieszkanie socjalne"), zasobów pieniężnych i przedmiotów wartościowych. W rubryce nr 10 formularza wykazał dochód z tytułu zasiłku stałego, a w rubryce 11 podał wysokość i rodzaj ponoszonych wydatków (lekarstwa - 350 zł, opłaty za mieszkanie - 37 zł, "pranie, środki czystości" - 27 zł, "przejazdy, dojazdy" - 38 zł, "komputer, drukowanie" - 38 zł, co łącznie stanowi 490 zł). Do wniosku załączona została kopia decyzji z 3 sierpnia 2016 r. o przyznaniu skarżącemu zasiłku na zakup żywności.
Rozpatrując wniosek zważono, co następuje:
Wobec tego, iż z mocy art. 239 § 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.; dalej: p.p.s.a.) skarżący nie ma w niniejszej sprawie obowiązku uiszczenia kosztów sądowych, postępowanie z wniosku o przyznanie prawa pomocy w tym zakresie jako zbędne podlega umorzeniu stosownie do art. 249a p.p.s.a. Tym samym w zakresie merytorycznego rozstrzygnięcia przedmiotowego wniosku pozostaje kwestia ustanowienia adwokata.
Zgodnie z art. 262 p.p.s.a., do stron korzystających z ustawowego zwolnienia od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych odpowiednie zastosowanie mają przepisy o przyznaniu prawa pomocy, w zakresie dotyczącym zastępstwa prawnego na zasadach prawa pomocy. Jak wynika z odpowiedniego zastosowania art. 245 § 3 i art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a., ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika dla osoby fizycznej następuje, gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść związanego z tym kosztu, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. To strona powinna zatem przekonać rozpoznającego wniosek o przyznanie prawa pomocy, że nie posiada możliwości sfinansowania kosztów postępowania, a zdobycie środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym było i jest dla niej obiektywnie niemożliwe.
Mając to na uwadze zauważyć należy, iż rozpoznawany obecnie wniosek jest kolejnym wnioskiem skarżącego o przyznanie prawa pomocy złożonym w niniejszej sprawie. Postanowieniem z 5 października 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie utrzymał w mocy zaskarżone przez niego postanowienie Referendarza sądowego o odmowie ustanowienia dla niego adwokata.
W tym względzie należy wskazać, iż w orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, że po prawomocnym rozstrzygnięciu w przedmiocie przyznania prawa pomocy strona może wprawdzie złożyć kolejny wniosek, jednak rozpoznanie tego kolejnego wniosku nie może polegać na weryfikowaniu ocen i rozstrzygnięcia objętego wcześniejszym prawomocnym postanowieniem. Prawomocne postanowienie w tym zakresie wiąże nie tylko strony, ale i sąd. Ponowne rozstrzygnięcie w tym przedmiocie jest dopuszczalne, ale tylko z uwagi na takie okoliczności, które powstały później i w sposób zasadniczy zmieniają sytuację materialną strony. Złożenie kolejnego wniosku o przyznanie prawa pomocy, w sytuacji gdy kwestia ta została już merytorycznie, prawomocnie rozstrzygnięta wskutek uprzedniego wniosku w tym przedmiocie, nie uchyla bowiem skutków prawomocności pierwotnego rozstrzygnięcia w kwestii prawa pomocy. Jest to tym bardziej istotne w sprawie, w której powtórny wniosek strony o przyznanie prawa pomocy nie wskazuje na jakiekolwiek nowe okoliczności, które byłyby nieznane przy rozpoznawaniu poprzedniego (tak np. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w postanowieniu z 16 czerwca 2016 r., sygn. akt II SA/Ol 394/14, orzeczenia.nsa.gov.pl).