Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Adam Matuszak (spr.) Sędzia WSA Irena Szczepkowska Asesor WSA Bogusław Jażdżyk po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 13 grudnia 2007r. sprawy z wniosku R. K. w przedmiocie wyłączenia A. B. referendarza sądowego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie w sprawie ze skargi R. K. na decyzję Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii z dnia "[...]", nr "[...]" w przedmiocie uznania stada bydła za urzędowo wolne od gruźlicy, brucelozy i enzootycznej białaczki postanawia oddalić wniosek. WSA/post.1 - sentencja postanowienia
R. K. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie skargę na decyzję Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii z dnia "[...]", nr "[...]", w przedmiocie uznania stada bydła za urzędowo wolne do gruźlicy, brucelozy i enzootycznej białaczki. Zwrócił się ponadto do Sądu o przyznanie prawa pomocy w całości.
Pismem z dnia "[...]" referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, wobec złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w całości, wezwał skarżącego do uzupełnienia wniosku poprzez nadesłanie dodatkowych oświadczeń i dokumentów źródłowych.
W odpowiedzi na wezwanie referendarza, wnioskiem z dnia "[...]" R. K. zwrócił się do Sądu o wyłączenie referendarza sądowego A. B. od rozpatrzenia jego wniosku o przyznanie prawa pomocy. W motywach uzasadnienia wskazał, że wezwanie referendarza jest bezzasadne i ma charakter odwetu za sprzeciwy wnoszone przez skarżącego od postanowień wydanych przez tego referendarza w innych sprawach. Nadto dodał, że przedmiotowe wezwanie prowadzi do rozciągłości sprawy i zwłoki w rozpoznaniu skargi.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:
Wskazać należy, iż stosownie do art. 24 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej jako: p.p.s.a.) przepisy o wyłączeniu sędziego mają zastosowanie odpowiednio do wyłączenia protokolanta, referendarza sądowego, asesora sądowego i prokuratora. W powołanym artykule chodzi zarówno o przepisy dotyczące wyłączenia z mocy ustawy, jak i o przepisy dotyczące wyłączenia na żądanie podmiotu podlegającego wyłączeniu lub strony.
Instytucja wyłączenia referendarza sądowego zarówno z mocy prawa, jak i na wniosek strony jest istotną gwarancją procesową, która ma zapewnić rozpoznanie sprawy przez referendarza, który nie pozostaje ze stronami postępowania w relacjach tego rodzaju, że mogłyby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w konkretnej sprawie. Ratio legis przepisów o wyłączeniu sprowadza się zatem do eliminowania przyczyn, które mogą skutkować wątpliwościami co do bezstronności i obiektywizmu referendarza w rozpoznaniu określonej sprawy.
Wyłączenie referendarza sądowego od rozpatrywania sprawy następuje z mocy ustawy w sytuacjach przewidzianych w art. 18 p.p.s.a., jak również na podstawie art. 19 tejże ustawy stanowiącym, że wyłączenie może nastąpić na żądanie referendarza lub na wniosek strony, jeżeli między referendarzem a jedną ze stron lub jej przedstawicielem zachodzi okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać wątpliwości co do bezstronności referendarza.
Ustawodawca nie wskazał przesłanek wyłączenia na wniosek strony w sposób wyczerpujący, lecz scharakteryzował je stwierdzając, że chodzi o taki "stosunek osobisty" między referendarzem a jedną ze stron lub jej przedstawicielem, który mógłby wywołać wątpliwości co do bezstronności referendarza. Zasadność wniosku o wyłączenie referendarza zależy zatem od okoliczności faktycznych, jakie w każdym konkretnym przypadku mogą mieć wpływ na sposób prowadzenia postępowania o przyznanie prawa pomocy przez referendarza.