Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym : Przewodniczący : Sędzia WSA Elżbieta Naumowicz po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2011 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi S. H. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia [...], nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego na skutek wniosku skarżącej z dnia 2 maja 2011 r. o zmianę postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 20 grudnia 2010 r., sygn. akt II SA/Op 474/10 o odmowie przyznania prawa pomocy postanawia oddalić wniosek. .
S. H. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia [...], nr [...], utrzymującą w mocy decyzję organu I instancji w sprawie odmowy przyznania pomocy w formie zasiłku celowego z pomocy społecznej.
W toku postępowania sądowoadministracyjnego skarżąca wniosła o przyznanie prawa pomocy przez ustanowienie adwokata z urzędu. Na podstawie formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy z dnia 10 października 2010 r. (k: 14-15 a. sąd.), a także pism skarżącej z dnia 20 października 2010 r. (k. 20 a. sąd.) i z dnia 4 listopada 2010r. (k. 27 a. sąd.), stanowiących odpowiedź na wezwania referendarza sądowego do przedłożenia stosownych dokumentów i złożenia dodatkowych wyjaśnień, ustalono następujące okoliczności: S. H. prowadziła gospodarstwo domowe z trójką dzieci, tj. z bliźniętami D. i P. H., urodzonymi [...] 1990 r. i córką - D. H., urodzoną [...] 1995 r. Rodzina zajmowała mieszkanie spółdzielcze o powierzchni 48,65 m². Strona zaznaczyła, że dzieci nie posiadają żadnego majątku, natomiast ich ojciec, a jej mąż - P. H., nie prowadził z rodziną wspólnego gospodarstwa domowego, gdyż wymagał stałej opieki ze względu na postępującą chorobę. Uzyskiwał świadczenie rentowe z KRUS w wysokości 691 zł miesięcznie. Skarżąca zaznaczyła, że z Ośrodka Pomocy Społecznej w Nysie otrzymuje pomoc w postaci dodatku mieszkaniowego wynoszący 232,24 zł, a dzieci otrzymują zasiłek rodzinny w łącznej kwocie 367 zł. Ponadto dzieci skarżącej otrzymywały alimenty od męża w wysokości 60 zł miesięcznie. Strona zaznaczyła, że ponosi ogółem koszty utrzymania mieszkania w kwocie 641,14 zł i jest zadłużona u osób fizycznych. Posiada też nieruchomość rolną, którą wydzierżawiła na 10 lat. Na wezwanie referendarza sądowego strona nie przedłożyła natomiast dowodów potwierdzających sposób rozliczenia środków pieniężnych uzyskanych ze sprzedaży gospodarstwa rolnego, będącego uprzednio własnością P. H. Na podstawie okoliczności znanych sądowi z urzędu ustalono bowiem, że P. H. był właścicielem nieruchomości rolnej o powierzchni ponad 17 ha położonej w K., gmina [...]. Nieruchomość powyższą sprzedał aktem notarialnym z 1 lipca 2008r. za kwotę 360000 zł w ratach płatnych: pierwsza w kwocie 190000 złotych w momencie zawarcia umowy oraz w trzech kolejnych, wynoszących odpowiednio 60000 zł, 60000 zł i 50000 zł, w okresach półrocznych od 31 grudnia 2008r. do 31 grudnia 2009 r. Z wyjaśnień udzielonych przez skarżącą wynika, że środki ze sprzedaży, w wysokości 60000 zł, zostały przeznaczone na leczenie męża, zaś pozostała część środków darowana została rodzeństwu męża po 1/6 ceny ze sprzedaży gospodarstwa, co miało być wykonaniem woli zmarłych rodziców. Na potwierdzenie tej okoliczności skarżąca jednakże nie przedłożyła żadnego dowodu.
Na skutek sprzeciwu od postanowienia referendarza sądowego z 24 listopada 2010 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu postanowieniem z dnia 20 grudnia 2010 r., sygn. akt II SA/Op 474/10, odmówił skarżącej przyznania prawa pomocy. Uzasadniając orzeczenie przyjęto między innymi, na skutek okoliczności ujawnionych przez Sąd z urzędu, a dotyczących zbycia nieruchomości rolnej za niebagatelną kwotę 360000 zł, że skarżąca nie wykazała, na jaki cel uzyskane środki zostały przeznaczone. Ponadto Sąd zważył, że oświadczenia strony z dnia 20 października 2010 r. i z dnia 4 listopada 2010r. w rozpatrywanej sprawie niczego tak naprawdę nie wyjaśniają, lecz są wręcz wymijające. Na ich podstawie nie sposób ocenić faktycznej sytuacji materialnej i rodzinnej S. H., poczynając od tak istotnej kwestii, jaką jest prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego z mężem, uczestnictwo P. H. w kosztach utrzymania dzieci, zasady zarządzania przez małżonków majątkiem dorobkowym i odrębnym oraz korzystania z niego. Sąd wskazał, że w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego taką sytuację ocenia się jednoznacznie, przyjmując, że strona musi się liczyć z odmową przyznania prawa pomocy, jeśli w jakikolwiek sposób uchyla się od złożenia wyjaśnień, oświadczeń lub dokumentów służących ocenie jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych.