Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu - Katarzyna Witkowicz-Grochowska po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2014r. na posiedzeniu niejawnym wniosku radcy prawnego R. S. o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w sprawie ze skargi T. K. na czynność Prezesa Sądu Okręgowego w przedmiocie nienależytego załatwienia sprawy postanawia odmówić przyznania wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej. /-/ K.Witkowicz-Grochowska
Okręgowa Rada Adwokacka dnia 04 lipca 2014r. wyznaczyła w ramach przyznanego prawa pomocy pełnomocnika w osobie r.pr. R. S. do reprezentowania skarżącego T. K.
W dniu 06 sierpnia 2014r. pełnomocnik złożył skargę kasacyjną od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 13 lutego 2014r. o odrzuceniu skargi. W skardze kasacyjnej pełnomocnik zawarł wniosek o przyznanie kosztów zastępstwa procesowego wykonanego na zasadzie prawa pomocy, oświadczając, że nie zostały one opłacone nawet w części.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu postanowieniem z 14 sierpnia 2014r. odrzucił skargę kasacyjną.
Pełnomocnik wniósł zażalenie na powyższe postanowienie Sądu, które Naczelny Sąd Administracyjny oddalił w dniu 20 listopada 2014r.
Zgodnie z art. 250 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012r. poz. 270 ze zm. dalej "p.p.s.a."), wyznaczony radca prawny otrzymuje wynagrodzenie odpowiednio według zasad prawnych określonych w przepisach rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013r. poz. 490). Przepis art. 250 p.p.s.a. nie nakłada jednak obowiązku uwzględnienia każdego wniosku pełnomocnika o zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Wniosek o przyznanie pełnomocnikowi wynagrodzenia musi bowiem podlegać ocenie pod kątem jakości usług świadczonych w ramach pomocy prawnej. Pełnomocnikowi, ustanowionemu na podstawie art. 244 §1 p.p.s.a., należy się wynagrodzenie, w zakresie określonym w art. 250 p.p.s.a., jedynie za pomoc prawną rzeczywiście udzieloną. Decyzja o przyznaniu pomocy prawnej oznacza bowiem, że Skarb Państwa przejmuje na siebie ciężar finansowy związany z wynagrodzeniem pełnomocnika z urzędu i że sąd, jako dysponent środków publicznych, odpowiada za zasadność i legalność ich wydatkowania. Oznacza to uprawnienie i obowiązek ustalenia, czy pomoc prawna rzeczywiście została udzielona.
Instytucja pomocy prawnej jest wyjątkiem od zasady ponoszenia kosztów postępowania sądowego przez same strony (art. 199 p.p.s.a.). Celem przyznania prawa pomocy jest zapewnienie realizacji konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które ze względu na brak odpowiednich środków, nie są w stanie ponieść, między innymi, kosztów wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika.
Transponując powyższe rozważania natury ogólnej na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że charakter czynności dokonanych przez ustanowionego z urzędu pełnomocnika nie pozwala na przyjęcie, że pomoc prawna została faktycznie i profesjonalnie przez niego udzielona. Pełnomocnik procesowy odpowiada zarówno za treść, jak i formę składanych pism procesowych, tylko bowiem pismo prawidłowe pod względem formalnym daje podstawę do jego merytorycznego rozpoznania przez sąd. Natomiast sporządzona przez pełnomocnika skarga kasacyjna, z uwagi na złożenie jej po terminie, nie została skutecznie wniesiona, co zostało potwierdzone postanowieniem Naczelnego Sądu Administracyjnego oddalającego zażalenie na odrzucenie skargi kasacyjnej. Działający w sprawie pełnomocnik wniósł skargę kasacyjną, która została odrzucona z przyczyn wad formalnych i nie wywołała żadnych skutków. Zatem nie można przyjąć, że czynność ta została w istocie zrealizowana, tym samym pomoc prawna profesjonalnie udzielona. Podjęte przez pełnomocnika działania nie mogą zostać uznane za faktycznie udzieloną pomoc prawną w postępowaniu kasacyjnym. Skoro zaś nie sposób stwierdzić, aby pomoc prawna była stronie skarżącemu rzeczywiście udzielona, niewątpliwie stanowi to podstawę do odmowy przyznania wynagrodzenia (por. pos. NSA z 27 września 2011r., sygn. akt I GZ 146/11, dostępne www.cbois.nsa.gov.pl)
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 258 § 1 i § 2 p.p.s.a. orzeczono, jak w postanowieniu.
/-/ K.Witkowicz-Grochowska