Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu - Katarzyna Witkowicz-Grochowska po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 30 maja 2011r. wniosku o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi P. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego postanawia 1. ustanowić dla P. K. adwokata, którego wyznaczy Okręgowa Rada Adwokacka, 2. odmówić P. K. zwolnienia od kosztów sądowych. /-/ K. Witkowicz-Grochowska
Skarżący P. K. wniósł o przyznanie prawa pomocy w całkowitym zakresie (k. 3 akt sąd.).
Zgodnie z art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270 ze zm. - dalej p.p.s.a.) strona ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Taki szczególny przepis to art. 239 pkt 1 a) p.p.s.a., zgodnie z którym nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych strona skarżąca działanie lub bezczynność organu w sprawach z zakresu pomocy i opieki społecznej. Stąd podmioty wnoszące skargi na orzeczenia organów administracyjnych w sprawie zasiłku celowego, z mocy prawa, nie mają obowiązku uiszczania kosztów sądowych w zakresie opłat sądowych i wydatków (art. 211 - art. 213 p.p.s.a.).
Wobec powyższego skarżący zwolniony jest na mocy ustawy z obowiązku poniesienia kosztów sądowych związanych z jego udziałem w niniejszej sprawie (art. 239 pkt 1a p.p.s.a.).
Wyjaśnić należy, że przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych pozostaje aktualne jedynie w sytuacji, gdy na podmiocie występującym z takim żądaniem ciąży obowiązek uiszczenia tych kosztów. Nie ma interesu prawnego w domaganiu się zwolnienia od kosztów sądowym osoba, która nie ma obowiązku ich uiszczenia. W takiej sytuacji zwolnienie od kosztów sądowych w drodze postanowienia nie może być przyznane i w konsekwencji należy oddalić wniosek w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych (art. 258 §2 pkt 7 p.p.s.a.), gdyż żądanie obejmujące wydanie orzeczenia o zwolnieniu od kosztów sądowych jest bezprzedmiotowe.
Wnioskodawca złożył także wniosek o ustanowienie adwokata, który należało rozpoznać merytorycznie w oparciu o jego sytuację majątkową, rodzinną i finansową.
We wniosku o prawo pomocy złożonym na urzędowym formularzu PPF skarżący uzasadniał, że ze względu na skrajną nędzę w jakiej się znalazł nie posiada środków na ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika. Oświadczył, że nie ma osób, z którymi wspólnie prowadziłby gospodarstwo domowe. Podał, że nie posiada żadnego majątku, nieruchomości, wartościowych ruchomości, czy oszczędności Oświadczył, że utrzymuje się jedynie ze świadczenia z pomocy społecznej w wysokości [...] zł. miesięcznie. Z akt administracyjnych wynika, że posiada umiarkowany stopień niepełnosprawności, jest bierny zawodowo. Leczy się z powodu zależności alkoholowej oraz zaburzeń w odżywianiu.
Zgodnie z dyspozycją art. 246 §1 pkt 2 p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym następuje, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku w koniecznych swoich wydatkach bieżącego utrzymania. Oznacza to, że prawo pomocy ma charakter szczególny i wyjątkowy, a skorzystać z tego uprawnienia mogą jedynie osoby w rzeczywiście ciężkiej sytuacji finansowej, pozbawione majątku, stałego miesięcznego dochodu lub uzyskujące go w takiej wysokości, że nie są w stanie uiścić wszystkich należności wymaganych w toku postępowania sądowoadministracyjnego (bezrobotni, emeryci, renciści, osoby samotnie wychowujące dzieci).
Z przedłożonego oświadczenia o stanie rodzinnym, majątkowym, finansowym i dochodach wynika, że sytuacja skarżącego pozwala na przyznanie prawa pomocy poprzez ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Utrzymuje się bowiem jedynie ze świadczeń z pomocy społecznej. Dochód ten nie pozwala na pokrycie wszystkich niezbędnych potrzeb koniecznego utrzymania wnioskodawcy. Stan zdrowia wskazuje, że ograniczone są jego możliwości zarobkowania.
W tym stanie rzeczy przyjąć należy, że wnioskodawca nie ma możliwości wygospodarowania środków na pokrycie wolnorynkowego wynagrodzenia pełnomocnika z wyboru. Należało, zatem uwzględnić wniosek o prawo pomocy w tym zakresie.
Podkreślić należy, że zgodnie z treścią art. 249 p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy może być cofnięte w całości lub w części, jeżeli okaże się, że okoliczności, na podstawie których je przyznano, nie istniały lub przestały istnieć.
Na podstawie art. 258 §1 i 2 pkt 7 i art. 246 §1 pkt 2 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono, jak w postanowieniu.
/-/ K. Witkowicz-Grochowska