Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu - Katarzyna Witkowicz-Grochowska po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 21 kwietnia 2010r. wniosku o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi G. L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego postanawia 1. ustanowić dla G. L. radcę prawnego, którego wyznaczy Okręgowa Izba Radców Prawnych, 2. odmówić G. L. zwolnienia od kosztów sądowych. /-/ K. Witkowicz-Grochowska
Skarżąca G. L. po wydaniu w dniu 17 marca 2010r. wyroku przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wniosła o przyznanie prawa pomocy w całości.
Zgodnie z art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270 ze zm. - dalej p.p.s.a.) strona ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Taki szczególny przepis to art. 239 pkt 1 a) ppsa, zgodnie z którym nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych strona skarżąca działanie lub bezczynność organu w sprawach z zakresu pomocy i opieki społecznej. Stąd podmioty wnoszące skargi na orzeczenia organów administracyjnych w sprawie zasiłku celowego, z mocy prawa, nie mają obowiązku uiszczania kosztów sądowych w zakresie opłat sądowych i wydatków (art. 211 - art. 213 p.p.s.a.).
Wobec powyższego skarżąca zwolniona jest na mocy ustawy z obowiązku poniesienia kosztów sądowych związanych z jej udziałem w niniejszej sprawie (art. 239 pkt 1 a) p.p.s.a.).
Wyjaśnić należy, że przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych pozostaje aktualne jedynie w sytuacji, gdy na podmiocie występującym z takim żądaniem ciąży obowiązek uiszczenia tych kosztów. Nie ma interesu prawnego w domaganiu się zwolnienia od kosztów sądowym osoba, która nie ma obowiązku ich uiszczenia. W takiej sytuacji zwolnienie od kosztów sądowych w drodze postanowienia nie może być przyznane i w konsekwencji należy oddalić wniosek w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych (art. 258 §2 pkt 7 p.p.s.a.), gdyż żądanie obejmujące wydanie orzeczenia o zwolnieniu od kosztów sądowych jest bezprzedmiotowe.
Wnioskodawczyni złożyła także wniosek o ustanowienie radcy prawnego, który należało rozpoznać merytorycznie w oparciu o jej sytuację majątkową, rodzinną i finansową.
We wniosku o prawo pomocy złożonym na urzędowym formularzu PPF skarżąca oświadczyła, że nadal utrzymuje się z pomocy społecznej i nie ma możliwości wyznaczenia prawnika z wyboru celem sporządzenia skargi kasacyjnej. Oświadczyła, że samodzielnie prowadzi swoje gospodarstwo domowe. Nie posiada żadnego majątku nieruchomego, wartościowych ruchomości czy oszczędności. Do wniosku wnioskodawczyni m.in. załączyła:
- kopię zaświadczenia z Powiatowego Urzędu Pracy, z którego wynika, że od 29 września 2003r. pozostaje bez pracy i od 7 kwietnia 2004r. nie posiada prawa do zasiłku,
- kopię decyzji Prezydenta Miasta z dnia [...] o przyznaniu zasiłku celowego w wysokości 224 zł.
Zgodnie z dyspozycją art. 246 §1 pkt 2 p.p.s.a. w zw. z art. 245 §3 p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym następuje, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku w koniecznych wydatkach swojego bieżącego utrzymania. Oznacza to, że prawo pomocy ma charakter szczególny i wyjątkowy, a skorzystać z tego uprawnienia mogą jedynie osoby w rzeczywiście ciężkiej sytuacji finansowej, pozbawione majątku, stałego miesięcznego dochodu lub uzyskujące go w takiej wysokości, że nie są w stanie uiścić wszystkich należności sądowych (bezrobotni, emeryci, renciści, osoby samotnie wychowujące dzieci).
Z przedłożonego oświadczenia o stanie rodzinnym, majątkowym, finansowym i dochodach wynika, że sytuacja skarżącej pozwala na przyznanie prawa pomocy poprzez ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Utrzymuje się z pomocy społecznej, a wysokość aktualnego dochodów znajduje się na poziomie, który nie pozwala na poczynienie oszczędności celem ich przeznaczenia na pokrycie wynagrodzenia pełnomocnika z wyboru. Wnioskodawczyni nie dysponuje także wartościowym majątkiem ruchomym, czy nieruchomościami, by móc uzyskać dodatkowe dochody celem wsparcie domowego budżetu.
W tym stanie rzeczy przyjąć należy, że wnioskodawczyni nie ma możliwości wygospodarowania środków na pokrycie wolnorynkowego wynagrodzenia pełnomocnika z wyboru. Należało, zatem uwzględnić wniosek o prawo pomocy w tym zakresie.
Podkreślić należy, że zgodnie z treścią art. 249 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przyznanie prawa pomocy może być cofnięte w całości lub w części, jeżeli okaże się, że okoliczności, na podstawie których je przyznano, nie istniały lub przestały istnieć.
Na podstawie art. 258 §1 i 2 pkt 7 w zw. z art. 246 §1 pkt 2 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono, jak we wstępie.
/-/ K. Witkowicz-Grochowska