Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu - Katarzyna Witkowicz-Grochowska po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 3 marca 2010r. wniosku o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi T. F. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie nakazania wykonania określonych robót budowlanych postanawia oddalić wniosek. /-/ K. Witkowicz - Grochowska
Skarżący T. F. wniósł o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. Wnioskodawca wskazał, że uległ wypadkowi i przebywa na zasiłku chorobowym. Z tego tytułu pobiera świadczenie w wysokości [...] zł. Pokrywa z niego miesięczne wydatki na energię elektryczną - 80 zł, gaz - 45 zł, telefon - 40 zł, koszty leczenia - 150 zł, wodę - 20 zł, opał - 200 zł, podatek - 25 zł. Po opłaceniu stałych kosztów resztę świadczenia przeznacza na bieżące potrzeby życiowe i nie jest w stanie ponieść najmniejszej nawet opłat sądowych. W części wniosku dotyczącej posiadanego majątku wnioskodawca oświadczył, że posiada dom o powierzchni 80 m- oraz zabytkowy spichlerz.
Wnioskodawca w trybie art. 255 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej p.p.s.a.) został wezwany do uzupełnienia swojego oświadczenia o stanie finansowym i majątkowym, gdyż było ono niepełne. Zobowiązano go w szczególności do podania źródeł stałych, jak i dorywczych dochodów, rocznego zeznania PIT, wyciągów z posiadanych rachunków bankowych oraz opisania posiadanych nieruchomości wraz z podaniem sposobu ich przeznaczenia i wykorzystania.
W odpowiedzi wnioskodawca złożył pismo w którym wskazał, że nieruchomość zabudowaną przeznacza na cele mieszkalne, spichlerz nie jest wykorzystywany na żaden cel. Nadto podał, że przedkłada PIT za 2008r. oraz wniósł o przedłużenie terminu do przedłożenia pozostałych dokumentów, gdyż bank w którym posiada rachunek nie wydał mu wyciągów w terminie. Z załączonego zeznania PIT wynika, że prowadzi działalność gospodarczą i w 2008r. uzyskał przychód w wysokości [...]zł, poniósł koszty w wysokości [...] zł, co dało dochód w wysokości [...]zł. Do dnia dzisiejszego nie przedłożył pozostałych wymaganych dokumentów źródłowych.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że termin do uzupełnienia wniosku o prawo pomocy jest terminem instrukcyjnym i nie podlega przedłużeniu, ani przywróceniu. Wnioskodawca przedłożył zeznanie PIT, które pozwoliło na merytoryczną ocenę jego możliwości płatniczych w niniejszej sprawie.
Podstawową zasadą postępowania przed sądami administracyjnymi jest konieczność ponoszenia przez strony kosztów postępowania związanych z ich udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. zwanej dalej p.p.s.a.). Przepisem takim jest art. 246 §1 pkt 2 p.p.s.a. zgodnie, z którym przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym osobie fizycznej następuje, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku w koniecznych kosztach bieżącego utrzymania rodziny. Oznacza to, że na wnioskodawcy spoczywa ciężar wykazania, że sytuacja majątkowa i finansowa jest na tyle trudna, iż nie ma możliwości poniesienia chociażby części kosztów sądowych związanych z prowadzeniem postępowania sądowoadministracyjnego.
Podkreślić bowiem należy, że koszty sądowe mają charakter należności publicznoprawnych, więc winny być ponoszone w pierwszej kolejności zaraz po zaspokojeniu koniecznych kosztów bieżącego utrzymania, a nie po uiszczeniu wszystkich wydatków, gdy ewentualnie pozostaną jakieś wolne środki.