Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Rzeszowie Agata Kosowska-Dudzik po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2017 roku w Rzeszowie na posiedzeniu niejawnym wniosku B. M. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata w sprawie ze skargi B. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] października 2016 r. nr [...] w przedmiocie uchylenia decyzji przyznającej zasiłek stały - postanawia - I. umorzyć postępowanie w przedmiocie zwolnienia wnioskodawczyni od kosztów sądowych, II. odmówić ustanowienia na rzecz wnioskodawczyni adwokata.
B. M. zaskarżyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w przedmiocie uchylenia decyzji przyznającej zasiłek stały. Do skargi tej dołączyła wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata. Wskazała, że nie posiada żadnych źródeł utrzymania; żyje w niedostatku, a stopień skomplikowania sprawy jest dla niej znaczny. Wymieniona prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe. Zaznaczyła, że nie zaciągnęła żadnych kredytów i pożyczek; ponosi koszty mediów w domu, w którym mieszka.
Uznając powyższe oświadczenie o stanie majątkowym za niewystarczające do rozpoznania złożonego wniosku o przyznanie prawa pomocy, wezwano stronę do jego uzupełnienia w zakresie wskazania wszystkich swoich comiesięcznych wydatków oraz źródeł ich pokrycia wobec stwierdzenia wnioskodawczyni, że nie ma aktualnie żadnych dochodów. Wezwanie dotyczyło także nadesłania wyciągów z rachunków bankowych.
Pomimo upływu wyznaczonego siedmiodniowego terminu (który to upływ nastąpił w dniu 17 stycznia 2017 r. w związku z doręczeniem wezwania w trybie podwójnej awizacji przesyłki i braku jej podjęcia z placówki pocztowej) skarżąca nie przedłożyła dodatkowego oświadczenia.
Rozpoznając wniosek zważono, co następuje:
Skarga B. M. dotyczy uchylenia decyzji o przyznaniu zasiłku stałego. Mieści się zatem w zakresie przedmiotowym art. 239 § 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.), zwanej w dalszej części "P.p.s.a.". Przepis ten zwalnia od kosztów sądowych strony skarżące działanie organów administracji publicznej w sprawach dotyczących pomocy i opieki społecznej. Z uwagi na powyższe, rozpoznanie wniosku strony w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych stało się zbędne, a postępowanie w tym przedmiocie umorzono na podstawie art. 249a P.p.s.a.
Do rozpoznania pozostaje zatem żądanie ustanowienia zawodowego pełnomocnika w osobie adwokata. Nie może ono jednak zostać uwzględnione, bowiem wnosząca o tego rodzaju wsparcie nie wykazała, by było ono w jej wypadku konieczne. Mianowicie, z przedłożonego przez nią wniosku w żaden sposób nie wynika, skąd czerpie środki na egzystencję, bowiem twierdzi ona, że nie posiada jakiegokolwiek dochodu. Równocześnie wymieniona oświadcza, że ponosi koszty mediów. Oznacza to, że uzyskuje jednak jakieś środki pieniężne, bez których przecież nie byłaby w stanie funkcjonować. Pomimo jednak wezwania do podania uzupełniających danych w tym zakresie wnioskodawczyni milczy. Wprawdzie skierowana do niej przesyłka zawierająca przedmiotowe wezwanie, po dwukrotnym awizowaniu, nie została podjęta z placówki pocztowej, jednak w takiej sytuacji art. 73 § 4 P.p.s.a. przewiduje, że przesyłka została doręczona z upływem czternastodniowego okresu przechowywania jej w placówce pocztowej. Okres wskazanych czternastu dni upłynął w niniejszej sprawie 10 stycznia 2017 r., a więc do dnia 17 stycznia 2017 r. skarżąca mogła nadesłać wymaganą odpowiedź, czego jednak nie uczyniła, także zresztą do dnia wydawania niniejszego postanowienia. W świetle art. 199 P.p.s.a., strony postępowania sądowego mają obowiązek pokryć koszty postępowania związane z ich udziałem w nim. Tylko wyjątkowo możliwe jest odstąpienie od powyższej zasady, a mianowicie wówczas, gdy strona z obiektywnych przyczyn nie jest w stanie samodzielnie sfinansować kosztów swojego udziału w danym postępowaniu. Jej wsparcie następuje wówczas ze środków publicznych, w ramach instytucji prawa pomocy. W przepisach ustanawiających przesłanki uzyskania takiej pomocy ustawodawca posłużył się sformułowaniem "wykaże" w odniesieniu do obowiązków strony w tym zakresie. Oznacza to, że wnioskujący o dofinansowanie zobligowany jest do udowodnienia, że przesłankę przyznania prawa pomocy spełnia. Wskazuje na to zresztą także uregulowanie znajdujące się w art. 252 § 1 P.p.s.a., zgodnie z którym wniosek o przyznanie prawa pomocy winien zawierać oświadczenie strony obejmujące dokładne dane o stanie rodzinnym, majątkowym i dochodach. W sytuacji, gdy oświadczenie strony jest niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych, jak też stanu rodzinnego bądź też budzi ono wątpliwości obowiązana jest ona do przedłożenia w zakreślonym jej terminie dodatkowego oświadczenia lub dodatkowych dokumentów w tym zakresie. Możliwość taką przewiduje art. 255 P.p.s.a.
B. M. wezwana została w trybie tego ostatniego przepisu do uzupełnienia złożonego pierwotnie oświadczenia, które budziło wątpliwości co do faktycznej jej sytuacji materialnej. Na powyższe nie udzieliła jednak jakiejkolwiek odpowiedzi. Tym samym nie można uznać, że wykazała ona, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, co stanowi przesłankę przyznania prawa pomocy w zakresie, o który ubiega się skarżąca (art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.).
Dlatego orzeczono o odmowie uwzględnienia żądania strony w przedmiocie ustanowienia zawodowego pełnomocnika. Podstawę powyższego stanowił art. 258 § 2 pkt 7 w zw. z art. 245 § 3 i art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.
Dodatkowo wskazuje się, że w myśl regulacji P.p.s.a. udział adwokata na obecnym etapie postępowania nie jest konieczny, a Sąd z urzędu bada, czy w postępowaniu administracyjnym zaistniały uchybienia wskazujące na konieczność eliminacji skarżonej decyzji z obrotu prawnego.