Działanie organu jednostki samorządu terytorialnego będącej zarządcą albo właścicielem terenu, na którym zlokalizowana jest droga wewnętrzna, polegające na umieszczeniu na tej drodze znaku drogowego, nie jest działaniem z zakresu administracji publicznej.
Dnia 5 grudnia 2007 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Zbigniew Czarnik po rozpoznaniu w dniu 5 grudnia 2007 roku w Rzeszowie na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi J. Sp. z o.o. w T. na czynność Wójta Gminy w przedmiocie umieszczenia na drodze wewnętrznej zakazu ruchu pojazdów o rzeczywistej masie całkowitej powyżej 15 ton - postanawia - odrzucić skargę.
W dniu 13 września 2007 roku do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie wpłynęła skarga spółki z o.o. J. z siedzibą w T. na zarządzenie Wójta Gminy z dnia [...] kwietnia 2007 roku dotyczące umieszczenia na drodze wewnętrznej, oznaczonej jako działka ewidencyjna nr 482, położonej w T., znaku drogowego - zakaz ruchu pojazdów o rzeczywistej masie całkowitej powyżej 15 ton.
Strona skarżąca zarzuciła, iż takim działaniem Wójt Gminy naruszył:
- art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 25 marca 1985 roku o drogach publicznych (Dz. U. 2007 r. Nr 19 poz. 115, powoływana dalej w skrócie u.o.d.p.) poprzez bezprawne umieszczenie oznakowania na drodze wewnętrznej,
- art. 8 ust. 1 uodp poprzez błędną interpretację, że droga wewnętrzna nie ma statusu drogi publicznej,
- przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. 2005 r., Nr 108, poz. 908 z póź. zm., powoływana dalej w skrócie p.r.d.) poprzez zaniechanie podjęcia wymaganych procedur w zakresie organizacji ruchu,
- przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 roku w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem przez niezastosowanie się do ich treści.
W uzasadnieniu skargi strona skarżąca podniosła, iż wprowadzony przez Wójta Gminy zakaz, uniemożliwia jej prowadzenie działalności gospodarczej.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o odrzucenie skargi względnie o jej oddalenie. Jako okoliczności przemawiające za odrzuceniem skargi powołano uchybienie terminu do jej wniesienia, natomiast za oddaleniem skargi - w ocenie organu - przemawia bezzasadność jej zarzutów.
Na wezwanie Sądu Wójt Gminy wyjaśnił, iż podstawą umieszczenia znaku na drodze wewnętrznej nr 482, było ustne polecenie, a nie jak wywiedziono w skardze, pisemne zarządzenie z [...] kwietnia 2007 roku.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie ustalił i zważył, co następuje:
Właściwość sądów administracyjnych ukształtowana została w art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. 2002 r. nr 153, poz. 1269). Zgodnie z treścią powołanego przepisu podstawowym zadaniem sądów administracyjnych jest kontrola działalności administracji publicznej. Kryterium, w oparciu o które dokonuje się tej kontroli stanowi legalność podejmowanych przez administrację działań bądź zaniechań. Spory, jakie rozstrzygają sądy administracyjne dotyczą zatem oceny działalności administracji publicznej pod kątem jej zgodności z prawem.
Zakres kontroli sądowoadministracyjnej nie rozciąga się na każdą, możliwą działalność organów administracji publicznej. Kognicja sądów administracyjnych dotyczy wyłącznie takich sporów pomiędzy określonym podmiotem a organem administracji publicznej, które powstały na gruncie stosunków administracyjnoprawnych. Sądy administracyjne badają zatem wyłącznie tę sferę aktywności administracji publicznej, w jakiej została ona upoważniona do władczego i jednostronnego kształtowania uprawnień i obowiązków podmiotów w stosunku do niej zewnętrznych i jej nie podporządkowanych. Spory pomiędzy organami administracji publicznej a innymi podmiotami, nawet wówczas, gdy dotyczą praw i obowiązków powstałych na gruncie określonego stosunku prawnego, lecz nie charakteryzującego się nadrzędnością organów administracyjnych wyrażającą się we władczym kształtowaniu tych praw i obowiązków, nie są sporami o charakterze administracyjnoprawnym. Jeżeli zatem więź prawna łącząca organ administracji publicznej z określonym podmiotem, nie cechuje się nadrzędnością owego organu, nie może on w sposób władczy kształtować sfery prawnej tego podmiotu, to w razie sporu co do układu wzajemnych praw i obowiązków, właściwość sądu administracyjnego będzie wyłączona. Dotyczy to w szczególności sporów powstałych na gruncie prawa cywilnego, gdzie w razie konfliktu w sferze powstałego na jego podstawie stosunku, żadna ze stron nie ma upoważnienia do władczego kształtowania sytuacji prawnej drugiej strony. O wzajemnych prawach i obowiązkach stron stosunku cywilnoprawnego, w sposób władczy, rozstrzyga sąd powszechny. Różnica sprowadza się do tego, że o prawach i obowiązkach stron stosunku cywilnego rozstrzyga sąd powszechny, a więc podmiot w stosunku do jego stron zewnętrzny, a o prawach i obowiązkach stron stosunku administracyjnoprawnego rozstrzyga zawsze jedna z jego stron - organ administracji publicznej. Rola sądu administracyjnego ograniczona jest zatem nie do rozstrzygania sprawy administracyjnej, lecz do kontroli prawidłowości jej rozstrzygnięcia.