Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Rzeszowie Agata Kosowska-Dudzik po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2018 roku w Rzeszowie na posiedzeniu niejawnym wniosku M. W. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata w sprawie ze skargi M. W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] lipca 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji - postanawia - odmówić przyznania prawa pomocy.
Postanowieniem z dnia 3 listopada 2017 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zawiesił postępowanie w sprawie ze skargi M. W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji.
Zażalenie M. W. na powyższe orzeczenie zostało odrzucone postanowieniem tut. Sądu z dnia 17 stycznia 2018 r. ze względu na brak uiszczenia wpisu od niego.
Po otrzymaniu odpisu tego ostatniego postanowienia M. W. wniosła o przywrócenie terminu do usunięcia powyższego braku zażalenia, jak też o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata. Wskazała, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z mężem, który z uwagi na stan zdrowia musi leżeć. Jest on niezdolny do samodzielnej egzystencji i wymaga pomocy osób trzecich. Także skarżąca pozostaje w stałym leczeniu i rehabilitacji. Świadczenia emerytalno-rentowe w kwotach 1455 zł oraz 1664 zł stanowią ich jedyne źródło dochodu i ledwo wystarczają na pokrycie koniecznych wydatków. Jako majątek wnioskodawczyni wskazała tylko dom oraz działkę siedliskową o pow. 0,21 ha. Podała, że w styczniu 2018 r. poniosła następujące wydatki: energia elektryczna - 117,50 zł, woda i kanalizacja - 138,47 zł, gaz - 388,95 zł, telefon - 35 zł, lekarstwa - 1156 zł, dojazdy - 436 zł, wyżywienie - 847 zł.
Rozpoznając wniosek zważono, co następuje:
Na prawo pomocy w całkowitym zakresie składa się zarówno zwolnienie od kosztów sądowych, jak i ustanowienie pełnomocnika w osobie adwokata, o czym stanowi art. 245 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami przed sadami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 ze zm.), zwanej dalej "P.p.s.a.". Z kolei mniejszy wymiar prawa pomocy tj. zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub tylko ustanowienie adwokata to prawo pomocy w częściowym zakresie, o którym mowa w art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.
M. W. ubiega się o największy zakres wsparcia przez Państwo, który wedle art. 246 § 1 pkt 1 P.p.s.a. adresowany jest do osób, które nie są w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Pomoc ta przeznaczona jest dla osób faktycznie ubogich, które z trudem zaspokajają swoje podstawowe potrzeby. Zdaniem rozpoznającej wniosek, skarżąca do takiej grupy nie należy, bowiem potrzeby mieszkaniowe jej i męża są zaspokojone. Wymienieni pobierają stałe świadczenia i nie mają jakichkolwiek osób na swoim utrzymaniu. Wprawdzie ponoszą bardzo duże wydatki na leczenie - w styczniu bieżącego roku była to kwota 1156 zł, jednak należy mieć na względzie, że jest to wydatek, który mieści się w granicach ich możliwości płatniczych.
W ocenie referendarza sądowego, M. W. nie spełnia także przesłanek uzyskania pomocy w zakresie częściowym. Należy bowiem mieć na względzie, że koszty sądowe, do których skarżąca jest aktualnie zobowiązana to kwota 100 zł tytułem wpisu od złożonego przez nią zażalenia. Stanowi ona najniższą z możliwych opłat przewidzianych przez prawodawcę w odniesieniu do środków zaskarżenia. O możliwości czynienia przez stronę pewnych oszczędności świadczy zaś choćby fakt uiszczenia przez nią wpisu od skargi w wysokości 200 zł (w październiku 2017 r.). Istotną okolicznością jest także, to, że opłaty za utrzymanie domu dotyczą najprawdopodobniej okresów dwumiesięcznych, co oznacza, że w skali jednego miesiąca opłaty te są stosunkowo niższe. Poza tym, skarżąca nie podała celu wyjazdów, których koszt wyszczególniła we wniosku. Nie wiadomo przez to, czy stanowią one wydatek konieczny w rozumieniu powołanego wyżej art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. Należy wreszcie mieć na uwadze, że we wniosku o przyznanie prawa pomocy złożonym na zwykłym piśmie oraz tym na urzędowym formularzu skarżąca podała rożne kwoty w odniesieniu do opłat za telefon (35 zł i 60 zł), dojazdów (436 zł i 452 zł) oraz wyżywienia (847 zł i 1000 zł).
Nie mniej istotną dla rozstrzygnięcia wniosku jest także okoliczność, że M. W. inicjuje przed tut. Sądem wiele spraw. Dlatego też musi się liczyć z koniecznością poniesienia chociażby części kosztów, które z nimi się wiążą. W dniu 2 marca 2018 r. referendarz sądowy przyznał wymienionej częściowe prawo pomocy tj. w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w dwóch innych sprawach tj. oznaczonych sygn. II SA/Rz 595/17 oraz II SA/Rz 1770/15.
Na końcu warto jeszcze podnieść, że na etapie, na którym znajduje się niniejsza sprawa brak jest tzw. przymusu radcowsko-adwokackiego tj. strona nie musi być reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika. Sąd zaś w razie uzasadnionej potrzeby udziela takiej stronie niezbędnych pouczeń co do czynności procesowych i skutków ich zaniedbań (art. 6 P.p.s.a.).
Z tych wszystkich względów orzeczono o odmowie przyznania M. W. prawa pomocy, czego podstawę stanowił art. 258 § 2 pkt 7 w zw. z art. 245 § 2, § 3 i art. 246 § 1 pkt 1, pkt 2 P.p.s.a.