Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie Monika Bieńkowska po rozpoznaniu w dniu 27 maja 2010 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Z. i E. D. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi B. i E. B., J. S., M. i A. W., Z. i E. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r., Nr [...] w przedmiocie warunków zabudowy p o s t a n a w i a: I. zwolnić skarżących od kosztów sądowych, II. ustanowić radcę prawnego
We wniosku przesłanym na formularzu PPF Z. i E. D. wnieśli o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie radcy prawnego.
W uzasadnieniu wniosku podali, że mają na utrzymaniu [...] dzieci. Jedno z dzieci jest osobą niepełnosprawną ruchowo, pozostającą pod stałą opieką lekarzy. Wnioskodawczyni jest osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku, natomiast mąż otrzymuje rentę z ZUS w kwocie [...] zł. Rodzina korzysta z różnych form świadczeń pomocy z opieki społecznej.
Posiadany majątek stanowi dom o powierzchni [...] m2 i nieruchomość rolna o powierzchni [...]ha.
Zgodnie z art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1270 ze zm.), prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata lub radcy prawnego (§ 2). Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata lub radcy prawnego (§ 3).
Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, a w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 1 i 2 powołanej wyżej ustawy).
Instytucja pomocy prawnej jest wyjątkiem od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez same strony. Celem przyznania prawa pomocy jest zapewnienie realizacji konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które ze względu na brak odpowiednich środków nie są w stanie ponieść, między innymi kosztów sądowych (wpisu) czy kosztów wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika. Podkreślić należy, iż co do zasady, prawo pomocy obejmuje osoby nie osiągające żadnych dochodów lub osiągające dochód wybitnie niski, który nie pozwala na uiszczenie kosztów, nawet przy poczynionych oszczędnościach w wydatkach koniecznych. Tak więc przepisy o prawie pomocy mają zastosowanie wyłącznie do osób, które mimo największych starań nie mogą poczynić oszczędności i ponieść kosztów postępowania sądowego.
W literaturze przedmiotu wskazuje się, że prawo pomocy ma służyć najuboższym, tj. podmiotom, dla których konieczność ponoszenia kosztów związanych z postępowaniem sądowym oznaczałaby faktyczne ograniczenie lub pozbawienie prawa do sądu ( H. Knysiak-Molczyk, Przegląd Prawa Publicznego 2007, nr 4).
W niniejszej sprawie, mając na uwadze sytuację materialną i rodzinną wnioskodawców należy stwierdzić, że wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym zawiera usprawiedliwione podstawy i dlatego został uwzględniony.
Z uwagi na powyższe orzeczono jak w sentencji postanowienia.