Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Makowska po rozpoznaniu w dniu 16 września 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Stowarzyszenia [...] na uchwałę Rady Miejskiej w Gryfinie Nr XXVIII/228/12, z dnia 29 listopada 2012 r. w przedmiocie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Gryfino p o s t a n a w i a : odmówić przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie
Stowarzyszenie K. O. wniosło do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na uchwałę Rady Miejskiej w Gryfinie Nr XXVIII/228/12 z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy.
Wezwane do uiszczenia wpisu od przedmiotowej skargi w kwocie [...] wniosło o zwolnienie od wpisu oraz kosztów postępowania.
W uzasadnieniu wniosku o przyznanie prawa pomocy złożonym na formularzu PPPr skarżące Stowarzyszenie podało, że prowadzi działalność społeczną na rzecz mieszkańców powiatu, nie posiada żadnego majątku, nie prowadzi działalności gospodarczej, utrzymuje się ze składek członkowskich. Stowarzyszenie nie osiąga zysków, nie ma strat oraz nie posiada żadnych rachunków bankowych.
Zgodnie z art. 246 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) przyznanie prawa pomocy osobie prawnej bądź jednostce organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej w zakresie częściowym następuje, gdy wnioskodawca wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.
Zasadą jest, że każdy wnoszący sprawę do Sądu zobowiązany jest ponosić koszty sądowe, a tylko zupełny brak możliwości finansowych może skutkować zwolnieniem od ich ponoszenia. Należy więc zaznaczyć, że chodzi o taką sytuację finansową, która obiektywnie nie daje możliwości zgromadzenia odpowiednich środków na poniesienie kosztów sądowych. Przyznanie prawa pomocy może nastąpić w przypadku wykazania, że wnioskujący nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania.
Oceniając przedłożony wniosek pod kątem spełnienia przez Stowarzyszenie przesłanek warunkujących przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, należy mieć na uwadze, że wnioskodawca jest organizacją wpisaną do ewidencji stowarzyszeń zwykłych. Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.) regulująca zasady działania tego typu organizacji, określiła również sposób finansowania ich działalności. Zgodnie z art. 42 ust. 2 powołanej ustawy, stowarzyszenie zwykłe uzyskuje środki na swoją działalność ze składek członkowskich. Z powyższego wynika, że stowarzyszenie chcąc realizować swą statutową działalność musi liczyć się z koniecznością ponoszenia kosztów, a koszty te winny być pokrywane przez samych członków organizacji, w wielkości i na zasadach, jakie sami określą. Obowiązkiem władz stowarzyszenia jest także ustalenie wysokości tych składek tak, aby zapewniały realną działalność nakreślaną jej celami regulaminowymi.
Wojewódzki Sąd Administracyjny podziela w tym względzie pogląd wyrażony przez Naczelny Sąd Administracyjny ( por. postanowienie z dnia 20 grudnia 2006 r., sygn. akt II OZ 1433/06), że przerzucanie ciężaru funkcjonowania stowarzyszenia na Państwo, chociażby w ten sposób, aby uzyskać zwolnienie od kosztów sądowych rodzi ten skutek, że faktycznie działalność stowarzyszenia staje się finansowana ze środków publicznych, a to prowadzi do zaprzeczenia zasady, że stowarzyszenie prowadzi działalność na bazie własnego majątku.