Dnia 22 lipca 2015 roku Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Szczecinie Bożena Gonzalez Perea po rozpoznaniu w dniu 22 lipca 2015 roku na posiedzeniu niejawnym wniosku C. L. o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie z Jego skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie opłaty adiacenckiej p o s t a n a w i a odmówić zwolnienia od kosztów sądowych
C.L. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] nr [...] utrzymującą w mocy decyzję Wójta Gminy ustalającą opłatę adiacencką z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego jej podziałem.
Skarżący, wezwany do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w kwocie [...] zł, złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu wniosku podał, że jego sytuacja finansowa uniemożliwia mu uiszczenie wpisu sądowego od wniesionej skargi, a nie zwolnienie go od tej opłaty skutkowałoby brakiem możliwości dochodzenia jego praw przed Sądem. Wnioskodawca w oświadczeniu o stanie rodzinnym, majątku i dochodach podał, że nie prowadzi z nikim wspólnego gospodarstwa domowego, jego jedynym dochodem jest dochód z gospodarstwa rolnego o pow. [...] ha wynoszący [...] zł miesięcznie, nie ma żadnych oszczędności ani przedmiotów wartościowych. Skarżący wyjaśnił, że jego dom o pow. 90 m2 wymaga kapitalnego remontu.
W odpowiedzi na wezwanie referendarza sądowego z dnia [...] wnioskodawca oświadczył, że Ł.A. i J.C., tj. osoby którym w postępowaniu administracyjnym doręczano jako dorosłym domownikom korespondencję adresowaną do skarżącego, nie zamieszkują i nie prowadzą z nim wspólnego gospodarstwa domowego. Skarżący wyjaśnił, że nie zbierał dokumentów dotyczących kosztów utrzymania domu i gospodarstwa rolnego, dlatego przedkłada jedynie kopie tych dokumentów które się zachowały, tj. nakaz płatniczy w sprawie podatku rolnego i podatku od nieruchomości za 2015 r., kopię wpłaty II raty składki na KRUS, dowody wpłaty za gaz ziemny, wodę i telefon, a także wyciągi z rachunków w Banku. C.L. podał, że spłaca w Banku którego miesięczna rata wynosi [...] zł. Ponadto, że nie otrzymał jeszcze decyzji dotyczącej dopłat do gruntów rolnych za 2015 r., oraz, że żadna z jego działek wydzielonych z działki [...] nie została dotychczas zbyta.
W myśl art. 245 § 1 ustawy dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. poz. 270 ze zm.), prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata lub radcy prawnego (art. 245 § 2). Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata lub radcy prawnego (art. 245 § 3).
Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246 § 1 pkt 1), a w zakresie częściowym gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2).
Powyższe oznacza, że instytucja prawa pomocy ma charakter wyjątkowy i jest stosowana tylko w przypadkach osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej. Osoba składająca wniosek o przyznanie prawa pomocy powinna złożyć oświadczenie obejmujące dokładne dane o jej stanie majątkowym i dochodach, a jeżeli wniosek składa osoba fizyczna, dokładne dane o stanie rodzinnym, oraz oświadczenie o niezatrudnianiu lub niepozostawaniu w innym stosunku prawnym z adwokatem lub radcą prawnym. Pojęcie "stan majątkowy" jest zbliżone do pojęcia "sytuacja majątkowa" i obejmuje dochody i majątek osób prowadzących z wnioskodawcą wspólne gospodarstwo domowe, czy też wpływających na jego możliwości finansowe. Z oświadczenia skarżącego wynika, że nie prowadzi z nikim wspólnego gospodarstwa domowego. Jednak z akt administracyjnych i sądowych wynika, że wielokrotnie pisma do niego adresowane, były odbierane przez dorosłych domowników. Ponadto, w odpowiedzi na wezwanie referendarza sądowego skarżący przedłożył potwierdzenie przelewów z rachunku bankowego A.K. jego składek KRUS, należności za gaz, wodę i telefon, mimo tego, że wnioskodawca posiada kilka rachunków bankowych. Rodzi to wątpliwości co do prawdziwości oświadczenia dotyczącego sytuacji rodzinnej. W oświadczeniu o sytuacji majątkowej i dochodach złożonym na urzędowym formularzu skarżący podał, że jego dochód miesięczny wynosi [...] zł, przy czym nie posiada on żadnych oszczędności. W odpowiedzi na wezwanie z dnia [...] wnioskodawca wyjaśnił, że spłaca kredyt bankowy którego rata wynosi [...] zł miesięcznie, a więc ponad dwukrotnie przewyższa deklarowane dochody. Istotne jest także to, że zaskarżona decyzja została wnioskodawcy doręczona [...], a z przedłożonych Sądowi wyciągów z rachunków bankowych wynika, że po tej dacie posiadał on lokaty bankowe przekraczające [...]zł. Środki te wnioskodawca nadal posiada, co przeczy tezie o jego wyjątkowo trudnej sytuacji finansowej. Także spłacanie kredytu którego miesięczna rata wynosi [...] zł miesięcznie, nie potwierdza złej sytuacji majątkowej, świadczy natomiast o posiadaniu wysokiej zdolności kredytowej.
Zgodnie z cytowanym wyżej przepisem art. 246 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uprawniającej do skorzystania z pomocy. Przeprowadzone postępowanie nie potwierdziło, by wnioskodawca znajdował się w sytuacji majątkowej uniemożliwiającej uiszczenie wpisu sądowego od skargi. Skarżący podał, że jego dochody są dwukrotnie niższe od comiesięcznych rat regularnie spłacanego kredytu bankowego. Przeprowadzone postępowanie nie pozwoliło na ustalenie rzeczywistych dochodów wnioskodawcy, ale przedłożone przez niego dokumenty źródłowe pozwoliły na ustalenie, że jest on w stanie ponieść koszty postępowania przed sądem, korzystając własnych środków finansowych. Jak wynika z akt sprawy skarżący posiada nieruchomość rolną o wartości [...] zł, która przynosi dochody, posiada on też znaczne oszczędności, o których nie wspomniał w oświadczeniu o sytuacji majątkowej złożonym na urzędowym formularzu. Jego sytuacja finansowa jest na tyle dobra, że regularnie spłaca wysokie raty kredytu bankowego. W tej sytuacji brak było jakichkolwiek podstaw do uznania wnioskodawcy za osobę ubogą, która nie jest w stanie pokryć kosztów zainicjowanego przez siebie postępowania sądowego.
Dlatego wniosek należało oddalić na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 w zw. z art. 246 § 3 i art. 258 § 2 pkt 7 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.