Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie -Wojciech Wiktorowski po rozpoznaniu w dniu 24 września 2009 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku M. Ż. z dnia 17 września 2009 r. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi M. Ż. - przedstawicielki ustawowej małoletnich M., A., W. i S. Ż. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] marca 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku postanawia: 1. oddalić wniosek w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych, 2. ustanowić w niniejszej sprawie dla M. Ż. - przedstawicielki ustawowej małoletnich M., A., W. i S. Ż. - adwokata w ramach przyznania prawa pomocy, o którego wyznaczenie zwrócić się do Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie.
M. Ż. zwróciła się o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, tj. o zwolnienie od kosztów sądowych oraz o ustanowienie adwokata z urzędu.
Z treści wniosku, z treści złożonych wraz z nim dokumentów źródłowych oraz z treści dokumentów zgromadzonych w aktach administracyjnych wynika, że wnioskodawczyni prowadzi gospodarstwo domowe wraz z czworgiem małoletnich dzieci, a łączny, miesięczny dochód w tym gospodarstwie, na który składa się kwota jej wynagrodzenia oraz kwota przyznanych zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, wynosi 2.716 zł.
Z kolei, wysokość miesięcznych wydatków w prowadzonym gospodarstwie domowym, poza kosztami wyżywienia, skarżąca oszacowała na ok. 850 zł w okresie letnim i ok. 650 zł w okresie zimowym.
Oświadczyła nadto, że wraz z dziećmi nie posiada żadnego majątku, w tym nieruchomości i zasobów pieniężnych.
W myśl zaś z art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.; dalej powoływana jako ppsa), prawo pomocy przysługuje osobie fizycznej w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, zaś w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
W pierwszej kolejności należy rozpoznać wniosek w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. Otóż, stosownie do treści art. 239 pkt 1 lit. "e" ppsa, nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych strona skarżąca działanie lub bezczynność organu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Do tej kategorii spraw zalicza się także sprawa ze skargi M. Ż. ponieważ przedmiotem skargi w niniejszej sprawie jest decyzja o odmowie przyznania świadczenie wymienionego w ustawie z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004r. Nr 39, poz. 352 ze zm.), a więc akt administracyjny ściśle dotyczący praw i obowiązków z ubezpieczeń społecznych. Należy podkreślić, że zwolnienie to ma charakter ustawowy, co oznacza, że strona skarżąca działanie organu w tej kategorii spraw nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych już od momentu wszczęcia postępowania sądowoadministracyjnego (wniesienia skargi) poprzez cały tok tego postępowania zarówno przed sądem pierwszej instancji - wojewódzkim sądem administracyjnym - jak i przed sądem II instancji - Naczelnym Sądem Administracyjnym. Tym samym, w sytuacji ustawowego zwolnienia Sąd nie wydaje w tym zakresie odrębnego orzeczenia, bowiem skutek w postaci zwolnienia od kosztów sądowych nastąpił już w momencie wniesienia skargi, a w konsekwencji złożony w tym właśnie zakresie przez stronę wniosek podlega oddaleniu.
Dlatego na podstawie art. 258 § 2 pkt 7 cyt. ppsa, postanowiono, jak w pkt 1 sentencji.
Odrębnie natomiast należy rozpoznać wniosek w zakresie ustanowienia adwokata z urzędu.
W niniejszej sprawie skarżąca wykazała, że osiągany w prowadzonym gospodarstwie domowym dochód w rozbiciu na pięć pozostających w nim osób daje kwotę poniżej 550 zł netto na każdą z nich, a jego znacząca cześć pochodzi ze świadczeń socjalnych. W konsekwencji sytuacja majątkowa skarżącej nie pozwala jej na poniesienie pełnych kosztów ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania siebie oraz małoletnich dzieci. W związku z tym należy uznać, że zostały spełnione przesłanki obligujące do przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie.
Z tych względów na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 i art. 258 § 2 pkt 7 ppsa, postanowiono jak w pkt 2 sentencji.