Wiesław Jakubiec - referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu po rozpoznaniu w dniu 23 października 2009 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku J.B. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi na uchwałę Rady Gminy O. z dnia [...] nr [..] w przedmiocie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy.
W odpowiedzi na wezwanie o uzupełnienie braku skargi poprzez uiszczenie wpisu sądowego w wysokości 300 zł, skarżący w piśmie zatytułowanym "zażalenie" wystąpił o zwolnienie go z kosztów sądowych podnosząc w uzasadnieniu, że przeciętny dochód z hektara przeliczeniowego to kwota 2.220 zł, a on posiada 5, 3065 ha, wydatki zaś jego roczne kształtują się następująco: składka na KRUS- 1.024 zł; podatek rolny- 902 zł; opłaty za energię elektryczną, gaz- 1.200 zł; opał na zimę-1060 zł; koszt produkcji rolnej - 2.500 zł.
We wniosku złożonym w dniu 20 października 2009 r. na urzędowym formularzu skarżący poinformował, że gospodarstwo domowe prowadzi z żoną, z która ma zniesioną wspólność majątkową, a łączny ich dochód wynosi 2.820 zł.
Prawo pomocy w zakresie częściowym może być przyznane, gdy wnioskodawca wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnym - zwanej dalej u.p.s.a. (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.)).
W ocenie Sądu wnioskodawca nie dopełnił ww. obowiązku. Wniosek o przyznanie prawa pomocy powinien być sporządzony w sposób rzetelny, powinny znaleźć się w nim wszelkie informacje niezbędne do oceny sytuacji majątkowej wnioskodawcy i okoliczności te -na żądanie Sądu- winny być należycie udokumentowane (art. 255 u.p.s.a.). W niniejszej sprawie wnioskodawca- mimo wezwania- nie wyjaśnił i nie udokumentował wielu istotnych okoliczności, które mogą kształtować jego sytuację finansową np. nie przedłożył dokumentu potwierdzającego wysokość dochodu uzyskiwanego przez siebie i swoją żonę; nie wskazał czy otrzymuje dopłaty z Unii Europejskiej; nie przedłożył wyciągów z posiadanych rachunków bankowych; nie określił wartości posiadanych ruchomości, w tym wykorzystywanych w prowadzonym gospodarstwie rolnym; nadto nie udokumentował wysokości swoich niezbędnych miesięcznych wydatków; nie wyjaśnił czy jego rodzina korzysta ze wsparcia finansowego osób trzecich lub opieki społecznej; nie wyjaśnił dlaczego, mając na uwadze wskazywaną we wniosku trudną sytuację finansową, nie zbywa posiadanej nieruchomości rolnej, w szczególności w kontekście podawanej niskiej (360 zł) dochodowości gospodarstwa rolnego w okresie kiedy ten dochód powinien być najwyższy, bowiem następuje zbiór i sprzedaż plonów; skarżący nie wskazał czy posiada zdolność kredytową; nie przedstawił sytuacji majątkowej swojej żony powołując się na rozdzielność majątkową, mimo że w wezwaniu wskazano, że tego rodzaju okoliczność nie zwalania z ww. obowiązku.
Przyznanie prawa pomocy to w istocie "kredytowanie" kosztów postępowania z budżetu Państwa (czyli jest to dodatkowe obciążenie innych obywateli) i dlatego winno być udzielane wyjątkowo. W przypadku ubogiego społeczeństwa, jakim jest społeczeństwo polskie, prawo pomocy powinno być udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł stałego dochodu i bez majątku oraz pozbawionych (obiektywnie) możliwości uzyskania środków na ten cel z jakichkolwiek źródeł. O zasadności wniosku nie decyduje subiektywne przekonanie wnioskodawcy o tym, iż kwalifikuje się do przyznania prawa pomocy ale obiektywna ocena możliwości finansowych (w szczególności wysokość dochodu), zarobkowych i majątkowych wnioskodawcy przy uwzględnieniu niezbędnych (obiektywnie) dla utrzymania wnioskodawcy wydatków oraz kosztów sądowych jakie musiałby ponieść na danym etapie postępowania (aktualnie jest to tylko wpis od skargi w wysokości 300 zł). Do oceny możliwości uiszczenia przez skarżącego kosztów postępowania nie jest istotne źródło, z którego czerpie on środki na koszty swego utrzymania (może to być m.in. wsparcie finansowe najbliższej rodziny czy pożyczka od osób trzecich).