Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku Diana Trzcińska po rozpoznaniu w dniu 3 października 2012 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi M. W., S. P., W. P., Z. S. na bezczynność Rady Gminy w przedmiocie podjęcia uchwały dotyczącej sieci melioracyjnej postanawia: 1. przyznać wnioskodawczyni M. W. prawo pomocy w zakresie częściowym przez zwolnienie od kosztów sądowych, 2. odmówić przyznania prawa pomocy przez ustanowienia pełnomocnika z urzędu.
M. W. zwróciła się o przyznanie jej prawa pomocy w zakresie całkowitym przez zwolnienie z kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego (urzędowy formularz złożono w sądzie w dniu 27 września 2012 r.). W oświadczeniu wskazano, że wnioskodawczyni prowadzi wspólne gospodarstwo domowe ze swoją matką. Źródłem utrzymania rodziny jest emerytura matki wnioskodawczyni w kwocie 1352,35 zł miesięcznie. Sama wnioskodawczyni, jak podała, jest rolnikiem, lecz nie osiąga dochodów. Wskazała, że posiada majątek w postaci mieszkania o powierzchni 31,7 m2 oraz nieruchomość rolną o powierzchni 7,51 ha. Do wniosku załączono oświadczenie, w którym wnioskodawczyni wskazała, że nie prowadziła w latach 2010-2012 dodatkowej działalności gospodarczej, a jedynym źródłem jej utrzymania jest emerytura matki. Podkreśliła, że koszty utrzymania przekraczają uzyskiwane dochody. Wskazała, że jest zadłużona u osób prywatnych. Załączyła kserokopie faktur za energię elektryczną, gaz o wodę oraz zawiadomienia Naczelnika Urzędu Skarbowego o zajęciu kont osobistych na kwotę 551,79 zł oraz 3797,88 zł. Oświadczyła też, że nie posiada żadnego sprzętu rolniczego. W gospodarstwie rolnym przeważa uprawa sadownicza, jednak na skutek notorycznego zalewania gruntów nie jest w stanie wypracować dochodów w żadnym z kolejnych lat 2010-2012.
Zgodnie z art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. , poz. 270 - tekst jednolity, powoływanej dalej jako P.p.s.a.) prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Zgodnie z art. 245 § 2 P.p.s.a. prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. W myśl natomiast 245 § 3 P.p.s.a., prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.
W myśl art. 246 § 1 P.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje:
1) w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania;
2) w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Przytoczone powyżej przepisy stanowią odstępstwo od generalnej zasady ponoszenia kosztów postępowania sądowoadministracyjnego zawartej w art. 199 P.p.s.a. Zatem rzeczą wnioskodawcy, jako zainteresowanego, jest wykazanie, iż jego sytuacja materialna jest na tyle trudna, że uzasadnia wyjątkowe traktowanie, o którym mowa w przytoczonych wyżej przepisach. Tym samym to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uprawniającej go do skorzystania z tego prawa, zaś rozstrzygnięcie Sądu (referendarza) w tej kwestii zależy od tego, co zostanie przez stronę wykazane.