Wniosek o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi musi spełniać warunki formalne określone w art. 87 § 1, § 2 i § 4 p.p.s.a. tj. Pierwszym warunkiem jest wniesienie pisma z wnioskiem o przywrócenie terminu w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. Dalsze wymogi dotyczą sposobu jego wniesienia tj. do sądu, w którym czynność miała być dokonana oraz elementów samego wniosku tj. uprawdopodobnienie okoliczności wskazujących na brak winy w uchybieniu terminu oraz konieczność dokonania czynności, która nie została dokonana w terminie.
W przedmiotowej sprawie skarżąca zwróciła się do Sądu z wnioskiem o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi, wskazując w treści wniosku na brak środków. Z okoliczności niniejszej sprawy wynika, iż o uchybieniu terminu do uiszczenia wpisu od skargi skarżąca powzięła wiadomość z treści postanowienia z dnia 14 października 2019 r. o odrzuceniu skargi. Postanowienie to zostało skarżącej skutecznie doręczone w dniu 21 października 2019 r.
W orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowane jest stanowisko, że w sytuacji, gdy strona nie jest świadoma uchybienia terminu do usunięcia braków skargi, to termin do złożenia wniosku o przywrócenie terminu, o jakim mowa, rozpoczyna bieg od daty dowiedzenia się o fakcie uchybienia terminu, co z reguły będzie miało miejsce z chwilą doręczenia stronie odpisu postanowienia o odrzuceniu skargi (por. postanowienia NSA z 25 stycznia 2012r., sygn. akt: I OZ 44/12; z 15 czerwca 2011r., sygn. akt: I GZ 123/11, z 20 sierpnia 2010r., sygn. akt: II OZ 779/10 - http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
Kierując się treścią art. 87 § 1 p.p.s.a. wniosek o przywrócenie terminu do dokonania czynności prawnej polegającej na uiszczeniu wpisu sądowego od skargi należało wnieść w terminie 7 dni od daty doręczenia skarżącej postanowienia z dnia 14 października 2019 r. o odrzuceniu skargi, czyli najpóźniej w dniu 28 października 2019 r.
W rozpatrywanej sprawie wniosek o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu skarżąca nadała w urzędzie pocztowym w dniu 5 listopada 2019 r, a zatem z uchybieniem siedmiodniowego terminu wynikającego z cyt. art. 87 § 1 p.p.s.a. Zgodnie zaś z art. 88 p.p.s.a. spóźniony wniosek o przywrócenie terminu sąd odrzuci na posiedzeniu niejawnym.
Należy dodać, iż skarżąca nie podała we wniosku o przywrócenie terminu oraz w piśmie je precyzującym innych okoliczności wskazujących na brak winy w uchybieniu terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi, wobec czego uzasadnionym było uznanie przez Sąd przedmiotowego wniosku za spóźniony.
Wskazać należy, iż brak winy po stronie podmiotu dokonującego czy zamierzającego dokonać określonej czynności procesowej, o którym mowa w art. 86 § 1 p.p.s.a., stanowi konieczną, a jednocześnie podstawową przesłankę przywrócenia terminu. Przepis art. 86 § 1 p.p.s.a. nie określa, według jakich kryteriów należy oceniać zachowanie strony. Ocena braku winy została pozostawiona uznaniu sądu. Daje to sądowi możliwość uwzględnienia wszystkich okoliczności, jakie uzna za istotne (por. postanowienie SN z 22 lipca 1999 r., I PKN 273/99, OSNAP 2000, nr 20, poz. 757). Orzecznictwo sądów wskazuje, iż brak winy w uchybieniu terminu powinien być oceniany z uwzględnieniem wszystkich okoliczności konkretnej sprawy, w sposób uwzględniający obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o własne interesy i przy braniu pod uwagę także uchybień spowodowanych nawet lekkim niedbalstwem (por. postanowienie SN z 14 stycznia 1972 r., III CRN 448/71, OSPiKA 1972, nr 7-8, poz. 144; postanowienie SN z 29 października 1999 r., I CKN 556/98; postanowienie SN z 12 stycznia 1999 r., II UKN 667/98, OSNAP 2000, nr 12, poz. 6). Potwierdził to również Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu wydanym w dniu 15 grudnia 2004 r., OZ 809/2004.
Brak winy, jako przesłanka zasadności wniosku o przywrócenie terminu, wiąże się zatem z obowiązkiem strony do zachowania należytej staranności przy dokonywaniu czynności procesowych i można mówić o niej tylko wówczas, gdy dopełnienie czynności w terminie stało się niemożliwe z powodu trudnej do przezwyciężenia przeszkody niezależnej od strony. Do okoliczności faktycznych uzasadniających brak winy w uchybieniu terminu zalicza się np. przerwy w komunikacji, nagłą chorobę strony lub jej pełnomocnika, która nie pozwoliła na wyręczenie się inną osobą, powódź, pożar. Kryterium braku winy wiąże się z obowiązkiem strony do szczególnej staranności przy dokonywaniu czynności procesowej. Przywrócenie terminu nie jest więc możliwe, gdy strona dopuściła się choćby lekkiego niedbalstwa w tym zakresie.
Z brakiem winy mamy zatem do czynienia tylko w przypadku zaistnienia niezależnych od strony i niemożliwych do przezwyciężenia okoliczności, gdy strona nie mogła usunąć zaistniałej przeszkody nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku.
W świetle stanowiska strony i analizy akt sprawy Sąd uznał, iż w rozpoznawanej sprawie skarżąca uchybiała terminowi do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu od skargi, wobec czego Sąd zgodnie z treścią art. 88 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.