Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Agnieszka Góra po rozpoznaniu w dniu 14 lipca 2010r. na posiedzeniu niejawnym wniosku B.C. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie skargi na bezczynność Dyrektora Szkoły Podstawowej Nr [...] w K. p o s t a n a w i a I. zwolnić skarżącą od kosztów sądowych , II. oddalić wniosek o ustanowienie adwokata z urzędu .
W dniu 5 lipca 2010r. skarżąca B.C. złożyła wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie skargi na bezczynność Dyrektora Szkoły Podstawowej Nr [...] w K.
Skarżąca domaga się zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych oraz ustanowienia adwokata z uwagi na skomplikowany charakter sprawy, nieznajomość prawa, a także niskie dochody rodziny, brak wystarczających środków, koniecznych do uiszczenia kosztów i opłacenia pełnomocnika z wyboru. Wskazuje, iż obecnie, po śmierci męża, samotnie wychowuje dwójkę dzieci w wieku szkolnym, sama jest osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku.
Zdaniem orzekającego, wniosek skarżącej zasługuje w części na uwzględnienie.
Z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy wynika, iż skarżąca prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z dwójką małoletnich dzieci w wieku szkolnym. Rodzina utrzymuje się z zasiłków rodzinnych i pochodnych w wysokościach - 340 zł, 182 zł , a także renty rodzinnej po zmarłym ojcu w kwocie 721 zł. Łącznie zatem dochody rodziny wynoszą 1243 zł. Sama skarżąca jest osobą bezrobotną, zarejestrowaną w Urzędzie Pracy jako poszukująca pracy, bez prawa do zasiłku z uwagi na brak świadectwa pracy.
Z akt sprawy wynika, iż skarżąca nie posiada na własność żadnych nieruchomości. Wnioskodawczyni nie wykazuje we wniosku o przyznanie prawa pomocy faktu posiadania wartościowych ruchomości, dodaje natomiast, iż jest właścicielką samochodu osobowego - 14 letniego Cinquecento. Skarżąca wskazuje również, iż posiada środki finansowe na książeczce rodzinnej w kwocie [...] zł oraz na rachunku oszczędnościowym w kwocie [...] zł. Skarżąca przedstawia decyzję [...] dotyczącą przyznania zasiłków rodzinnych, odcinek renty rodzinnej, a także decyzję Starosty dotyczącą uznania skarżącej za osobę bezrobotną od dnia 4 stycznia 2010r.
Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych i przyznania kwalifikowanego zastępstwa prawnego stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. Ubiegający się o taką pomoc winien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa.
Zgodnie z art. 246 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - prawo pomocy w zakresie całkowitym może być przyznane, gdy osoba wykaże, iż nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, natomiast w zakresie częściowym - gdy wykaże, iż nie w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu siebie i rodziny.
Użyte w art. 246 cyt. ustawy sformułowanie " gdy osoba wykaże " oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, iż pozostaje w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Powołany przepis nie pozostawia wątpliwości co do tego, że inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki pozytywne dla uwzględnienia wniosku, spoczywa na wnioskodawcy.