Starszy referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Olsztynie Agnieszka Bińczyk po rozpoznaniu w dniu 29 stycznia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku M. W. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika w sprawie ze skargi M. W. na bezczynność "[...]" Ośrodka Pomocy Społecznej w "[...]" w sprawie udzielenia pomocy na zakup żywności postanawia: 1) umorzyć postępowanie w zakresie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, 2) ustanowić dla skarżącej radcę prawnego.
Postanowieniem z dnia 14 listopada 2017 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie odrzucił skargę M. W., a następnie postanowieniem z dnia 6 grudnia 2017 r., sporządzoną przez nią osobiście - skargę kasacyjną.
W reakcji na zawarte w zażaleniu skarżącej stwierdzenie dotyczące prośby o wyznaczenie pełnomocnika, wezwana ona został do złożenia - w przypadku, gdy składa wniosek o przyznanie prawa pomocy - urzędowego formularza PPF.
W odpowiedzi na to wezwanie, skarżąca złożyła urzędowy formularz PPF. Skarżąca nie wypełniła rubryki nr 4.2., zaś w rubryce nr 4.1. podkreśliła pozycję "zwolnienie od kosztów sądowych". W uzasadnieniu wskazała, że obecnie znajduje się w trudnej sytuacji bytowej, stwarzającej zagrożenie dla jej życia. Zgodnie z oświadczeniem o stanie rodzinnym, majątku i dochodach skarżąca prowadzi sama gospodarstwo domowe. W rubryce nr 7.1. wykazała mieszkanie o powierzchni "[...]". Innego majątku nie posiada. Zgodnie z rubryką nr 10 źródłem dochodu skarżącej jest renta w kwocie "[...]". W rubryce nr 9 skarżąca stwierdziła, że jest zadłużona, zaś w rubryce nr 11 wykazała ciążące na niej wydatki, które przekraczają jej dochód: spłata kredytu, leczenie, czynsz (z dopiskiem "zadłużone"), gaz, prąd, telefon.
Z aktualizacji wywiadu środowiskowego, znajdującej się w aktach administracyjnych wynika dodatkowo, że skarżąca jest osobą "[...]", okresowo korzystającą ze świadczeń z pomocy społecznej.
Mając na uwadze powyższe zważyć należy, co następuje:
Na wstępie odnotować należy, że skarżąca złożyła wniosek na urzędowym formularzu PPF do organu. Błędne posłużenie się jego pośrednictwem, mimo szybkiej reakcji skarżącej, spowodowało spóźniony wpływ wniosku do Sądu. Zastosowanie w takiej sytuacji rygoru pozostawienia go bez rozpoznania uznano za nazbyt formalistyczne (por. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 7 grudnia 2011 r., sygn. akt I OZ 1015/11, i z dnia 14 kwietnia 2016 r., sygn. akt II GZ 342/16; orzeczenia.nsa.gov.pl).
Mając na uwadze zakres żądania skarżącej określony w zażaleniu oraz we wniosku uznano, że wnosi ona o ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika (z uwagi na przedmiot niniejszej sprawy - radcy prawnego lub adwokata) oraz o zwolnienie od kosztów sądowych.
Wobec tego, że z mocy art. 239 § 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.; dalej: p.p.s.a.), skarżąca nie ma w niniejszej sprawie obowiązku uiszczenia kosztów sądowych, postępowanie z wniosku o przyznanie prawa pomocy w tym zakresie jako zbędne podlega umorzeniu stosownie do art. 249a p.p.s.a. Tym samym w zakresie merytorycznego rozstrzygnięcia przedmiotowego wniosku pozostaje kwestia ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika.
Zgodnie z art. 262 p.p.s.a., do stron korzystających z ustawowego zwolnienia od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych odpowiednie zastosowanie mają przepisy o przyznaniu prawa pomocy, w zakresie dotyczącym zastępstwa prawnego na zasadach prawa pomocy. Jak wynika z odpowiedniego zastosowania art. 245 § 3 i art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a., ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika dla osoby fizycznej następuje, gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść związanych z tym kosztów, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Mając na uwadze przedstawioną wyżej sytuację materialną skarżącej stwierdzić należy, że nie pozwala ona na poniesienie kosztów związanych z ustanowieniem profesjonalnego pełnomocnika bez uszczerbku koniecznego dla niej utrzymania. Wskazać należy, że obecnie jedynym stałym źródłem dochodu skarżącej jest renta, która nie jest jednak wystarczająca na pokrycie jej wszystkich wydatków niezbędnych, w tym wydatków mieszkaniowych, z tytułu których posiada zadłużenie. Sytuacja ta zmusza ją do korzystania ze świadczeń z pomocy społecznej. W tych okolicznościach, za zasadne uznano ustanowienie dla skarżącej profesjonalnego pełnomocnika - radcy prawnego (wobec braku konkretnego wyboru w tym zakresie), bowiem zgromadzenie środków pieniężnych na ten wydatek jest w aktualnej sytuacji życiowej skarżącej obiektywnie niemożliwe.
W konsekwencji, na podstawie art. 258 § 2 pkt 7 p.p.s.a. w związku z art. 249a p.p.s.a. oraz art. 246 § 1 pkt 2 i art. 262 p.p.s.a., postanowiono jak w sentencji.