Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Daria Sachanbińska po rozpoznaniu w dniu 20 października 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 23 czerwca 2014 r., sygn. akt II SAB/Op 24/14 w sprawie ze skargi W.Z. w przedmiocie świadczeń rodzinnych postanawia: przywrócić termin do wniesienia skargi kasacyjnej.
Postanowieniem z dnia 23 czerwca 2014 r., sygn. akt II SAB/Op 24/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu odrzucił skargę W.Z. w przedmiocie świadczeń rodzinnych. Powyższe postanowienie wraz z uzasadnieniem doręczone zostało skarżącemu w dniu 27 czerwca 2014 r.
W dniu 18 lipca 2014 r. działająca jako pełnomocnik skarżącego, jego matka K.Z. przesłała do tut. Sądu wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie pełnomocnika.
Postanowieniem z dnia 28 sierpnia 2014 r. referendarz sądowy ustanowił skarżącemu adwokata, wyjaśniając, że złożony wniosek o udzielenie prawa pomocy należało rozpatrzyć jako wniosek o udzielenie pomocy w zakresie częściowym, obejmującym wyłącznie ustanowienie pełnomocnika z urzędu, ponieważ skarżący został z mocy samej ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zwolniony od kosztów sądowych.
Pismem z dnia 3 września 2014 r., które wpłynęło do Sądu w dniu 15 września 2014 r., co potwierdza data prezentaty (k. 49 akt sąd.), Okręgowa Rada Adwokacka w [...] poinformowała o wyznaczeniu pełnomocnika z urzędu dla skarżącego w osobie adwokata R.G..
W dniu 22 września 2014 r. pełnomocnik złożył osobiście w tut. Sądzie wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 23 czerwca 2014 r. wraz ze skargą kasacyjną. We wniosku o przywrócenie terminu pełnomocnik skarżącego podał, że informację o wyznaczeniu go pełnomocnikiem w sprawie odebrał w dniu 16 września 2014 r. Uchybienie przez skarżącego terminowi do wniesienia skargi kasacyjnej wynika zatem z okoliczności obiektywnych, ponieważ o fakcie ustanowienia go pełnomocnikiem dowiedział się już po upływie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej. Wskazał przy tym, że składając skargę kasacyjną zmieścił się w wymaganym według orzecznictwa terminie 30 dni od dnia zawiadomienia go o wyznaczeniu pełnomocnikiem z urzędu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej należało uwzględnić.
Zgodnie z art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.), zwanej dalej P.p.s.a., jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi o przywróceniu terminu. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminowi, a w piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminowi. Równocześnie z wnioskiem strona powinna dokonać czynności, której nie dokonała w terminie (art. 87 § 1, 2 i 4 P.p.s.a.).
Rozpoznając przedmiotowy wniosek w kontekście powyższego uregulowania zauważyć trzeba, że jakkolwiek wystąpienie z wnioskiem o przyznanie prawa pomocy w postaci ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika złożone w otwartym terminie do wniesienia skargi kasacyjnej nie wpływa na bieg tego terminu, to okoliczność ta może stanowić jedną z podstaw uzasadniających złożenie wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia tego środka prawnego (por. J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Wydawnictwo LexisNexis, wyd. 5, Warszawa 2012 r., s. 479-480). Wyznaczenie pełnomocnika z urzędu nie oznacza bowiem możliwości podjęcia przez niego natychmiastowego działania w imieniu strony. Dlatego przy ocenie, czy wniosek o przywrócenie terminu został złożony w terminie, istotne jest ustalenie, kiedy pełnomocnik miał realną możliwość jego sporządzenia. Możliwość ta wyznacza zatem czas ustania przyczyny uchybienia terminowi. W tej kwestii Sąd podziela utrwalony już w orzecznictwie sądowoadministracyjnym pogląd, że dniem, w którym ustała przyczyna uchybienia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, jest dzień, w którym pełnomocnik ustanowiony w trybie art. 244 P.p.s.a. miał rzeczywistą możliwość wniesienia skargi kasacyjnej, po zapoznaniu się z aktami sprawy, nie później jednak niż dzień upływu 30 dni od dnia zawiadomienia go o wyznaczeniu do występowania w sprawie (por. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 4 kwietnia 2012 r., sygn. akt I OZ 211/12; z dnia 12 maja 2012 r., sygn. akt II GZ 243/11 oraz z dnia 19 lipca 2012 r., sygn. akt II OZ 612/12, zamieszczone na stronie internetowej Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych - http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Odnotować również trzeba, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 25 lipca 2013 r., sygn. akt SK 17/12 (sentencja wyroku ogłoszona w Dz. U. z 2013 r., poz. 1004), stwierdził, że art. 87 § 1 P.p.s.a. należy rozumieć w ten sposób, że - w sytuacji niedochowania terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, o którym mowa w art. 177 § 1 P.p.s.a., na skutek wystąpienia o przyznanie prawa pomocy w postaci ustanowienia adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego - przyczyna uchybienia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej ustaje z dniem, w którym powiadomiony o ustanowieniu pełnomocnik ma możliwość sporządzenia i wniesienia skargi kasacyjnej. Tak rozumiany przepis jest zgodny z art. 45 ust. 1 i art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.