Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Jerzy Krupiński po rozpoznaniu w dniu 23 października 2014 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi J.D. i P. B. na bezczynność Wójta Gminy Tułowice w przedmiocie podziału nieruchomości postanawia: odrzucić skargę.
Pismem procesowym z dnia 20 maja 2014 r. J. D. i P. B., określający się jako Zakład "A" s.c. J.D. i P.B. z siedzibą w [...], wnieśli skargę na bezczynność Wójta Gminy Tułowice. Powołując się na art. 3 § 2 pkt 8, art. 50 § 1, art. 52 § 2 i art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2013 r., poz. 270 z późn. zm.), zarzucili Wójtowi Gminy Tułowice naruszenie art. 8, art. 12, art. 35 § 1 i art. 36 § 1 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego, przez rażące naruszenie terminów do załatwienia sprawy w postępowaniu administracyjnym. Zażądali zobowiązania Wójta Gminy Tułowice do wydania odpowiedniego aktu administracyjnego w terminie 14 dni od daty doręczenia akt organowi, zobowiązania ww. Wójta do ukarania dyscyplinarnego pracownika winnego niezałatwienia sprawy w terminie oraz zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych. Uzasadniając żądanie, wskazali na następujący stan faktyczny sprawy.
Departament Innowacji i Przemysłu w Ministerstwie Gospodarki, pismem z dnia 31 stycznia 2014 r. przekazał do Wojewody Opolskiego, wniosek strony skarżącej z dnia 18 grudnia 2013 r., dotyczący podjęcia interwencji w sprawie wydania z naruszeniem prawa decyzji administracyjnej nr [...] z dnia 4 grudnia 2013 r., polegającym na dokonaniu zmiany przeznaczenia i podziału działki będącej drogą dojazdową, niezbędną do prowadzenia działalności gospodarczej przez skarżących. Następnie, sprawa została przekazana przez Wojewodę Opolskiego Wójtowi Gminy Tułowice, w celu zajęcia stanowiska. W ocenie skarżących, Wójt Gminy Tułowice pozostaje w bezczynności, wobec nie wydania do dnia złożenia skargi do sądu, stosownych aktów administracyjnych, zapewniających skarżącym niezbędną drogę dojazdową, zapewniającą im prawidłowe prowadzenie działalności.
W odpowiedzi na skargę Wójt Gminy Tułowice wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od skarżących kosztów postępowania, według norm przepisanych. Przedstawił przebieg sprawy, informując, że pismem z dnia 20 lutego 2014 r., nr [...], Wojewoda Opolski zwrócił się do Wójta Gminy Tułowice o zajęcie stanowiska w zakresie "podjęcia interwencji w sprawie możliwości dalszej działalności i rozwoju" Spółki skarżących. Wójt Gminy pismem z dnia 10 marca 2014 r., nr [...] udzielił odpowiedzi Wojewodzie Opolskiemu, a ten pismem z dnia [...], udzielił odpowiedzi Dyrektorowi Departamentu Innowacji i Przemysłu Ministerstwa Gospodarki, przesyłając Wójtowi Gminy Tułowice, odpis ww. do wiadomości. Następnie, Wojewoda Opolski skierował do skarżących pismo z dnia 8 kwietnia 2014 r., nr [...]. Zdaniem Wójta Gminy Tułowice, przedstawiony przebieg sprawy wskazuje, że nie prowadził on postępowania administracyjnego, a jedynie udzielił odpowiedzi Wojewodzie Opolskiemu, z zachowaniem odpowiednich terminów. Zaznaczył także, że skarżący nie posiadają uprawnień do domagania się ukarania dyscyplinarnego pracownika. Wobec czego uznał, że skarga jest bezzasadna.
W wykonaniu zarządzenia Przewodniczącego Wydziału II tut. Sądu z dnia 1 lipca 2014 r., wezwano skarżących do usunięcia w terminie 7 dni, pod rygorem odrzucenia skargi, jej braków formalnych, przez wskazanie, w jakim zakresie Wójt Gminy Tułowice jest bezczynny, tzn. jakie akty administracyjne powinny być, zdaniem skarżących, przez Wójta wydane i jaka jest podstawa prawna tych aktów. Wezwania zostały doręczone skarżącym w dniu 7 lipca 2014 r., a skarżący udzielili odpowiedzi na nie, pismem z dnia 14 lipca 2014 r., które nadali przesyłką poleconą w tym samym dniu. Oświadczyli, że zarzucana Wójtowi Gminy Tułowice bezczynność dotyczy braku stanowiska wobec pisma Wojewody Opolskiego z dnia 20 lutego 2014 r., które to pismo w ocenie skarżących, wskazuje bezspornie na bezczynność Wójta "wydania decyzji administracyjnej (nr [...] z dnia 4 grudnia 2014 r.) z naruszeniem prawa poprzez dokonanie zmiany przeznaczenia i podziału działki będącej drogą dojazdową, niezbędną do prowadzenia działalności Zakładu "A". Bezczynność Wójta Gminy Tułowice, w ocenie skarżących, wynika z art. 93 ust. 3 i korespondującego z nim art. 99 ustawy o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którymi, gdy zapewnienie dostępu do drogi publicznej ma polegać na ustanowieniu służebności, to decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości wydawana jest pod warunkiem, że przy zbywaniu wydzielonych działek służebności zostaną ustanowione. Powołując się na literaturę prawniczą i orzecznictwo, skarżący wywiedli dalej, że w przypadku gdy warunek, o którym mowa wyżej nie zostanie spełniony, to możliwe jest stwierdzenie wygaśnięcia decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości na podstawie art. 162 § 1 K.p.a. Nie spowoduje to jednak nieważności czynności prawnej (zbycia działki w wyniku sporządzenia umowy w formie aktu notarialnego), a nabywca nieruchomości mniemający dostępu do drogi publicznej może żądać ustanowienia drogi koniecznej na podstawie art. 145 Kodeksu cywilnego. Przywołali także stanowisko Sądu Najwyższego, który w uchwale z dnia 4 czerwca 2009 r., sygn. akt III CZP 34/09 (opubl. OSNC 2010/2/20) uznał, że: "Jeżeli decyzja o podziale nieruchomości zawiera warunek, że przy zbywaniu wydzielonych działek zostaną ustanowione służebności drogowe zapewniające dostęp do drogi publicznej lub nastąpi sprzedaż udziałów w prawie do działki stanowiącej drogę wewnętrzną, umowa przeniesienia własności wydzielonej działki zawarta bez spełnienia tego warunku jest nieważna (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 99 i art. 93 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami". Z tych też względów, mając na uwadze stan faktyczny sprawy, skarżący uznali, że Wójt Gminy Tułowice powinien zająć stanowisko formalne w sprawie, zapewniając ich przedsiębiorstwu dostęp do niezbędnej drogi dojazdowej i uchylając decyzję stwierdzającą wygaśnięcie decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości, na podstawie art. 162 § 1 K.p.a.