Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. - Jarosław Piątek po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2013 r. w Gorzowie Wlkp. na posiedzeniu niejawnym wniosku U.N. o udzielenie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie z wniosku o wymierzenie grzywny Radzie Gminy w związku z nieprzekazaniem skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego p o s t a n a w i a : zwolnić skarżącą od ponoszenia kosztów sądowych.
U.N. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego o wymierzenie Radzie Gminy grzywny w oparciu o treść art. 55 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) za nieprzekazanie sądowi skargi na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] maja 2012 r. nr [...].
Dnia 12 marca 2013 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. wpłynął wniosek U.N. złożony na urzędowym formularzu PPF w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. W uzasadnieniu wniosku U.N. podała, że z tytułu umowy zlecenia osiąga dochód w wysokości 259 zł, a jej mąż otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 1.750 zł (brutto). Skarżąca oświadczyła, że posiadane środki pieniężne pozwalają jedynie na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych jej rodziny. U.N. wskazała również, że posiada na utrzymaniu córkę, która uczy się w klasie maturalnej.
Zarządzeniem referendarza sądowego z dnia 19 marca 2013 r. U.N. została wezwana do uzupełnienia w terminie 7 dni złożonego wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzez przedłożenie dokumentów potwierdzających uzyskiwane dochody, wyciągów z wszystkich posiadanych rachunków bankowych za okres ostatnich trzech miesięcy, rachunków potwierdzających ponoszone koszty związane z utrzymaniem domu, przedłożenie rachunków potwierdzających ewentualnie ponoszone koszty związane z utrzymaniem domu oraz zakupem leków (leczenia). Wnioskodawczyni nie odpowiedziała na to zarządzenie, jednakże na podobne wezwanie skierowane w równolegle toczącej się przed Sądem sprawie o sygn. akt II SA/Go 235/13 nadesłała dokumenty potwierdzające wysokość jej dochodu z tytułu umowy zlecenia oraz ponoszonych kosztów za wodę, energię elektryczną oraz zakup biletu miesięcznego na autobus dla córki uczęszczającej do szkoły.
Z uwagi na to, że sprawy te toczą się równolegle, a na podstawie wskazanych wyżej dokumentów sytuacja majątkowa wnioskodawczyni jest możliwa do ustalenia, dokumenty te należało wziąć pod uwagę również w toku rozpoznania wniosku o przyznanie prawa pomocy złożonego w niniejszej sprawie.
Wniosek okazał się uzasadniony.
Zgodnie z art. 243 § 1 p.p.s.a. prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w toku postępowania. W myśl art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a., prawo pomocy w zakresie częściowym przysługuje osobie fizycznej wówczas, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3 p.p.s.a.).
Instytucja pomocy prawnej jest wyjątkiem od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez same strony. Celem przyznania prawa pomocy jest zapewnienie realizacji konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które ze względu na brak odpowiednich środków nie są w stanie ponieść, miedzy innymi kosztów sądowych (wpisu) czy kosztów wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika.
Zasadą jest, iż prawo pomocy obejmuje osoby nie osiągające żadnych dochodów lub osiągające dochód wybitnie niski, który nie pozwala na uiszczenie kosztów postępowania sądowego, nawet przy poczynionych oszczędnościach w wydatkach koniecznych. W literaturze wskazuje się, że prawo pomocy ma służyć najuboższym, to jest podmiotom, dla których konieczność ponoszenia kosztów związanych z postępowaniem sądowym oznaczałaby faktyczne ograniczenie lub pozbawienie prawa do sądu (zob. H.Knysiak-Molczyk, Przesłanki przyznania prawa pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym, Przegląd Prawa Publicznego 2007, nr 4, s. 36-39).
Analiza sytuacji materialnej U.N. prowadzi do wniosku, że została spełniona ustawowa przesłanka o której mowa w art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a. Z treści formularza PPF wynika, że miesięczny dochód skarżącej i jej męża wynosi 2.009 zł. U.N. posiada na utrzymaniu córkę, która uczy się w klasie maturalnej. Skarżąca oświadczyła, że nie posiada oszczędności ani majątku.
W świetle zasad doświadczenia życiowego uprawniony jest zatem wniosek, że posiadane przez skarżącą środki pieniężne pozwalają jedynie na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych jej rodziny. W tym stanie rzeczy należy stwierdzić, że wniosek U.N. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych zawiera usprawiedliwione podstawy i dlatego na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a. został uwzględniony.
Z uwagi na powyższe orzeczono jak w sentencji postanowienia.