Na postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia bądź zaświadczenia o treści żądanej przez osobę ubiegającą się o nie /art. 219 Kpa/ służy skarga do sądu administracyjnego.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi (...) na postanowienie Ministra-Szefa Urzędu Rady Ministrów (...) w przedmiocie odmowy urzędowego potwierdzenia faktów dotyczących byłego Wojewódzkiego Komisarza Wyborczego (...) na skutek rewizji nadzwyczajnej Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego (...) od postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 września 1996 r. I SA 1321/96
postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie.
Minister-Szef Urzędu Rady Ministrów postanowieniem z dnia 26 czerwca 1996 r. (...) po rozpatrzeniu zażalenia Andrzeja U. na postanowienie Wojewody C. z dnia 9 maja 1996 r. o odmowie urzędowego potwierdzenia faktów dotyczących Stanisława P. - byłego Wojewódzkiego Komisarza Wyborczego, utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 27 września 1996 r. (...) odrzucił skargę Andrzeja U. na postanowienie Ministra-Szefa Urzędu Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 1996 r.
W ocenie Sądu odrębność postępowania w sprawie wydawania zaświadczeń od jurysdykcyjnego postępowania administracyjnego została wyraźnie podkreślona w Kodeksie postępowania administracyjnego, który w art. 11 pkt 1 i 4 wyraźnie odróżnia wymienione postępowania. Mimo tej odrębności, przepisy Działu VII Kodeksu nie zawierają "własnych" uregulowań prawnych. Przepisy te nie zawierają odesłania do odpowiedniego stosowania przepisów ogólnej procedury administracyjnej, co uzasadnia przyjęty w doktrynie pogląd, że w postępowaniu w sprawie wydawania zaświadczeń tylko "odpowiednio" stosuje się przepisy postępowania administracyjnego. Zdaniem doktryny, które Sąd podzielił, postępowanie w sprawie wydawania zaświadczeń powinno mieć wyłącznie formę tzw. postępowania gabinetowego, a samo zaświadczenie należy do czynności faktycznych lub materialno-technicznych, nie zaś do aktów administracyjnych. Przepis art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ nie ma zatem zastosowania do postanowień, o których mowa w art. 219 Kodeksu, bowiem postanowienia te nie są wydawane w postępowaniu administracyjnym w rozumieniu przepisów ogólnego postępowania administracyjnego.
W odniesieniu zaś do kwestii związanej z niewydaniem postanowienia o odmowie wydania zaświadczenia Sąd stwierdził, że nawet gdyby skarga nosiła cechę skargi na bezczynność organu, to również taka skarga byłaby niedopuszczalna. Dotyczyłaby bowiem wydania zaświadczenia, a przepis art. 16 ust. 1 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym nie przewiduje skargi na zaświadczenie, zaś przepis art. 17 tej ustawy, dotyczący skargi na bezczynność, odwołuje się do niektórych przypadków określonych w jej art. 16 ust. 1.
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego zaskarżył powyższe postanowienie rewizją nadzwyczajną, w której zarzucił temu postanowieniu rażące naruszenie art. 27 ust. 2 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym w związku z art. 16 ust. 1 pkt 2 tej ustawy i art. 219 Kodeksu postępowania administracyjnego i wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.
W ocenie Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego stanowisko Sądu, że przepisem art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym objęto jedynie postanowienia wydane w ramach ogólnego postępowania administracyjnego, nie znajduje potwierdzenia w przepisach prawa. Powyższy przepis nie ustanawia bowiem wymagań co do rodzaju postępowania administracyjnego /ogólne, szczególne/. Nie ulega zaś wątpliwości, że postępowanie w sprawie wydawania zaświadczeń jest postępowaniem administracyjnym, na co wskazuje zamieszczenie przepisów art. 217-220 regulujących tę instytucję w Kodeksie postępowania administracyjnego. Wprawdzie postępowanie to ma swoją specyfikę, to znajdują w nim zastosowanie tak istotne zasady postępowania administracyjnego, jak dwuinstancyjność /art. 219/ czy postępowanie wyjaśniające /art. 218 par. 2/. Ponadto spełniona jest druga przesłanka dopuszczalności skargi, jaką jest zażalenie na postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia. Wadliwość dokonanej przez Sąd wykładni art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym sprawia, że nietrafne są także poglądy o niedopuszczalności skargi na bezczynność organu, to znaczy na niezałatwienie żądania wydania zaświadczenia.