Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący : Sędzia NSA Jacek Hyla Sędziowie: Sędzia NSA Marek Gorski Sędzia WSA Alina Dominiak ( spr.) Protokolant : Starszy Sekretarz Sądowy Hanna Tarnawska po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2009 r. na rozprawie sprawy ze skargi I. Z. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] z dnia 17 września 2008 r. nr [...] w przedmiocie cofnięcia zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych postanawia: I. zamkniętą rozprawę otworzyć na nowo, II. na podstawie art. 193 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przedstawić Trybunałowi Konstytucyjnemu następujące pytanie prawne: Czy przepis art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( t. j. Dz. U. z 2002 r., Nr 147, poz. 1231 ze zm.) jest zgodny z art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP w zakresie , w jakim wyklucza możliwość skutecznego powołania się przez przedsiębiorcę na wypełnienie przez niego wszystkich obowiązków mających na celu zapewnienie przestrzegania określonych w ustawie zasad sprzedaży napojów alkoholowych? III. zawiesić postępowanie w sprawie.
I . Decyzją z dnia 31 lipca 2008 r. nr [...] , Prezydent Miasta powołując się na przepisy art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a oraz art. 15 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( t.j. z 2002 r. Dz. U. Nr 147, poz. 1231 ze zm.) cofnął I. Z. zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w sklepie spożywczo- przemysłowym przy ul. G. w S. : zezwolenie na sprzedaż napojów zawierających do 4,5 % alkoholu oraz piwo, zezwolenie na sprzedaż napojów zawierających powyżej 4,5 % do 18 % alkoholu , z wyjątkiem piwa, zezwolenie na sprzedaż napojów zawierających powyżej 18 % alkoholu.
Decyzją z dnia 17 września 2008 r. nr [..] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. utrzymało powyższą decyzję w mocy.
W uzasadnieniu Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. wskazało, że zgodnie z art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi zezwolenie na sprzedaż alkoholu organ zezwalający cofa w przypadku nieprzestrzegania określonych w ustawie zasad sprzedaży napojów alkoholowych, a w szczególności sprzedaży napojów alkoholowych osobom nieletnim. Dokonane ustalenia faktyczne wskazują, że w dniu 28 września 2007 r. stwierdzono sprzedaż w sklepie skarżącej osobom nieletnim piwa marki "Tatra" , co znalazło potwierdzenie w wyroku Sądu Rejonowego w S. z dnia 26 listopada 2007 r. o sygn. akt XIII K 1674/07. Okoliczność ta stanowiła dostateczną podstawę do przyjęcia, że skarżąca naruszyła zasady sprzedaży alkoholu określone w ustawie. W tej sytuacji nie ma żadnych wątpliwości, że do naruszenia zasad sprzedaży alkoholu doszło , a tym samym wystąpiła podstawa cofnięcia zezwoleń na sprzedaż alkoholu zawarta w przywołanym przepisie. Niezależnie od tego, że Sąd Rejonowy w S. skazał pracownicę strony na karę grzywny organ zezwalający ma obowiązek cofnięcia zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, bowiem nawet jednorazowe naruszenie zasad sprzedaży wywołać musi taki skutek, co wynika z normy ustawowej wyrażającej wolę ustawodawcy ograniczenia dostępności napojów alkoholowych dla osób nieletnich.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku na powyższą decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. I. Z. stwierdziła, że nie można zgodzić się z tezą, że w razie zaistnienia jakiegokolwiek złamania zasady sprzedaży napojów alkoholowych, określonych w ustawie, zastosowanie sankcji przewidzianej w art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi , musi być obligatoryjnie zrealizowane przez właściwy organ niezależnie od przyczyn takiego stanu rzeczy. Wskazała, że w art. 18 ust. 10 ustawy jest siedem różnych obowiązków, których naruszenie zagrożone jest sankcją cofnięcia zezwolenia. Obowiązki określone w art. 18 ust. 10 pkt 2-7 ustawy skierowane są bezpośrednio do przedsiębiorcy, niezależnie od tego, czy prowadzi działalność gospodarczą osobiście , czy przy pomocy innych osób. Jedynie w art. 18 ust. 10 pkt 6 i częściowo w 7 ustawy w sposób wyraźny przewidziano sankcję dla przedsiębiorcy w postaci cofnięcia zezwolenia w przypadku zawinienia osób trzecich. Takiej sankcji ustawodawca nie przewidział dla sytuacji , jaka zaistniała w sprawie niniejszej - faktu sprzedaży alkoholu nieletniemu przez pracownika skarżącej, wobec czego nie można zgodzić się z argumentem, że przedsiębiorca prowadzący sprzedaż napojów alkoholowych nie może się zwolnić z zastosowania sankcji wynikającej z przywołanego przepisu przez wykazanie, że dochował staranności przy doborze pracowników i ich przeszkolenia oraz przy sprawowaniu nad nimi nadzoru. Skarżąca podniosła, że w istocie przedsiębiorca - poza wypadkiem indywidualnego prowadzenia działalności - tj. osobistego sprzedawania alkoholu - nie ma możliwości zagwarantowania przestrzegania zasad związanych ze sprzedażą alkoholu , by np. nie doszło do sprzedaży alkoholu nieletniemu. W ocenie skarżącej sam fakt sprzedaży alkoholu nieletniemu bez wyjaśnienia udziału przedsiębiorcy w zdarzeniu nie jest podstawą do cofnięcia zezwolenia. Osoba bezpośrednio odpowiedzialna za sprzedaż alkoholu - pracownica - została przez sąd skazana na karę grzywny. Okoliczność ta jest w ocenie skarżącej okolicznością działającą na korzyść skarżącej. Nie jest ona ani sprawcą, ani współsprawcą, ani pomocnikiem ani podżegaczem, wobec czego nie można jej postawić zarzutu naruszenia zasad sprzedaży napojów alkoholowych. Tym samym nie można zgodzić się z organem, że skarżąca naruszyła zasady sprzedaży alkoholu określone w ustawie. Przedsiębiorca nie może funkcjonować w obrocie gospodarczym w stanie całkowitego uzależnienia od zachowania innych osób. Z uzasadnienia decyzji wynika natomiast, że niezależnie od tego, co zrobiłby przedsiębiorca i jakie by podjął działania , o ile jego pracownik sprzeda świadomie i z premedytacją alkohol nieletniemu, nietrzeźwemu albo na kredyt, to przedsiębiorca straci zezwolenie. Zdaniem skarżącej poza przypadkami wyraźnie wskazanymi w ustawie przedsiębiorca nie powinien ponosić negatywnych konsekwencji zawinionych działań swoich pracowników. Art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ustawy jest niewątpliwie przepisem o charakterze sankcyjnym, który powinien wskazywać adresata zakazanego działania, nie zawiera on jednak w swojej konstrukcji kręgu adresatów, do których jest skierowany, a jedynie wskazuje podmiot, który ponosi sankcję. Jednocześnie nadmieniła, że w jej przypadku brak możliwości sprzedaży alkoholu spowoduje likwidację prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, bowiem zgodnie z regulaminem sieci "Żabka", w której prowadzi sklep ogólnospożywczy, prowadzenie takiego sklepu jest możliwe tylko wówczas, gdy prowadzone jest też stoisko z napojami alkoholowymi.