Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Bartłomiej Adamczak po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2018 r. na posiedzeniu niejawnym sprzeciwu S. M. dla S. od punktu 2 postanowienia referendarza sądowego z dnia 7 marca 2018 r., sygn. akt II SA/Gd 991/17, dotyczącego odmowy przyznania prawa pomocy w zakresie ustanowienia pełnomocnika w sprawie ze skargi S.M. dla S. na postanowienie Komisarza Wyborczego w G. z dnia 17 listopada 2017 r., nr [...] w przedmiocie odrzucenia wniosku w sprawie przeprowadzenia referendum dotyczącego odwołania Prezydenta Miasta S. postanawia: zmienić zaskarżone postanowienie w punkcie 2 i przyznać wnioskodawcy prawo pomocy w zakresie częściowym poprzez ustanowienie radcy prawnego.
S. M. dla S. z siedzibą w S. wniosło o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego. W uzasadnieniu wniosku S. wskazało, że jest organizacją pozarządową, utrzymującą się wyłącznie ze składek członkowskich, nie posiada majątku oraz innych środków finansowych. S. nie posiada kapitału zakładowego, środków trwałych, wykazało za ostatni rok obrotowy zysk w kwocie 1660 zł. Wskazało, że na rachunku bankowym zgromadzone są środki w wysokości 50 zł, a jedynymi dochodami Stowarzyszenia są składki członkowskie w wysokości 10 zł miesięcznie.
Postanowieniem z dnia 7 marca 2018 r. (sygn. akt II SA/Gd 991/17) referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku po rozpoznaniu wniosku S. M. dla S. z siedzibą w S. o przyznanie prawa pomocy postanowił: 1) umorzyć postępowanie w sprawie przyznania prawa pomocy w zakresie dotyczącym żądania zwolnienia od kosztów sądowych; 2) odmówić wnioskodawcy przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez ustanowienia radcy prawnego.
W zakreślonym terminie do wniesienia środka zaskarżenia S. M. dla S. złożyło sprzeciw zaskarżając ww. postanowienie referendarza sądowego w części dotyczącej punktu 2 o odmowie przyznania prawa pomocy w postaci ustanowienia pełnomocnika z urzędu.
W ocenie S. wydane orzeczenie jest niesłuszne, albowiem S. M. dla S. działa na rzecz demokracji lokalnej i nie reprezentuje określonej grupy mieszkańców, lecz obejmuje swoją misją i swoimi działaniami interesy całej społeczności lokalnej. Działania stowarzyszenia mają charakter precedensowy, a wypracowane przez nie schematy postępowania mogą służyć realizacji interesów wspólnot lokalnych, które poszukują możliwości współdecydowania o swoich społecznościach. Ponadto S. wskazało, że podjęło próbę pozyskania funduszy na opłacenie pełnomocnika (względnie radcy prawnego), które okazały się bezskuteczne.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:
Stosownie do treści art. 260 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 - dalej jako "p.p.s.a."), sąd rozpatrując sprzeciw wydaje postanowienie, w którym zaskarżone zarządzenie lub postanowienie referendarza sądowego zmienia albo utrzymuje w mocy. Zgodnie z § 2 tego przepisu wniesienie sprzeciwu od zarządzenia lub postanowienia referendarza sądowego wstrzymuje jego wykonalność, a sąd orzeka jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu.
Na wstępie wskazać należy, że w niniejszej sprawie zaskarżone postanowienie, którym odrzucono wniosek inicjatora referendum o przeprowadzenie referendum lokalnego w sprawie odwołania Prezydenta Miasta zostało podjęte na podstawie art. 22 ust. 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (t.j.: Dz. U. z 2016 r., poz. 400 ze zm.). Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o referendum lokalnym inicjatorowi referendum służy skarga na powyższe postanowienie do sądu administracyjnego w terminie 14 dni od dnia doręczenia postanowienia, przy czym - co należy podkreślić - stosownie do art. 1 ust. 2 ustawy o referendum lokalnym w zakresie nieuregulowanym w ustawie do referendum lokalnego stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112 ze zm.). Prawidłowo zatem referendarz sądowy umorzył postępowanie w części dotyczącej zwolnienia skarżącego S. od kosztów sądowych wskazując, że zgodnie z art. 6 Kodeksu wyborczego wszelkie pisma oraz postępowanie sądowe i administracyjne w sprawach wyborczych są wolne od opłat administracyjnych i kosztów sądowych.